Fréttablaðið - 26.04.2005, Blaðsíða 16

Nú hefur hin mikla hlutafjár-
söfnun í Símann staðið í hálfan
mánuð. Hlutafjársöfnunin er
gerð í nafni almennings, sem
væntanlega ætti hér að vera
með stórum staf. Sú ágæta kona
Agnes Bragadóttir, sem hingað
til hefur frekar stundað sagn-
fræði- eða rannsóknarblaða-
mennsku um nýliðna fortíð en að
tjá sig um atburði líðandi stund-
ar, kvaddi sér hljóðs „undir
nafni“ eins og sagt er og hvatti
okkur almenning þessa lands til
að vakna til lífsins og láta ekki
ráðamennina selja bandamönn-
um sínum Símann. Láta þá ekki
endurtaka leikinn þegar þeir víl-
uðu og díluðu og seldu bankana á
tombóluprís. Agnes er talin öll-
um hnútum kunnug í þessum
heimi, enda lét almenningurinn
ekki á sér standa og safnast hef-
ur fullt af peningum.
Ég verð þó að játa að ég er
frekar á línu DV í þessum efnum
en þar var spurt: Af hverju
skyldi almenningur kaupa það
sem hann á? Já, af hverju skyld-
um við gera það. Jú, fólk er orð-
ið svo samdauna þeim freklegu
aðferðum sem notaðar eru hér
við alla hluti, og þá sérstaklega
stjórn landsins, að það er farið
að bregðast við með þeim ráðum
sem það heldur að dugi í spilinu.
Það hlýtur að vera ákaflega al-
varleg staða í þjóðfélagi þegar
stjórnvöld eru búin að skrum-
skæla svo allar leikreglur að
fólk getur ekki annað en myndað
fjármagnsblokk til að sjá við
helmingaskiptunum. Það sem er
kannski verst í þessu er að þetta
gefur handsalsmönnunum tveim
góða afsökun fyrir að halda
áfram á þessari leið. Þessi leið
minnkar hins vegar ekkert
ójöfnuðinn í landinu. Það er
nefnilega fullt af fólki sem á
ekkert aflögu til að setja í púkk-
ið og kaupa Símann.
Sumir eiga fimmtíuþúsund til
að setja í almenningspottinn og
aðrir eiga kannski tíu milljónir,
svo geta allir selt á þreföldu
verði eftir þrjú ár. Þeir sem
lögðu inn fimmtíu þúsund græða
hundrað þúsund kall og þeir sem
áttu tíu milljónir græða tuttugu
milljónir. En þeir sem eiga ekk-
ert aflögu græða ekki neitt. Er
alveg í lagi að það fólk hagnist
ekki neitt þegar fjármálaspek-
úlantarnir og gúrúarnir sem al-
menningshlutfélagið ætlar að
gera bandalag við eru búnir að
margfalda verðmæti Símans?
Almenningsuppreisnin er engin
uppreisn fyrir það fólk. Endirinn
verður ekki annar en sá að sum-
ir verða jafnari en aðrir. Ekki
finnst mér það batna þegar nýir
forsvarsmenn almennings segj-
ast ætla að leita til lífeyrissjóð-
anna sem eru í eigu almennings.
Erum við ekki með nógu marga
sjóðakarla að ráðskast með líf-
eyrinn okkar þó nýir sjóðkarlar
og -kerlingar fari ekki að ásæl-
ast hann líka? Helmingaskipta-
karlarnir yrðu þó trúi ég kátir
með að geta vitnað til þess að
þeir hefðu selt almenningi og líf-
eyrissjóðunum Símann. Þetta
leikrit allt saman á ekkert skylt
við almenningshlutafélögin sem
Eyjólfur Konráð barðist fyrir
hér á árum áður.
Nei, auðvitað á einfaldlega að
afhenda fólkinu í landinu hluta-
bréfin í Símanum. Sumir geta
selt strax og fengið andvirðið út
í hönd, aðrir geta átt hlutabréfin
um stund eða lengi ef þeir vilja
og selt svo á því margfalda verði
sem verið er að spá. Þá stæðu
allir jafnir í upphafi og hver og
einn yrði sinnar gæfu smiður.
Við þessu segja spekingar að
selja eigi Símann til að við höf-
um efni á nýjum spítala eða
Sundabraut. Þeir reyndar togast
á um það, handsalsmennirnir,
hvort skuli vera. Ráða þessu þó
alls ekki einir, þótt þeir geti
ákveðið útboðsskilmálana. En
það er eins með þetta og önnur
mál að þeir tala alltaf eins og
þingið, sem þó ræður ráðstöfun
fjárins, sé ekki til. Skyldu
stjórnarþingmenn ekki vera
orðnir svolítið þreyttir á lítils-
virðingunni sem flokksformenn-
irnir sýna þeim við hvert tæki-
færi sem gefst?
Að auki hefur hlutafjársöfn-
unarfárið beint athyglinni frá
grunnnetinu, og þeirri staðreynd
að það á að fylgja með í kaupun-
um. Þannig á að veita nýjum eig-
endum Símans tækifæri til að
misbjóða og hrella samkeppnis-
aðilana. En það er kannski allt í
lagi fyrst svona margir eiga í
Símanum? Stundum finnst mér
alveg hreint ótrúlegt að flokkur
sem kennir sig, eða að minnsta
kosti kenndi sig, við frelsi ein-
staklingsins skuli vera stærri
flokkurinn í þessari ríkisstjórn
þar sem klíkuskapurinn og
meirihlutaræðið virðast öllu
öðru æðra. ■
F ram hefur komið í nýrri íslenskri rannsókn að minni lyfja-notkun dregur úr ónæmi fyrir sýklalyfjum. Þetta er niður-staða Vilhjálms Ara Arasonar læknis sem rannsakað hefur
notkun á sýklalyfjum gegn eyrnabólgu hjá börnum.
Það hefur lengi verið vitað að notkun á sýklalyfjum hér á landi
hefur verið mun meiri en víða í nágrannalöndunum og ýmiss konar
ástæður eða skýringar færðar fyrir því. Oft er það svo að sjúkling-
ar koma til læknis án þess að um stórvægilega kvilla sé að ræða og
vilja ráða bót á þeim hið allra fyrsta. Læknar hafa þá freistast til að
gefa sýklalyf, þótt það hafi ekki verið bráðnauðsynlegt til að vinna
bug á kvillunum. Nokkurra daga rólegheit heima og heilbrigt líferni
gæti allt eins dugað vel til að ráða bót á kvillunum, en Íslendingar
eru margir hverjir óþolinmóðir og vilja fá lyf við margskonar kvill-
um. Þetta gildir líka um foreldra með ung börn sem gjarnan fá í eyr-
un á fyrstu árum sínum.
Rannsókn Vilhjálms Ara leiddi meðal annars í ljós að sums stað-
ar á landinu voru börn meðhöndluð við eyrnabólgu þrisvar á ári að
jafnaði og fengu þau margfalt meira af sýklalyfjum en fullorðið
fólk. Í augum leikmanns er þetta ótrúleg tala, en á sér sjálfsagt sín-
ar skýringar, því eyrnabólga ungbarna getur verið mjög hvimleið.
Í viðtali í Fréttablaðinu í gær sagði Vilhjálmur Ari: „Þetta leiddi
til vaxandi sýklaónæmis meðal barna. Full ástæða er til þess að vara
við þessu lyfjaónæmi. Enda hefur Heilbrigðisstofnun Sameinuðu
þjóðanna (WHO) skilgreint ónæmisþróunina sem meiriháttar ógn
við heilsu manna í framtíðinni vegna þess að það eykur líkurnar á
að ekki finnist nothæf lyf við erfiðum bakteríusýkingum,“
Rannsókn hans nær til Hafnarfjarðar, Vestmannaeyja, Bolungar-
víkur og Egilsstaða. „Egilsstaðir skáru sig úr. Þar minnkaði sýkla-
lyfjanotkunin um sextíu til sjötíu af hundraði. Samfara þessu batn-
aði eyrnaheilsa barna á svæði Heilsugæslustöðvarinnar. Börnum
sem fengu rör í hljóðhimnur fækkaði á sama tíma og þeim fjölgaði
í Vestmannaeyjum, þar sem sýklalyfjanotkunin var meiri.“
Þetta eru fróðlegar upplýsingar, sem heilbrigðisyfirvöld ættu að
nota sér, ef þau hafa ekki þegar gert það.
Mál þessu skylt er þingsályktunartillaga Ástu Ragnheiðar Jó-
hannesdóttur alþingismanns og fleiri um að kannað verði hvort
hreyfing geti orðið einn af kostunum í heilbrigðisþjónustu sem
lækning, þannig að læknar geti vísað á hreyfingu sem meðferð við
sjúkdómum á sama hátt og lyf eða læknisaðgerðir. Þetta fyrirkomu-
lag er þegar þekkt í nokkrum nágrannalöndum okkar og læknar hér
munu hafa bryddað upp á þessu. Sem betur fer þá hefur útivist og
hreyfing færst mjög í vöxt hér á undanförnum árum, og nú með
sumarkomu og betra veðri ætti einmitt að vera grundvöllur fyrir
lækna og heilbrigðisyfirvöld til að hvetja fólk til þess að hreyfa sig
úti í stað þess að fá lyfseðil við smávægilegum kvillum. ■
26. apríl 2005 ÞRIÐJUDAGUR
SJÓNARMIÐ
KÁRI JÓNASSON
Notkun sýklalyfja er mun meiri hér en
annarsstaðar á Norurlöndum
Minni lyf – og
út að ganga
FRÁ DEGI TIL DAGS
Rannsókn Vilhjálms Ara leiddi meðal annars í ljós
að sums staðar á landinu voru börn meðhöndluð við
eyrnabólgu þrisvar á ári að jafnaði og fengu þau margfalt meira
af sýklalyfjum en fullorðið fólk. Í augum leikmanns er þetta
ótrúleg tala, en á sér sjálfsagt sínar skýringar, því eyrnabólga
ungbarna getur verið mjög hvimleið.
,,
Vinningar verða afhendir
hjá BT Smáralind. Kópavogi. Með því að taka þátt ertu
kominn í SMS klúbb. 199 kr/skeytið
BTL BTF
á númerið
1900
og þú gætir unnið.
11. hver
vinnur.
Um Símann
Aðstoðarmaðurinn
fram á ritvöllinn
Birgir Hermannsson vakti fyrst almenni-
lega athygli þegar hann úthúðaði Össuri
Skarphéðinssyni, þá óbreyttum þingmanni
Alþýðuflokksins, fyrir að styðja áform ríkis-
stjórnar Sjálfstæðisflokks og Alþýðuflokks,
um að skera niður námslán. Eftirmálar
urðu aðrir en stundum þegar stjórnmála-
menn eru skammaðir því þeg-
ar Össur varð umhverfis-
ráðherra skömmu síðar
réði hann Birgi sem að-
stoðarmann sinn í ráðu-
neytinu. Nú virðist Birgir
kominn í svipaðan ham og í
upphafi því í kjallaragrein
sem hann skrifaði í DV í
gær fjallar hann um
formannskosninguna í
Samfylkingunni og er gagnrýninn á fram-
göngu Össurar og stuðningsmanna hans,
einkum Einars Karls Haraldssonar sem
hann vitnar til sem „ofmetins kosn-
ingagúrús og baktjaldamakkara“.
Mátturinn og dýrðin
Það sem vekur þó kannski mesta athygli í
grein aðstoðarmannsins fyrrverandi er
upphaf hennar. „Þegar Samfylkingin var
formlega stofnuð sem stjórnmálaflokkur
var mátturinn hjá formanni flokksins Öss-
uri Skarphéðinssyni, en dýrðin hjá Ingi-
björgu Sólrúnu Gísladóttur borgarstjóra í
Reykjavík. Þegar Ingibjörg Sólrún steig úr
stóli borgarstjóra var ljóst að einungis
tímaspurning yrði hvenær mátturinn og
dýrðin yrðu sameinuð og borgarstjórinn
fyrrverandi krýndur formaður Samfylking-
ar,“ segir Birgir og bætir við að það eina
sem hafi komið á óvart sé hversu langan
tíma þetta hafi tekið.
Í manna minnum
Birgir er ekki fyrstur manna til að ræða
um mátt og dýrð stjórnmálamanna. Í bæj-
arstjórakosningunum 1920 bauð Sigurður
Eggerz sig fram gegn Knúti Zimsen bæjar-
stjóra og sagði á framboðsfundi að hann
gæti alveg orðið borgarstjóri því hann
hefði verið ráðherra. Þá reis Árni Pálsson
prófessor á fætur og andmælti þessu með
orðunum: „Það er satt, þitt var ríkið en
hvorki mátturinn né dýrðin.“
Þá er ekki úr vegi að minnast þess að Páll
Pétursson sá tvisvar ástæðu til að segja
um ríkisstjórn Sjálfstæðisflokks og Alþýðu-
flokks sem sat 1991 til 1995 að þó henn-
ar væri ríkið um stund væri hvorki máttur-
inn né dýrðin hennar.
brynjólfur@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 – prentmiðlar RITSTJÓRI: Kári Jónasson FRÉTTARITSTJÓRAR: Sigurjón M. Egilsson og Sigmundur Ernir Rúnarsson AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Jón Kaldal FULLTRÚI RITSTJÓRA:
Guðmundur Magnússon RITSTJÓRNARFULLTRÚI: Steinunn Stefánsdóttir AUGLÝSINGASTJÓRI: Þórmundur Bergsson RITSTJÓRN OG AUGLÝSINGAR: Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík AÐAL-
SÍMI: 550 5000 SÍMBRÉF Á FRÉTTADEILD: 550 5006 NETFÖNG: ritstjorn@frettabladid.is og auglysingar@frettabladid.is VEFFANG: visir.is UMBROT: 365 – prentmiðlar PRENTVINNSLA:
Ísafoldarprentsmiðja ehf. DREIFING: Pósthúsið ehf. dreifing@posthusid.is Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu, Suðurnesjum og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871
LESTU GREININA Á VISIR.IS
OG SEGÐU SKOÐUN ÞÍNA
Sumir eiga fimmtíu-
þúsund til að setja
í almenningspottinn og
aðrir eiga kannski tíu millj-
ónir, svo geta allir selt á
þreföldu verði eftir þrjú ár.
Í DAG
INNLEGG UM SÖLU Á
SÍMANUM
VALGERÐUR
BJARNADÓTTIR,,