Fréttablaðið - 26.04.2005, Blaðsíða 14

14 26. apríl 2005 ÞRIÐJUDAGUR
Eftirlaunamálið enn óútkljáð
Framsóknarmenn standa
fastir við fyrirætlan sína
að afnema rétt fyrrver-
andi stjórnmálamanna á
tvöföldum launum og
ræddu það á þingflokks-
fundi í gær. Sjálfstæðis-
menn tóku málið ekki til
umræðu og segja óþarfa
að ræða það.
Davíð Oddsson utanríkis-ráðherra hefur lýst þvíyfir að hann telji ekki
þörf á að endurskoða lög um eft-
irlaun þingmanna og ráðherra
sem samþykkt voru í desember
2003.
Hann benti jafnframt á að
ákvæðið sem deilurnar standa
um, um rétt þingmanna og ráð-
herra til að þiggja eftirlaun um
leið og laun fyrir önnur launuð
störf á vegum ríkisins, hefði þeg-
ar verið að finna í lögunum og
því væri það ekki nýtt af nálinni.
Umræðan um eftirlaunalögin
vaknaði í janúar síðastliðnum
þegar Fréttablaðið benti á að á
síðasta ári fengu sjö fyrrverandi
ráðherrar greiddar samtals
sautján milljónir í eftirlaun þrátt
fyrir að vera í fullu starfi á veg-
um ríkisins.
Í kjölfarið hét Halldór Ás-
grímsson forsætisráðherra því
að lögin yrðu endurskoðuð og í
sama streng tóku formenn allra
annarra flokka en Sjálfstæðis-
flokksins. Síðastliðinn laugardag
skýrði Fréttablaðið frá því að
ágreiningur væri milli stjórnar-
flokkanna um hvort breyta
þyrfti eftirlaunalögunum. Fram-
sóknarmenn væru staðráðnir í
því að afnema ákvæðið um rétt
til tvöfaldra launa úr lögunum en
sjálfstæðismenn segðu það ekki
koma til greina.
Samkvæmt heimildum Frétta-
blaðsins hefur ágreiningurinn
meðal annars staðið um það
hvort brotið yrði gegn eignar-
réttarákvæði stjórnarskrárinnar
ef tekinn yrði af mönnum réttur
sem þeim þegar hefur verið
fenginn, það er rétturinn til að
þiggja eftirlaun og laun sam-
hliða.
Framsóknarflokkurinn tók
málið til umfjöllunar á þing-
flokksfundi í gær eins og til stóð
og hefur afstaða þingmanna til
endurskoðunar laganna ekki
breyst, að sögn Hjálmars Árna-
sonar þingflokksformanns.
Einar K. Guðfinnsson, þing-
flokksformaður Sjálfstæðis-
flokksins, sagði að loknum þing-
flokksfundi í gær að málið hefði
ekki verið rætt. „Enda eru þessi
lög ekki ný, þau voru samþykkt
fyrir tveimur árum og því
ástæðulaust að ræða þau á þing-
flokksfundi,“ sagði hann.
Umræðan vaknaði í janúar
Halldór Ásgrímsson sagði í um-
ræðum um eftirlaunalögin á Al-
þingi í janúar síðastliðnum að til-
gangurinn með lögunum hefði
ekki verið að bæta kjör fyrrver-
andi stjórnmálamanna sem
gegndu nú öðrum störfum hjá
ríkinu.
„Breytingarnar sem voru gerð-
ar miðuðu meðal annars að því að
bæta kjör stjórnarandstöðufor-
mannanna og gera stjórnmála-
mönnum kleift að hætta fyrr,“
sagði Halldór þá. „Mönnum sást
einfaldlega yfir þetta og ég tel
rétt að taka þetta til athugunar.“
Halldór taldi jafnframt líklegt að
lagabreytingu þyrfti til. Síðan þá
hefur vinna staðið yfir í forsætis-
ráðuneytinu þar sem stefnt er að
smíðum stjórnarfrumvarps til
breytinga á eftirlaunalögunum
með það að markmiði að afnema
þennan möguleika tvöfaldra
launa.
Eftirlaunaréttur rýmkaður
Helstu breytingar sem nýju eftir-
launalögin höfðu í för með sér
þegar þau voru samþykkt í des-
ember 2003 voru þær að alþingis-
menn og ráðherrar sem höfðu
gegnt forustuhlutverki í stjórn-
málum um langan tíma öðluðust
sérstakan rétt til að hverfa af
vettvangi þjóðmála og fara á eft-
irlaun fyrr en annars er heimilt,
við 55 ára aldur, í stað þess að
leita sér starfs á vinnumarkaði.
Ráðherrar öðluðust rétt til töku
eftirlauna við sextugt hefðu þeir
setið sex ár á ráðherrastóli en 55
ára hefðu þeir setið á ráðherra-
stóli í ellefu ár. Einnig voru sett
ákvæði sem skertu þessar greiðsl-
ur fram að 65 ára aldri ef sá sem
nyti þeirra tæki við öðru starfi.
Þetta átti að auðvelda eðlilega
endurnýjun í stjórnmálum og
draga úr þeirri tilhneigingu að
fyrrverandi forustumenn á þeim
vettvangi sæktu í embætti í
stjórnkerfinu til þess að ljúka
starfsferli sínum.
Frumvarpið ekki afgreitt í fljót-
heitum
Margir þingmenn hafa eftir að
gagnrýnisraddir fóru að heyrast
um lögin gripið til þeirra útskýr-
inga að tími hafi ekki gefist til að
skoða málið nægilega vel á sínum
tíma. Þegar umræðurnar um
frumvarpið á Alþingi eru skoðað-
ar kemur í ljós að Davíð Oddsson,
þáverandi forsætisráðherra,
heldur því fram að málið hafi síð-
ur en svo verið afgreitt í fljót-
heitum.
„Þetta mál er ekki afgreitt í
skjóli nætur. Þessu máli er ekki
hraðað á einum, tveimur klukku-
tímum í gegnum þingið. Það er
ekki gert og stóð ekki til. Þetta
mál, þegar menn hafa kynnt sér
það, liggur fyrir eins og opin bók.
Það eru engin leynd réttindi í
þessu máli, engin. Það hlýtur að
hafa heilmikla þýðingu fyrir
menn sem horfa á afgreiðslu
málsins,“ sagði Davíð. ■
Þegar keypt eða seld er fasteign þarf að
huga að ýmsum atriðum sem verða að
vera í lagi. Á heimasíðu Félags fasteigna-
sala er minnislisti fyrir seljendur og kaup-
endur og er hér stiklað á stóru úr þeim.
Yfirlýsing húsfélags
Seljendur þurfa að huga að því að sam-
kvæmt gildandi lögum er ekki heimilt
að ganga frá kaupsamningi nema fyrir
liggi yfirlýsing húsfélags þar sem upp-
lýst er um greiðslustöðu hússjóðs,
væntanlegar framkvæmdir o.fl.
Athuga þarf hvort kaupandi yfirtaki allar
veðskuldir og ef ekki þarf að huga að
því hvað skuli gera við þær.
Huga þarf að því hvort til sé skipta-
samningur en lögum samkvæmt þarf
að vera til slíkur samningur um öll fjöl-
býlishús. Algengt er að slíkur samningur
hafi ekki verið gerður sérstaklega í eldri
eignum. Nokkra mánuði getur tekið að
gera slíkan samning en ef samningur-
inn er ekki til þegar eignin er seld er
það kaupandans að gera hann.
Ef einhver hefur forkaupsrétt á eigninni
er mikilvægt að fá skrifleg svör frá for-
kaupsrétthafa um hvort hann nýti sér
eða hafni réttinum.
Þegar gefið er út nýtt fasteignaveðbréf
sér viðkomandi fasteignasala yfirleitt
um að láta þinglýsa. Farið er með kaup-
samninginn og fasteignaveðbréfið til
sýslumanns í þinglýsingu. Þetta tekur
yfirleitt þrjá daga.
Gera ráð fyrir ýmsum útgjöldum
Kaupendur þurfa að greiða ýmis gjöld
við undirritun kaupsamnings.
Greiða þarf lántökugjald sem er 1 pró-
sent af upphæð fasteignaveðbréfs.
Stimpilgjald þarf kaupandi að greiða
annars vegar af kaupsamningi og hins
vegar af fasteignaveðbréfi. Það nemur
1,5 prósentum af fjárhæð fasteigna-
veðbréfs. Þinglýsingarkostnaður er
1200 krónur af hverju skjali sem þing-
lýst er. Flestir fasteignasalar rukka
kaupendur um umsýslugjald fyrir um-
sýslu skjala. Þá greiðir kaupandi
hluteild í fasteignagjöldum samkvæmt
kostnaðaruppgjöri.
Síðasta kaupsamningsgreiðslan er af-
hent seljanda hjá fasteignasala en ekki
lögð inn á reikning. Kaupandi greiðir
allan kostnað við framkvæmdir á sam-
eign sem ráðist er í eftir að kauptilboð
hefur verið samþykkt.
Að mörgu að hyggja við kaup og sölu íbúðar
FBL GREINING: MINNISLISTAR FYRIR KAUPENDUR OG SELJENDUR
GUÐRÚN HANNESDÓTTIR
Þróunarstjóri hjá Calidris.
Ógnvænleg þróun
OFBELDIÐ Í BORGINNI UM HELGAR
SPURT & SVARAÐ
Byssumenn ganga lausir á Akureyri og
handrukkarar vaða uppi. Guðrún
Hannesdóttir tölvunarfræðingur telur
að ofbeldisþróunin sé ógnvænleg.
Myndirðu hleypa unglingi niður í bæ
á kvöldin? „Sjálfri fannst mér 14-15
ára gamalli eðlilegt að labba niðri í bæ
á kvöldin um helgar en ég myndi ekki
hleypa dóttur minni þangað í dag.“
Hvernig á að hafa áhrif á þessa þró-
un? „Það er dálítið sláandi að lesa að
upp til hópa eru þetta ofbeldismenn á
skilorði sem bíða eftir því að fara í
steininn fyrir önnur ofbeldisverk. Ég
skil ekki af hverju réttarkerfið grípur
ekki inn í og stingur þeim inn í stað
þess að leyfa þeim að safna ofbeldis-
verkum.“
DAVÍÐ OG HALLDÓR EIGA EFTIR AÐ KOMAST AÐ NIÐURSTÖÐU UM ENDURSKOÐUN EFTIRLAUNALAGANNA Davíð Odds-
son utanríkisráðherra hefur lýst því yfir að hann telji ekki þörf á að endurskoða lög um eftirlaun þingmanna og ráðherra sem samþykkt
voru í desember 2003. Halldór Ásgrímsson forsætisráðherra vill hins vegar afnema rétt fyrrverandi stjórnmálamanna til töku eftirlauna
um leið og þeir eru í launuðum störfum á vegum ríkisins.
SIGRÍÐUR D. AUÐUNSDÓTTIR
BLAÐAMAÐUR
FRÉTTASKÝRING
EFTIRLAUN RÁÐHERRA
OG ÞINGMANNA