Fréttablaðið - 26.08.2005, Blaðsíða 37

Bygg›akvótinn stenst lög, ekki spurning!
Í Fréttablaðinu 12. ágúst sl. var
frétt um sjávarútvegsmál sem bar
yfirskriftina „Látið reyna á hvort
byggðakvóti stenst lög“. Þar segir
m.a. Magnús Kristinsson útvegs-
maður í Vestmannaeyjum: „Við
getum ekki lengur sætt okkur við
eignaupptöku sem sjávarútvegsráð-
herra stendur fyrir.“ Og síðar í
sama viðtali: „Það er alveg ljóst að
nú látum við sverfa til stáls. Það er
ekkert annað en hrein og klár eigna-
upptaka þegar eignir manna eru
teknar og þeim deilt út til annarra.“
Undir þetta tekur að sjálfsögðu
Friðrik J. Arngrímsson fram-
kvæmdastjóri LÍÚ.
Veiðiheimildir íslensku þjóðar-
innar, lög nr. 38. 1990. 1. gr.: „Nytja-
stofnar á Íslandsmiðum eru sam-
eign íslensku þjóðarinnar. Markmið
laga þessara er að stuðla að verndun
og hagkvæmri nýtingu þeirra og
tryggja með því trausta atvinnu og
byggð í landinu. Úthlutun veiði-
heimilda samkvæmt lögum þessum
myndar ekki eignarrétt eða óaftur-
kallanlegt forræði einstakra aðila
yfir veiðiheimildum.“ Staðreyndin
er að veiðiheimildum er úthlutað af
breytilegum forsendum frá ári til
árs til útgerðar. Úthlutun veiðiheim-
ilda hefur alltaf verið í höndum
sjávarútvegsráðherra og hefur
aldrei leikið vafi á um rétt hans og
vald til þeirra aðgerða. Umræða um
eignarhald er því út úr kortinu því
stöðug afskipti samfélagsins af
þessum verðmætum sínum eru til
staðar. Því getur hefðarréttur aldrei
myndast um veiðiheimildir. Aðili
sem hefur fengið úthlutað þeirri
sérstöðu að afla 10 tonna fyrir sam-
félagið og fær úthlutað eitt árið sem
gera 9 tonn hefur ekki orðið fyrir
skerðingu á verðmætum heldur tek-
ist á við þann áhættuhluta sem
alltaf hefur fylgt sjávarútvegi, t.d.
minnkandi fiskgengd við landið
og/eða vegna sértækra byggðasjón-
armiða. Þetta er jafn innbyggt í
sjávarútveginn og andrúmsloftið er
umhverfi okkar því við erum veiði-
samfélag. Sá sami hefur ekki heldur
hlotnast happdrættisvinningur þeg-
ar árið þar á eftir færir honum til
verks að afla 11 tonna fyrir sam-
félagið. Tilkall til þessa viðauka er
ekkert frekar hans en samfélagsins
því yfirráðin yfir auðlindinni kemur
frá þeim sem úthlutar í nafni þjóð-
arinnar og er kosinn til þess af al-
menningi.
Þegar þetta svokallaða kvóta-
braskkerfi var sett á fengu útgerð-
irnar veiðiheimildir í formi afla-
hlutdeildar fyrir óverulegt gjald en
ekki til eignar. Þess vegna er ekki
hægt að selja það sem menn hafa
aldrei eignast, þ.e.a.s. veiðiheimild-
ir. Þau kaup hins vegar manna á
milli í gegnum tíðina á þessum
ímynduðu verðmætum í kvótalík-
ingu, varðar okkur samfélagið
ekkert um. Þeir gerðu þessi við-
skipti sín á milli, án samráðs við
þjóðfélagið, gegn vilja settra laga
og því alfarið á þeirra ábyrgð.
Stjórnvöld þurfa hins vegar að
skoða ofan í kjölinn hvort þetta
kvótabrask sé ekki búið að skaða
hagkerfið svo mikið að fjárhagslegt
sjálfstæði þjóðarinnar sé í hættu.
Eins og segir nú í lögum um stjórn
fiskveiða eru aflaheimildir eign
þjóðarinnar og svo skal áfram vera
um auðlind okkar óháð því hvaða
fiskveiðistjórnunarkerfi er við lýði
hverju sinni.
Höfundur situr í miðstjórn
Frjálslynda flokksins.
25FÖSTUDAGUR 26. ágúst 2005
Úrbóta
er flörf
Stjórnvöld hafa unnið markvisst
að því á undanförnum árum að
bæta réttindi og aðstæður fatl-
aðra hér á landi. Alþingi Íslend-
inga hefur tryggt þessum þjóð-
félagshópi
l ö g b u n d i n
réttindi sem
eiga að
stuðla að því
að fatlaðir,
líkt og aðrir
hópar sam-
f é l a g s i n s ,
geti lifað
eðlilegu lífi.
Í gegnum
árin hef ég
tekið eftir því að allt of algengt
er að ófatlaðir einstaklingar
leggi bifreiðum í stæði sem eru
sérmerkt hreyfihömluðum. Slíkt
er aumkunarvert og í raun er
ekki hægt að leggjast lægra í
umferðinni en í brotum af þessu
tagi! Brot sem þessi skerða
ferðafrelsi hreyfihamlaðra og
með því er gengið á lögbundin
réttindi þeirra.
Ég beindi þeirri fyrirspurn til
samgönguráðherra á Alþingi
síðastliðið vor hvort ráðherra
þætti koma til greina að hann
tæki ákvörðun um upphæð
gjalds fyrir brot á umferðarlög-
um af þessu tagi. Ástæða þess-
arar fyrirspurnar er sú að gjald
vegna þessara brota er fárán-
lega lágt, um 2.500 krónur, en
viðkomandi sveitarfélög
ákvarða í dag upphæð þessara
sekta. Sem dæmi eru sektir
vegna sambærilegra brota
margfalt hærri í Bandaríkjun-
um, 15 til 20 þúsund krónur í
sekt er ekki óalgengt þar.
Það er nauðsynlegt að gera
átak í því að gera merkingar við
stæði hreyfihamlaðra greini-
legri þannig að ómögulegt sé að
leggja þar af misgáningi. Sjálf-
sagt er í framhaldinu að hækka
sektir vegna þessara brota, 10 til
20 þúsund krónur væri ásættan-
legt að mínu mati.
Samgönguráðherra Sturla
Böðvarsson boðaði það í umræð-
unni að óhjákvæmilega væri
þetta eitt af þeim atriðum sem
þyrfti að taka upp við endur-
skoðun umferðarlaga sem verða
til meðferðar á haustþingi. Ég
hef enga trú á öðru, í ljósi áhuga
ráðherrans og þingmanna á rétt-
indum fatlaðra í umferðinni, að
breytingar verði gerðar í þá átt
að tryggja ferðafrelsi fatlaðra
hér á landi.
Höfundur er þingmaður Fram-
sóknarflokksins.
SENDIÐ OKKUR LÍNU
Við hvetjum lesendur til að senda
okkur línu og leggja orð í belg um
málefni líðandi stundar. Greinar og
bréf skulu vera stutt og gagnorð.
Eingöngu er tekið á móti efni sem
sent er frá Skoðanasíðunni á visir.is.
Þar eru nánari leiðbeiningar. Rit-
stjórn ákveður hvort efni birtist í
Fréttablaðinu eða Vísi eða í báðum
miðlunum að hluta eða í heild.
Áskilinn er réttur til leiðréttinga og til
að stytta efni.
BIRKIR J. JÓNSSON
BALDVIN NIELSEN
UMRÆÐAN
SJÁVARÚTVEGUR