Atuagagdliutit - 01.10.1951, Blaðsíða 26

158
A T U A G A G D L I U T I T
nr. 19—24
nane sårugdligit tåuko nungukiartulerput taor-
serneKardlutigdlo 1942-rnitsanit. åma 1945-me
sårugdligit emiordluarsimaKaut ukiunilo tug-
dlerne pissauvdluarnigssåt ilimasutigissariaKar-
poK. misigssugkavutdle nåpertordlugit sårugdli-
git 1947-me aitsåt taima erniordluartigisimåput.
tåuko ukiut mardluk pingasutdlunit Kångiugpa-
ta angissusiat nåmagtitugssauvoK Kularnångitsu-
migdlo kalåtdlit nunåt taimanikut aitsåt taima
sårugdleKasaoK.
ukiut ardlåne taimatut sårugdligit erniv-
dluartarnerånut suna pissutauva?
aperKut tåuna pingåKaoK. sule ukiorpagssuit
imap pissusai misigssortariaKarpavut åmalo ka-
låtdlit nunåne laboratoriartårtariaKardluta (ig-
dlumik misigssuivigtårtariaKardluta. tåssane
imap KanoK tarajutiginera, umassuarKat agdli-
sitsiuserdlugit kisiat takuneKarsinaussut avdlat-
dlo peraigsårdlugit misigssortariaKartut misig-
ssorneKartariaKarput).
Norgemiut imanik misigssuissartuat tusåma-
ssarujugssuaK professor Johan Hjort ukiut ar-
dlaKångitsut matuma sujornagut toKussoK sårug-
dligit ernivdluartussårtarnerånut ukiutdlo ardlå-
ne erningingajagtussårtarnerånut suna pissutau-
ssok misigssugarisimavå, tåussumalo misigssugai
najorKutauvdluartoruj ugssuput. mana nalungi-
larput ukiut sårugdleKarulorfiussut pissuteKå-
ngitsut ukioK tåuna sårugdligit tåuko sugfiarine-
Karmata sårugdligit sugfivdluarsimanerånik.
ukiut ardlåt sugfivdluarfiugaluartoK sårugdli-
sangnermik kinguneKarsinauvoK, akerdlianigdle
ukioK sugfivdluarfiungitsoK sårugdleKardluar-
nermik kinguneKarsinauvdlune. sårugdlik angi-
sok 4 millionit migssilordlugit suaKarsinauvoK,
nautsorssorsimavåtdlo tåuko agfåinait tukeralua-
runik sårugdligit amerdlåssusiat avdlångornaviå-
ngitsoK. sårugdligit suait imame pugtangajagdlu-
tik sarfautititarput tukerKårångamigdlume sug-
fiarineKarfingmingnit sarfamit avdiamorujug-
ssuaK nuneKarsinaussarput. sårugdlerKat tuker-
Kårångamik 4—5 mm migssiliordlugo angissuse-
Kartarput. sarfamit ingerdlåneKartuartarput 2—3
cm-inik angissuseKalerdlutik imap narKanut å-
parnertik tikitdlugo. suait sårugdléi’Katdlo ilar-
parujugssue pingungitsortarput aulisagkanit,
nuardlungnit, peraukunit avdlanitdlo imarmiu-
nit nerineKartaramik.
nalunångilaK påsisinaugaluaråine taima
ukiut ardlåne sårugdleKarujugssuartarnera su-
mik pissuteKartoK iluaKiitåusagaluaKissoK. tae-
rérparput suait amerdlåssusiat pissutåungitsoK.
ilimanarneruvoK sårugdligit KanoK amerdlatigi-
ssut perornigssåt tukernerata kingornagut aula-
jangerneKartartoK. sårugdlerKat akerait ukiut ta-
maisa taima amerdlatigissarunarput, taimåitu-
migtaoK tåuko pissunigssåt Kularnardlune. pro-
fessor Hjort 1912-me agdlagpoK isumaKardlune
sårugdlerKat KanoK amerdlatigissut perortarnerå-
nut pissutaussoK tukerKårdlutik nangmingneK
nerinialerångamik KanoK nerissagssaKartigissar-
nerånik. nerissagssaKardluarångamik amerdla-
sorujugssuit perortarput, nerissagssaileKinarå-
ngatdle ilarpagssue perdlertardlutik.
sårugdlerKat tukerKåt umassuarKanik takug-
ssåungitsunik nerissaKartarput. tamåko imap
naussuinik sule ingmingnit mingnerussunik inu-
ssuteKarput, tamånalo pissarpåt imap akuinit pi-
ngårtumik taratsunit. åmale seKineK pingitsorsi-
nåungilåt sordlo nalungikigput nunap naussue
taimåitut. taima takusinauvarput sårugdlerKat
perordluarnigssånut pissutaussugssat ardlaKaKi-
ssut. imap naussungue, umassuarai sårugdlérKat-
dlo ingmingnut iluagtisimariarångata sårugdle-
KardluartarpoK, akerdlianigdle ardlåtigut ajutor-
neKarsimariarångat sårugdlisagtardlune. sunale
ardlåtigut inardluteKartussårtarnerånut pissu-
taussoK misigssusavdlugo pissarioKaoK. kalåtdlit
nunåt misigssuivfigisavdlugo piukunaKaoK tamå-
ne ukiut sårugdlisagtut sårugdleKardluartutdlo
nikitåunerat avdlanit malungnarnerungmat. sor-
dlule taerériga lahoratoriaKartinane taimailior-
neK ajornaKaoK.
sårugdligit ukiume uvane suausimassut nu-
ngutarnerånut pissutaussut ardlaKarput. ilåtigut
utorKalivatdlårnertik nungussutigissarpåt, ilåti-
gut aulisarneKardlutik nunguneKarnerat ilåtigut-
dlo imanut avdlanut nungnerat. tåukua ardlåt su-
na pissutaunerussartoK aulajangerniarneK ajor-
naKaoK misigssuinivtigut påsivarput kalåtdlit nu-
nåne sårugdligit KaKutiguinaK 20-t sivnerdlugit
ukioKalersartut. pissavta utorKaunerssaråt 26-
nik ukiulik. amerdlanertigut sårugdligit 15-inik
ukioKalersinatik ikilissoruj ugssorérsarput. ilåti-
gut sårugdligit ukiume atautsime tukersimassut
tåssångåinaK nungutarput ilånile sivisorujug-
ssuarmik nungukiartorussårtardlutik. avangnar-
pasingnerussume sårugdligit sordlo utorKalineru-