Atuagagdliutit - 01.10.1951, Blaðsíða 14

146
ATUAGAGDLIUTIT
nr. 19—24
månalo pissuvdlune måne nuname tuberkulosig-
dlit utorKalisinaussarput. tamåna nåparsimassu-
mut ajungikaluaKaoK, Kavsitigutdlo nåparsima-
ssup soKutigigtaitdliornera, penrigsånginera mia-
nerssungineralo pissutauvdlutik inuit avdlat nå-
påumit tunitdlangneKartarput. amerdlasunik ta-
kussagssaicartarpoK tunitdlangnartumik nåpau-
titoKagdlip taimaisivdlune pissuvdlune igdloKati-
ne tamaisa tunitdlagtarai toKiunik kinguneKar-
tumik.
puagtigut tuberkuloseKarneK inusugtunut ulo-
rianarnerssauvoK nåpautivdlo siikasumik inup
pisatai tamaisa såssiitarpai Kaumatit ikigtunguit
Kangiunerisigut toKussutausinauvdlune. mana
OKarisaunga: KujanaKissumik agsinerit tamar-
mik tuberkuloseKarneK pissutigineK ajorpåt, ilait
torKussåne kilemeKarnikut pissarput ilarpag-
ssuilo puangne nåpauteKarnertigut avdlatigut
tuberkulositut ajortigingitsutigut pingortardlu-
tik.
tuberkuloseKarneK avdla tåssa Karatsåkut
KiterKåkutdlo tuberkuloseKarneK (tuberkuløs
meningitis), pingårtumik mérKat 1 y2 —4—5-nik
nkioKarneråne pingortartoK. nåpautip tåussuma
sianiutit såssiitarpai. kisalo naggatågut noKartar-
neK ilisima j ungnaernerdlo nagsatarissardlugit
tOKiissutaujuåinangajagdlunilo. imaKalo OKai-
narsinauvugut KujanartussoK ikigtuinait taima
nåpauteKarneK anigortarmåssuk (toKiissutigineK
ajormåssuk), taimåitumingme nåpauteKarsima-
ssut tamarmik niaKulårtungortarmata (sinds-
syge) .
pingajugssåt tåssa saunertignt navgussati-
gutdlo tuberkuloseKarneK såkortorssussångitsoK.
såssuneKartarput pingårtumik Kimerdluit, sivfi-
ssat sérKut singerneritdlo. suliarineKamerat sivi-
sussaKaoK Kujanartumigdlo ajiingitsumik ki-
nguneKartardlune. taima suliarifinerme nåparsi-
massut KasusuiniartariaKavigput nakorsardlo
KasusuiniartariaKardlune. nåpautdle unigtineca-
rajugtarpoK nåparsimassuvdlo inunine ånåutar-
•dlugo nauk Kavsitigut kinguneKartaraluartoK id-
merdluit sivfissatdlo inardlerncrinik nisuvclto
keratasungomeranik.
méreane KinersilungneK tamavse naliingilar-
se åma tuberkulosimit pissuvoK, tamånale atom-
minaitsungilaK nakorsaruminakulugdlunilo.
mérKat Kinersilungnermik nåpauteKarsimassnt
ilarpagssue méraKatimingnit iluanårnerussarput
tåssa såkortuvatdlångitsumik tuberkuloseKarér-
simagamik taimalo nåpåumut akiussutigssarsisi-
mavdlutik.
kingugdliutdlugo tåisavara tartulungneK tu-
bekulosimit pissoK, åma tuberkulose arnap må-
nigssåta pingortai'fiane angumilo igssuit måniu-
ssåine. tånko kingugdlit gonorrhoilo åiparingne
méraKångitsune pissussartorujugssuput.
amikut tuberkuloseKarneK, pingårtumik lu-
name angmassoKalersitsissartoK, taimalo nåpar-
simassoK avdlångortitdluinartardlugo kalåtdlit
nunåne nåpautigineKångilaK.
måna tusagkase tåssa nåpautip ingerdlane-
rata pissusiatalo ilisarnautiginerussai. aperigåi-
ne kalåtdlit nunåne tuberkulose sok taima sia-
ruarsimatigissoK akissariaKarpugut Kavsit tama-
tunuinga pissutaussut. tåssa: igdlugissat, atissat,
igdlut ipitsunigssait, inutigssaKarneK avdlatdlo,
sordlo (soKutigissaKardluångineK mianerssuait-
dliornerdlo). igdlunit autdlartikuvta tauva emi-
naK oKartariaKarpugut kalåtdlit nunåne igdlut
tamangaj angmik inoKarpatdlårtut, tåssa inime
atautsime inuit amerdlavatdlårtut. init imalunit
amerdlanertigut ine mikivatdlåKaoK åmalo silåi-
narigsumik Kaumanermigdlo amigauteKartardlu-
ne. atautsimordlune sinigtarfit sule atorneKarne-
russut igdlup inuisa ingmingnut agtumavatdlår-
dlutik inangassarfé tunitdlåussuinermut navia-
nautilerujugssuput. tuberkulose taima siaruarsi-
matigingmat nautsorssutigissariaKarpoK kalåtdlit
nunåta kitåne igdlut agfait migss. inungmit tu-
berkulosilingmit imalunit inungnit tuberkulosi-
lingnit najorneKartut. tamatuma suna kingune-
risagå nautsorssorneK ajornångilaK. taimaing-
mat tuberkulose kalåtdlit nunåne ilaKutarit nå-
pautivigåt.
perKingnigssamut tiingassut pivdlugit, tåssa
ingminut ipérsårtinigssaK, atissat ipitsunigssåt,
igdlutdlo ipitsunigssåt pivdlugo OKartariaKarpu-
gut kalåtdlit nunåne tamåna pitsauvatdlångeKi-
ssok. soruname nunaKarfit ilåine — pingårtumik
Avangnåne — imigssailatsineK Kavsinik pissu-
taussaraluarpoK, ilåinåtigutdle pissuvdlune. ipér-
sårnigssamik ordeneKarnigssamigdlo påsingning-
neK kalåtdline amerdlanerussune sule agsut cimi-
garpoK. igdlorpagssuit pulårsimavåka tupigusug-
tardlungalo inuit nerssutåungitsut taima iper-
miutigalutik inusinausimangmata. sumilunit
ipertiissusermut utorKatsissutigssaKångilaK ta-