Tíminn - 19.01.1975, Blaðsíða 10

10
n.VHNN
Sunnudagur 19. janúar 1975.
Kráin i Balloch heitir Tullichewan. Þaöer næstum eins fráleitt i framburði og Sauchihall
K«1 |itj

t
%Bmm
s l
\ i 1 & i
E ‘ 1 i
1 í 1 ■ i
| rum< \n

V ; áþi 1 il 1

9—
Jæja, sem við örkum niður
Buchanan-stræti, berst söngur og
skrllslæti að eyrum okkar. Við
snarstönzum, þetta hljómar an-
kannalega i þessu vinalega
kaupahéðnastræti, og stingur i
stúf við iburöarmikla skraut-
glugga. Skarkali þessi, ungar
hásar raddir, minnir okkur á
offsettfjölrituð veggplögg rót-
tækra samtaka, sem æpa á mann
um ofurmagn auðstétta og morð á
verkalýð, og eru satt að segja
mjög I sama dúr og Stéttabarátt-
an og Rauði fáninn, hálfrar aldar
gömul slagorð og jafn illa prentuð
og þá. Svo kemur lýðurinn i ljós,
heil fylking þar, og önnur fylking
hér, allar skálmandi, syngjandi,
þrumandi slagorð, sem ekki
greinast orðaskil af.
— Mamma, viðhöfum lent inn i
kommúnistabyltingu, segi ég við
konu mina, en strákarnir eru
uppfullir af áhuga og vilja sjálf-
sagt helzt vera með i skarkalan-
um, enda fær maður ekki séð við
nánari aðgæzlu en sumir þarna
séu litið eldri.
Ég spyr næsta mann, hvað sé
um að vera.
— Rangers og Celtic keppa i
ligunni i dag!
Auðvitað. Nú sér I treflana og
merkin. Hvit og græn annars veg-
ar, röndótt, og Framaralitir
Rangers hins vegar. En fylking-
arnar eru ekki blandaðar. Það er
algjörlega einlitur hópur útaf
fyrir sig og eins gott að fylking-
arnar mætist ekki. Þetta var nú
ekki svona slæmt milli Þórs og
KA fyrir norðan i gamla daga,
enda ekki trúaratriði að fylgja
sinu liði.
Okkur er algjörlega bannað að
fara á völlinn. Konan segist ekki
eiga nema einn mann og strák-
ana, og henni sé alltof annt um
þetta til þess að sleppa okkur.
Það sé ekkert að treysta á vin-
semd Skotanna, þegar fótbolti sé
annars vegar og við útlendingar.
Með hverjum við ætlum eiginlega
að halda — og fá svo alla hina á
móti okkur?
Ég er lengi að fá upp, hver
úrslitin urðu. Um kvöldið inni ég
ýmsa eftir þvi og fæ upp furðuleg-
ustu tölur. Hitt vita allir, að það
hafði allt orðið vitlaust i strætó,
og milli 60-70 voru handteknir á
vellinum sjálfum.
Celtic haföi það, 4:2, en það er
miklu meira skrifað um dómana
yfir þeim, sem voru handteknir
fyrir ólætin. Einn fær sjö mánaða
fangelsi, þrjá fyrir ólæti og fjóra
fyrir að reyna að múta lögreglu-
mönnum til að sleppa sér. Næsti
fær þrjá mánuði, hann hefur ekki
reynt að múta neinum, bara verið
með ólæti. Tveir eru sektaðir um
75 pund hvor. Tveir um 70 pund
hvor. Tveir um 60 til viöbótar og
allir fengu eitthvað. 62 talsins.
Það er vist eins gott að labba
um útimarkaðinn á meðan þetta
gerðist. Svo er þetta ekki einu
sinni i ligunni. Bara einhver
bikarleikur.
Aö leysa vandamál — og
höggva á hnútinn
Nokkur orð um dýralifið.
Það er svolitið furðuleg kennd
að koma i stórborg eins og þessa,
þar sem hestar valsa um i um-
feröinni og hundar labba um á
gangstéttinni. Ekki er nú samt
óþrifunum fyrir að fara, en það er
nú lika af þvi, að dýrin eru öguð
og þeim hefur verið kennt. Viö
leysum vandann á okkar hátt:
þaö hefur enginn tima til að
standa i svoleiðis, og þvi skal
þetta bannað! Það er auðveldasta
leiðin að höggva á hnútinn, þegar
enginn má vera að neinu.
Hestarnir, sem umferðarlög-
regluþjónarnir riða rölta á úti i
umferðinni, inni á milli bilanna,
eru tröllstórar, gæfar og vitrar
Þjóðskáldið Robert Burns horfir angurvær út I haustbliðuna.
skepnur. Konan heilsar upp á
einn, finnst svipurinn húnvetnsk-
ur, þrátt fyrir stærðina. Hann
leggur umsvifalaust snoppuna
undir vanga hennar og nusar af
henni mjúkum flipanum.
Kunningi minn einn, lögreglu-
maður, var á ferð þarna og gaf
sig á tal við einn riddarann og
spannst af þvi samtal, sem lykt-
aði með þvi, að hann fékk að fara
á bak reiðskjótanum. En sem
þessi vinur minn reyndi að keyra
hestinn sporum, fór hvorki betur
eða verr en svo, að hesturinn
bakkaði inn á næsta stæði og varð
ekki haggað þaðan, fyrr en hús-
bóndi hans var aftur kominn á
bak!
Hundurinn Mike beið niðri i af-
greiðslu með boltann sinn i
hvoftinum eftir að strákarnir
kæmu niður til að ólmast. Hótel-
stjórinn átti Mike og hafði hann
hjá sér á hótelinu. Mike skipti sér
aldrei af neinum að fyrra bragði,
utan hvað hann tók boltann i
hvoftinn og gaf sig ótvirætt til
kynna, ef hann sá einhvern likleg-
an, eins og ærslafengna strák-
ponna.
Aldrei heyrðum við hann gelta,
og um óþrif af hans völdum var
alls ekki að ræða. Loðinn feldur-
inn var alltaf gljáburstaöur og
hreinn.
Og honum þótti innilega vænt
um þá, sem voru góðir við hann.
Ég hafði áður rabbað um hunda
við hótelstjóra einmitt á sama
hóteli. Billy hét sá og átti Schafer-
tik, sem hét Heidi. var fjörug og
leikfús eins og Mike, en mikið
skelfing gat hún verið hænd að
húsbónda sinum. Það var ekki
viðlitað fá hana til þess aö hreyfa
sig, ef Billy var einhvers staðar
nálægur og sagði henni að gera
eitthvað annað. Svo skilyrðislaust
hlýddi hún honum, aö það var rétt
eins og við hinir værum ekki til.
Hún var út undir sig, en ekki
fullvaxin, þótt hún væri á stærö
við kálf, — og þegar hún opnaði
munninn, þótt ekki væri nema til
að geispa, hvarflaði að manni
setning úr gömlu ævintýri: — Af
hverju er munnurinn á þér svona
stór, amma min?
En falleg var hún og gljástrok-
in á ljósan gráýrðan úlfkynja
skrokkinn. Og hún var vel alin
upp.
Þetta sama verður að segjast
um Mikka karlinn. Ég hafði bara
minna af honum að segja, þvi að
þeir voru óaðskiljanlegir,
strákarnirog hann, þennan tima,
sem við vorum á hótelinu. En
hann kom aldrei með þeim upp.
Hann lór með þeim inn á barinn
til að ná i gos, en upp i herbergi
eða inn i matsal fór hann ekki. Þá
beið hann frammi og horfði inn,
stórum bláum augum og lét tung-
una lafa, eins og hann væri móður
og másandi eftir erfiði.
Strákarnir spurðu mikið að þvi,
af hverju hann mætti ekki koma
inn I matsalinn, svona strokinn og
finn, eða upp á herbergin. Við átt-
um svör við þvi. En við áttum
ekki svör við þvi, af hverju
hundahald væri bannað með lög-
um heima, nema hvað við reynd-
um að malda i móinn og sögðum
að fólki væri ekki treyst til að
halda hundana sina eins og fólk —
aga þá eins og Meidi og Mike voru
öguð.
Skyldleiki tungu-
máls og þjóða —
merkilegt
rannsóknarefni
Það er ábyggilega skemmtileg
leit að finna skyldleika skozkunn-
ar og islenzkunnar, eins og bæöi
málin eru nú töluö. Ýmis staða-
nöfn þar i landi gefa ótvirætt til
kynna, að við eigum þarna sam-
eiginlegan fjársjóð.
Enskan þeirra er talsvert frá-
brugðin þeirri ensku, sem töluð er
i þeim hluta landsins, sem Eng-
land nefnist, og sannir Skotar
vilja ekkert hafa með að gera.
Keltneskan er töluð á eyjunum úti
fyrir norðurströndinni, og hefur
mér verið tjáð, að um hundrað
þúsund manns tali keltnesku og
ensku, og um þúsund manns kelt-
nesku eingöngu.
Ég hef orðið þeirrar ánægju að-
njótandi að lenda i unaðslega
keltneskum félagsskap eina
kvöldstund, alltof stutta kvöld-
stund, þvi að tungumálið var al-
deilis áhugavekjandi, þótt ég
botnaði svo sem ekkert I þvi. Eða
eigum við kannski að segja sem
svo, að mér veittist harla erfitt að
flétta nokkurt snæri, hvað þá
meira úr þeim smáspottum eða
endum, sem mér fannst ég
skynja. Hitt vil ég alls ekki for-
taka, að milli islenzkunnar og
keltneskunnar kunni að vera stór-
streymt, það verður að athugast
náið og af mér gleggri mönnum.
En hér og þar á leiðinni vorum
við að reka okkur á furðulegustu
nöfn, sem okkur komu kunnug-
lega fyrir sjónir, og til þess að
kitla málfræðingana okkar svolit-
ið, er ég að hugsa um að luma
ekkertá þvi, aöég fékk ekki betur
séð en það stæði STANCE! á
strætisvagnastoppistöð, og það
getur hver sem er sagt sér sjálf-
ur, hvernig það er borið fram.
En það var eitthvað verið að
agnúast út í keltneskuna meðan
viö vorum þarna, átti að fara að
gera hlut hennar minni. Þvi skrif-
aði dálkahöfundur einn snjalla
grein til skammar þeim, sem
vógu að þessu gamla máli og upp-
hóf sitt mál á þvi, að eitthvert
mest notaða orð i Skotlandi —
þ.e.a.s. Whisky — væri myndað
úr tveim keltneskum oröum, sem
merktu vatn og lif!
Margt er llkt með skyldum,
hugsuðum við og varð hugsað til
ákavitisins okkar, sem ber þá
sama nafn og hinn göfugi drykk-
ur, sem þekktur er um allan
heim.
En eins og áöur segir, það þarf
langan tima til að finna og sanna
glöggum rökum skyldleika
tungumálanna. Um skyldleika
fólksins gegnir allt öðru máli.
Hann er eðlislægur og liggur i
augum uppi.
Þú getur gengið götu úr götu og
séð andlit, fas og fólk, sem gæti
verið hvar sem er heima. Eini
mismunurinn á fólkinu I Glað-
skógabórg og Reykjavik er sá, að
Reykvikingum liggur meira á.
Streitan hefur náð harðari tökum
á þeim þar.
Og umferðin er óttalegri i
Reykjavik.
Ég veit ekki, hvort það segir
einhverja sögu, eða hvers eðlis sú
saga kann að vera, en þar i borg
eru reisulegar bankabyggingar á
svo til hverju götuhorni. Það er
nú eiginlega sama sagan og hér,
en þarna virðast bankarnir aðal-
lega vera tvennst konar, annars
vegar The Bank of Scotland og
hinsvegar The Royal Bank of
Scotland. A þessu tvennu er
reginmunur, að mér er sagt, og er
annar enskur og hinn skozkur.
Utibúin geta staðið hvort andspn-
is öðru — og eins og áður segir,
ekki ýkja langt á milli þeirra.
Og einu má ekki gleyma, áður
en hætt er að tala um söngvana
þeirra. Það er sami, angurværi
treginn i söngvum beggja þjóð-
anna, þeim, sem menn gripa helzt
Fallegt skrautblóniabeð I garöi Heilags Georgs I Glasgow.