Atuagagdliutit - 16.01.1985, Page 21

Ejorsarsimassuseg • Kultur
^ojtøoooojp;
fsiusami Upernaviup avannaani niuertorusikkormiut. Peter Jensen, nu-
1(1 Betty meeraallu, Jennie 7-inik ukiulik, Johanna Maria 5-inik ukiulik
(""nnia Julius Christian 3-inik ukiulik.
styrer-familien på udstedet Tasiusaq nord for Upernavik. — Peter Jen-
Sen> hans kone Betty og børnene Jennie Caroline (7 år). Johanna Maria (5
ar> °S Julius Christian (3 år).
Qaqortup eqqaani tikeraarpaat Qassimiuni niuertoru-
seA Hisimaneqarluartoq Peter Honning Motzfeldt. Taanna tuluttut oqalus-
'tnaavoq arlaleriarlunUu ilisimasassarsior/unut oqaluttaaUunilu ilisima-
jftaasarsimalluni. P.H. Motzfeldt (1804 — 1871) ilaqutarissuit Motz-
etdtikkut nunatsinniitut siuaasaraat. Assilissami ersippoq Qassimiuni ni-
./'torutsip illuata silataani assilineqarsimasoq nuliaqqiunnilu Prisca Bo-
' ^Usanne< meeqqaminit ernguttaminiUu kaajallanneqarsimalluni.
Peter Motzfeldt qiimasuulllunilu nuannersuusimavoq, ilisimasassarsi-
. llfllu pilluakataartissimallugit puunsiliaminik Sikaajussuarminillu. Qi-
r s,ss‘mavaalu amerikkamiut erinarsuutait erinarsuataarutigalugit, tike-
anullu tunngasunik nammineq taallertarniannguarlugit.
{ftianehåb distrikt besøgte Bradford-ekspeditionen den kendte bestyrer
J udstedet Qagssimiut, Peter Hanning Motzfeldt. Han kunne tale engelsk
8 havde flere gange været tolk og kendtmand for ekspeditioner. P.H.
^°tzfe!dt (1804 — 1871) er stamfader tilden grønlandske gren af den store
r °l^e*Bt-familie. Han ses på ovenstående fotografi foran udstedsbesty-
'boligen i Qagssimiut sammen med sin 2. kone Prisca Bodil Susanne —
8 er ellers som en patriark omgivet af børn og børnebørn.
Peter Motzfeldt var en gæv og festlig fyr, der begejstrede ekspeditionen
ed sin gode »Santa Cruz«-punch og Havannacigarer — ved at arrangere
°nsemik og synge selvlavede variationer af amerikanske sange.
Qaqortumikuupeqqaa. Samilliuvoqpalasip illorsua 1872-imisanaqqinne-
qartoq. Tulliuvorlu oqaluffik 1832imi sanaaq. 1869-imi qernertumik or-
suusigaavoq kujataatigullu isaaffeqarluni.
Ved elven i Julianehåb. Til venstre ses præsteboligen (der blev nedrevet og
genopført i 1872). TU venstre kirken (opført 1832). Den var i 1869 sorttjæ-
ret og havde indgang mod syd.
Kalaallit Nunaat
ukiumi 1869-imi
All.: Ove Bak Ass.: J. Dun more & G. Critcherson, 1869
Assilisat ulluinnarni inuunerup
maanna ilagai. Ukiup ingerlanerani
Kalaallit Nunaanni silarsuullu iiaa-
ni allani kisissaanngitsunik assilii-
soqartarpoq. Assit tamakku ilar-
passui toqqorneqartarput kingulis-
sanit takuneqarsinnaalerlutik: inu-
it, nunaqarfiit nunallu qangatsiar-
suanngortoq assilisat. Assilisat qa-
qutigooriuinnartumik uppernar-
saatissaapput oqaluttuarissaner-
mik.
Franskeq L.J.M. Daguerre assi-
leeqqaarsimavoq allanit siulliulluni
ukiut 1830-it ingerlaneranni, kan-
ngussak sølvimik qalligaq atorlu-
gu.
Aallaqqaammut assiliineq i-
maannaasimanngeqaaq, sivitsun-
ngitsorli pisariinnerulersimalluni.
Assilisassap qaammarifigitinnera
nalunaaquttap akunnerata affaa-
nik sivisususeqartaraluartoq se-
kundimut marluinnarnut appar-
poq, assillu pappiaramut nuutsin-
neqarsinnaanngorlutik. Taavalu
assiliisut silarsuarme angalaalerput
assiliisaqattaalerlutillu.
Nunatsinnit assit pisoqaanerpaat
Kalaallit Nunaannit assit pisoqaa-
nerpaat nalunngisakka assilineqar-
simapput 1860-imi ukiakkut tuluit
ilisimasassarsiortut assiliisuannit
J.C. Woodsimit.
Naalagaq H.J. Rink assiliivit-
taarsimavoq 186o-ip kingunin-
ngua. Tassuma assilisarpaalui suli
pigineqarput.
1869-imi aasakkut amerikamioq
pisooq William Bradford Kalaallit
Nunaata kitaaliarpoq siunertaralu-
gu nunamik inuinillu assiliiortor-
nissaq. Tamanna sioqqullugu La-
bradorimiissimavoq aamma assilii-
niarluni umiarsuaralugu sarpilik
»The Panther« 350 tonsilik.
Bostonimi assiliivimmit peqa-
taapput assiliisut John Dunmore
aamma George Critcherson. Taak-
ku taamani assiliissutinik nutaali-
aanerpaanik nassarput aamma as-
siliivipiluunersuarmik 30 x 40 cm-
inik igalaaminertalinnik.
Filmit atunngikkallarmata iga-
laamerngit filmitut atugaasut er-
niinnaq ersersarneqartarput. Taa-
maammat 1869-imi pisariaqarsi-
mavoq assiliisut eqqaanni tupermik
ersersaaveqarnissaq. Seqqinertillu-
gu assiliniagaq sekundit marluk
qaamaallatsinneqartarpoq nuiasu-
milu sivisunerusumik. Soorlu umi-
arsuup qaani assiliiniarneq ajorna-
kusoorsimavoq taamatullu inunnik
uningaqqissanngitsunik assiliiniar-
neq.
Assit 500-it
Nunami assiliiniarnermi umiarsu-
armiut qulit angallattarpait tupeq
ersersaavik ersersaanermullu ator-
torpassuit nerriviusallu taakkunu-
nga ilitsivissat.
Taamani assiliisut Qaqortumiit
Upernaviup tungaanut ingerlaner-
minni 500-it missaannik assiliisima-
gunarput. Taakku ilait 100-it na-
lunngilakka. Maanalu ilanngunne-
qarput assit ilait takussutissaqqin-
nerusut 12-it.
W.Bradfordip assiliisuisalu pik-
korissut suliniarluarsimanerat pis-
sutigalugu maanna qimerloorsin-
naanngorpavut ukiut 115-it matu-
ma siornagut assilisat!
Assit taakku pigineqarallartillu-
git sivikikkaluamik peqataaffigi-
sinnaalerparpullusooq ukioq 1869-
imi Kalaallit Nunaanni inuuneq.
AIUAGAQDLIUTIT
NR. 3 1985 21