Fréttablaðið - 07.06.2005, Blaðsíða 14

Svo sannarlega vona ég að menn
fari að taka á sig rögg og kveða
upp úr með að hætt hafi verið við
þá hugmynd framsækinna
starfsmanna utanríkisþjónust-
unnar að Ísland sækist eftir sæti
í öryggisráði Sameinuðu þjóð-
anna. Um helgina var viðtal í
sjónvarpinu við þingflokksfor-
mann annars stjórnarflokkanna
um hverjar yrðu áherslur okkar í
öryggisráðinu ef þessar hug-
myndir eða draumar yrðu að
veruleika. Hann talaði um fátæk-
ar þjóðir og hvernig við ættum
að leggja áherslu á að þeim yrði
hjálpað og eitthvað þar fram eft-
ir götunum. Þetta sagði maður-
inn kinnroðalaust, engu að síður
hlýtur honum að vera fullkunn-
ugt um að við höfum aldrei borg-
að þær upphæðir í þróunarhjálp
sem við á alþjóðavettvangi höf-
um þó sagst ætla að borga.
Þeim mun meira sem talað er
um þessar öryggisráðssetu áætl-
anir þeim mun vandræðalegri
verða þær. Það er ekki bara her-
kostnaðurinn við að ná kjöri sem
manni vex í augum. Manni vex
það líka mjög alvarlega í augum
að auðnist þjóðinni ekki að hafa
skipt um valdhafa þegar að þess-
ari setu kæmi þá væru Bandarík-
in komin með tvö atkvæði í ör-
yggisráðinu, sem augljóslega er
algjör óþarfi. Ég hef stundum
velt því fyrir mér hvernig á því
stendur að enginn nema Einar
Oddur hefur kröftuglega mót-
mælt þessum áætlunum.
Kannski er þetta einhvers konar
,,nýju fötin keisarans syndrom“.
En ég sem sagt svona prívat og
persónulega vona að menn fari
nú að ýta þessari vitlausu hug-
mynd út af borðinu, þá þarf mað-
ur ekki að hlusta á fleiri vand-
ræðaleg fréttaviðtöl um þetta
efni.
Utanríkismál eru annars ekki
mikið rædd hér á landi. Það kann
að vera arfleifð frá kalda stríð-
inu þegar allt var svo mikið
leyndarmál að ekkert mátti segja
upphátt. Menn skiptust í mjög
ákveðnar fylkingar, voru annað-
hvort með Nató eða á móti. Ég
var í fyrri hópnum. Nú er við og
við minnst á utanríkismál og þá
helst um hvort við eigum að
ganga í Evrópusambandið eða
ekki. Fréttaflutningurinn af því
samstarfi er þannig að menn
virðast sakna gamalla daga og
reyna eftir megni að skipa mönn-
um í fylkingar. Með og á móti
Evrópusambandinu. Ég get vel
skilið að sumir og jafnvel margir
vilja ekki að Islendingar gangi í
Evrópusambandið, ég hef hins
vegar aldrei skilið þá sem segj-
ast vera á móti Evrópusamband-
inu. Þess vegna skil ég stundum
ekki fréttaflutninginn af Evrópu-
sambandinu og Evrópusamstarf-
inu. Mér heyrðist helst hlakka í
sumum fréttamönnum íslensk-
um við úrslit atkvæðagreiðslna í
Frakklandi og Hollandi um hina
svokölluðu stjórnarskrá, vegna
þess að þetta væri kannski upp-
hafið af endinum á Evrópusam-
starfinu, sagði einhver. Maður
hreinlega hrekkur í kút og spyr
sig hvort þetta fólk sé í lagi. Það
er ekki endirinn á íslensku þjóð-
félagi að hér eru vitlausir stjórn-
málamenn, og það er heldur ekki
endirinn á Evrópusamstarfinu að
stjórnmálamennirnir þar eru
sums staðar ekki í tengslum við
fólkið.
Það er fídusinn við lýðræðið
hvort heldur er á Íslandi eða í
Evrópu að kjósendur geta sett
stjórnmálamönnum stólinn fyrir
dyrnar. Í beinum atkvæða-
greiðslum eins og þeim sem eru
nýafstaðnar í Frakklandi og
Hollandi eru skilaboðin til
stjórnmálamannanna alveg skýr,
kjósendur hafna hugmyndunum
sem koma fram í því mikla
plaggi sem lá til grundvallar.
Þess vegna þarf að breyta því
plaggi, hugsa aftur þær tillögur
sem þar eru settar fram. Ef
stjórnmálamennirnir reyna að
finna aðrar ástæður fyrir útkom-
unni þá þurfa þeir að velta því
fyrir sér hvort þeim sjálfum og
stjórn þeirra heima fyrir hafi
verið hafnað. Þekki maður mann-
skepnuna rétt þá velja þeir fyrri
kostinn og hefjast handa við að
losa sig út úr stjórnarskrárkís-
unni. Ef þeir eru klókir þá reyna
þeir einnig að bæta sig á öðrum
sviðum. Stundum hvarflar það
hins vegar að manni að menn
verði minna klókir þegar þeir
hafa völdin sérstaklega ef þeir
hafa haft þau lengi. Þá bara ösl-
ast þeir áfram, segja ég ræð og
gleyma lýðræðinu.
Nú er um það bil ár síðan
þjóðin og ríkisstjórnin urðu
ósammála hér á Fróni. Sumir
vildu kalla það stjórnarskrár-
krísu, það var nú bara bull. Krís-
an var sú að ríkisstjórnin vildi
ekki fara eftir því sem stendur í
stjórnarskránni og skipuðu svo
nefnd til að breyta stjórnar-
skránni. Sú nefnd sýnir merki
þess að hún ætli að hlusta á fleiri
en alþingismenn, það er ánægju-
legt. Batnandi mönnum er best
að lifa, líka ráðamönnum.
Þ egar Hafrannsóknastofnun leggur til að á næsta fisk-veiðiári verði veiddar innan við 200 þúsund lestir afþorski hljóta menn að staldra við og spyrja hvað sé að?
Er fiskveiðistjórnun hér við land búin að vera á villigötum í
30 ár og þá hversvegna? Menn kipptust við þegar „svörtu
skýrslurnar“ voru birtar snemma á áttunda áratugnum og
þær urðu grundvöllur mikillar umræðu um auðlindir okkar í
hafinu umhverfis Ísland. Þetta var á sama tíma og við vorum
í fararbroddi í heiminum hvað varðaði útfærslu fiskveiðilög-
sögunnar og háðum þorskastríð við bandamenn okkar. Þeim
lauk með sigri okkar og mikilli ásókn var létt af fiskimiðun-
um, en þrátt fyrir það stöndum við í svipuðum sporum og
áður með þorskstofninn. Það er því eitthvað að. Við höfum
sett upp fiskveiðistjórnunarkerfi sem margar þjóðir hafa
kynnt sér og þeim hefur þótt eftirtektarvert. Fiskifræðingar
okkar hafa lagt sig fram um að meta aðstæður í sjónum og
flestir hafa trúað á ráðgjöf þeirra. Það verður hins vegar að
draga fram í dagsljósið að ekki hefur alltaf verið farið að ráð-
um þeirra í einu og öllu, og kannski erum við að súpa seyðið
af því.
Hafrannsóknastofnun hefur á síðari árum komið hrein-
skilnislega fram, þegar komið hefur í ljós að ákveðnir þættir
hafa verið vanmetnir, en það er ekki nóg. Við hljótum að gera
þá kröfu til þeirra að þeir nái að draga réttar ályktanir af
ástandinu í sjónum eftir öll þessi ár og allar þessar rannsókn-
ir. Hvers vegna er þorskstofninn í mun verra ásigkomulagi en
ýsustofninn, svo dæmi sé tekið. Hvers vegna hefur nýliðun í
þorskstofninum verið léleg í mörg ár í röð? Eru það umhverf-
isþættir sem valda því, stórvirk veiðarfæri togaranna, eða
hvað? Er ekki hægt að fá ákveðin svör við slíkum lykilspurn-
ingum?
Forystumenn útvegsmanna hafa löngum verið í hópi
dyggustu stuðningsmanna Hafrannsóknastofnunar. Þeir líta
gjarnan á heildardæmið, og sætta sig við smávegis samdrátt
í veiðum á einni tegund, ef hægt er að auka veiðar á annarri.
Þannig vegur aukinn ýsukvóti nú upp á móti samdrætti í
þorskveiðum. Þorskurinn er samt sú fisktegund sem hefur
verið okkur mikilvægust í gegnum árin, og því hljóta sjónir
manna nú að beinast að þorskinum eins og síðustu 30 ár. Enn
og aftur er því spurt: „Hvað er að?“
Á næstu árum minnkar hlutfall sjávarútvegs í útflutningi
okkar Íslendinga vegna aukins álútflutnings. Sjávarafurðir
verða samt enn mikilvægasta útflutningsgrein okkar og við,
Íslendingar, eigum að hafa alla burði til þess að vera í farar-
broddi í fiskveiðum. Fiskirannsóknir okkar eiga því að vera
þannig að ekki sé alltaf verið að vanmeta þetta og hitt og þess
vegna séu hlutirnir svona. ■
7. júní 2005 ÞRIÐJUDAGUR
SJÓNARMIÐ
KÁRI JÓNASSON
Hafrannsóknastofnun leggur til að þorskkvótinn
verði innan við 200 þúsund lestir.
Hva› er a›?
FRÁ DEGI TIL DAGS
Sjávarafur›ir ver›a samt enn mikilvægasta útflutningsgrein okk-
ar og vi›, Íslendingar, eigum a› hafa alla bur›i til fless a› vera í
fararbroddi í fiskvei›um. Fiskirannsóknir okkar eiga flví a› vera
flannig a› ekki sé alltaf veri› a› vanmeta fletta og hitt og fless
vegna séu hlutirnir svona.
533 4300 564 6655
Salómon Jónsson lögg. fasteignasali Vilhjálmur Bjarnason lögg. fasteignasali
Sóleyjarhlíð, Hafnarfirði
Falleg og björt 78,9 fm 3ja herbergja íbúð á 2. hæð í
snyrtilegu fjölbýli með góðu útsýni. Laus fljótlega.
Upplýsingar gefur Kristinn hjá Húsinu í síma 533-4300
Vandræ›alegar áætlanir
Brosandi og hægrisinnaður
Enn örlar á skærum vegna brotthvarfs
Gunnars Örlygssonar úr Frjálslynda
flokknum yfir í Sjálfstæðisflokkinn. Þetta
má meðal annars ráða af lestri bréfs sem
aðeins er farið að gulna. Þar segir Gunn-
ar Örn við Guðjón A. Kristjánsson, þáver-
andi foringja sinn, að hann telji Frjáls-
lynda flokkinn ekki vera á
réttri siglingu í sjávarútvegs-
málum og hafi hneigð til að
stinga erindum niður í
skúffu. Fjölmiðlar telji
Frjálslynda flokkinn
óþarfan og sýni honum
tómlæti. Greinarskrif
séu neikvæð og ræður
frjálslyndra yfirleitt
skammarræður sem nái í
besta falli til óánægðra
sjómanna...
Gunnar telur að flokkurinn þurfi að mark-
aðsvæðast, einbeita sér að eigin málum
fremur en að eltast við vinstri flokkana.
Flokkurinn verði að vera jákvæðari, bros-
andi og uppbyggilegri. Já, hægri sinnað
afl og raunverulegur valkostur við Sjálf-
stæðisflokkinn en ekki með einhvern Al-
þýðubandalags- eða verkalýðsfélags-
stimpil á sér. Ekki gangi að elta skottið á
Össuri og Steingrími alla tíð.
Gunnar gefur hér sterklega til kynna að
hann eigi ekki samleið með Frjálslynda
flokknum. Það er að segja ef ekki komi
til grundvallarstefnubreytingar. Hann var
sem sagt búinn að vera hundóánægður
lengi þegar hann yfirgaf Frjálslynda flokk-
inn og bankaði upp á hjá Sjálfstæðis-
flokknum því bréfið er áreiðanlega síðan
í fyrra.
Þorskur eða ýsa
Nú er eftir að sjá hvort erindum Gunnars
verður einnig stungið ofan í skúffur Sjálf-
stæðisflokksins. Hann hefur ástæðu til að
gleðjast yfir ræðu flokksbróður síns, Árna
Mathiesen sjávarútvegsráðherra, á sjó-
mannadaginn. Árni spurði nefnilega
gagnrýninna spurninga um afkomu
þorsksins og ýsunnar, en fiskveiðiráðgjöf
er eitt helsta áhugamál Gunnars. Af
hverju braggast ekki þorskurinn eins og
ýsan sem er nú um allan sjó? „Hvernig
stendur á því að hrygningarstofn ýsu
slagar í stærð hrygningarstofns þorsks-
ins,“ spurði Árni og hét því að leita svara
og ræða málin opinskátt og af yfirvegun.
Rétt eins og hann beindi orðum sínum
sérstaklega til nýja liðsmannsins úr röð-
um frjálslyndra.
johannh@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 – prentmiðlar RITSTJÓRI: Kári Jónasson FRÉTTARITSTJÓRAR: Sigurjón M. Egilsson og Sigmundur Ernir Rúnarsson AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Jón Kaldal FULLTRÚI RITSTJÓRA:
Guðmundur Magnússon RITSTJÓRNARFULLTRÚI: Steinunn Stefánsdóttir AUGLÝSINGASTJÓRI: Þórmundur Bergsson RITSTJÓRN OG AUGLÝSINGAR: Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík AÐAL-
SÍMI: 550 5000 SÍMBRÉF Á FRÉTTADEILD: 550 5006 NETFÖNG: ritstjorn@frettabladid.is og auglysingar@frettabladid.is VEFFANG: visir.is UMBROT: 365 – prentmiðlar PRENTVINNSLA:
Ísafoldarprentsmiðja ehf. DREIFING: Pósthúsið ehf. dreifing@posthusid.is Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu, Suðurnesjum og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871
LESTU GREININA Á VISIR.IS
OG SEGÐU SKOÐUN ÞÍNA
Í DAG
UM SETU Í ÖRYGGIS-
RÁÐINU OG FLEIRA.
VALGERÐUR
BJARNADÓTTIR
Stundum hvarflar fla› hins
vegar a› manni a› menn
ver›i minna klókir flegar fleir
hafa völdin sérstaklega ef fleir
hafa haft flau lengi. fiá bara
öslast fleir áfram, segja ég ræ›
og gleyma l‡›ræ›inu.
Eru Spánverjar orðnir
leiðandi í jafnréttismálum?