Tíminn - 17.08.1975, Qupperneq 10

10
TÍMINN
Sunnudagur 17. ágúst 1975
Konan, sem
kom upp um
sovézku eld-
flaugastöðvarnar á Kúpu
Fyrsti fundurinn
Kúbuævintýri Marie Lorenz
hófust eitt febrúarkvöld 1959.
Farþegaskipið Berlin hafði
varpað akkerum við höfnina i
Havanna. Skyndilega lagði bátur
með kúbanska fánann upp að
skipinu og tuttugu Kúbumenn
kröfðust þess að fá að koma um
borð. Þeir voru alvopnaðir, með
vélbyssur og handsprengjur.
Siðklæddar konur ráku upp
vein, þegar flokkurinn geystist
um borð i skipið, og leituðu skjóls
ásamt kjólklæddum herrum sin-
um. Skipsrán var það eina, sem
farþegarnir töldu vera i vændum.
Fljótlega þekkti þó einhver fyrir-
liða Kúbumannanna sem Fidel
Castro og eftir það þyrptust far-
þegarnir utan um hann til að fá
eiginhandaráritun hans. — Ég er
vinur ykkar, kallaði Castro. Hann
virtist hafa reglulega gaman af
uppþotinu, sem varð vegna komu
hans og manna hans. — Ég er
vinur ykkar. Mér likar vel við
Bandarikjamenn.
Skipstjórinn á Berlin, Heinrich
Lorenz, bauö Kúbumönnum til
siðdegisdrykkju og þar kynnti
hann Castro fyrir dóttur sinni,
hinni 18 ára Marie Lorenz.
— Faðir minn talaði spönsku og
þeim Castro kom ágætlega
saman, sagði Marie siðar. Faðir
minn sýndi Kúbumönnunum allt
skipiö, hátt og lágt, en bað þá
siðan aö setja vopnin frá sér áöur
en þeir settust að borðum. Castro
svaraði þvi til að vopnlausir væru
þeir óöryggir, svo faðir minn
leyfði, að þeir bæru
skammbyssur sinar — en annan
vopnabúnað skildu þeir eftir I
reyksalnum.
Castro sat til borðs með
skipstjóranum og hafði dóttur
hans sér á hina hönd. Kúbanski
þjóðhöfðinginn skrafaði margt og
brosti breitt og Marie Lorenz lét
sér vel lika gullhamrana frá þess-
ari skeggjuðu hetju byltingar-
innar á Kúbu.
Marie talaði þýzku og ensku.
Castro sagði að sig vantaði
einmitt ritara til að skrifa bréf á
þessum tungumálum og áður en
staöið var upp frá borðum bauð
hann Marie starfið.
Hann spurði, hvort ég vildi
vinna fyrir hann i Havanna, sagði
Maria þegar hún rifjar at-
burðarásina uþp siðar. Ég og
faðir minn hlógum dátt aö
tilboðinu og faðir minn sagði að
ég yrði að halda aftur heim til
Þýzkalands að ljúka námi.
Castro sagðist þá myndu skrifa
henni og lét Marie hann fá
heimilisfang sitt. Ekki hafði hún
þó neina trú á þvi, að hann myndi
láta verða af þvi að skrifa henni.
í þjónustu Castro
Frá Kúbu hélt Berlin svo til
New York, þar sem Marie dvaldi
um tima hjá bróður sinum, ábur
en hún hugðist halda heim á
leiö aftur. 2 vikum eftir
komuna til New York komu tveir
kúbanskir sendimenn til Marie og
báru henni þau boð Castros, aö
hann bráðvantaði nú ritarann.
Flugvél frá kúbanska flug-
félaginu stóð á flugvellinum og
beið þess að flytja ritarann á fund
Castros. — Þá gerði ég alvarleg
mistök, segir Marie. Ég fór um
borö - i flugvélina.
A leiðinni til Havanna reyndi
hún að Imynda sér, hvernig það
yrði að vinna fyrir Castro. Hún
taldi vist, að henni yrði skákað
niður við eitthvert skrifborðið I
skrifstofu Castros. Sennilega
fengi hún svo litla ibúð, til að búa
i. En reyndin varð talsvert önnur,
en hugmyndir þær, sem Marie
gerði sér i flugvélinni.
Strax við komuna til Havanna,
var farið með Marie til
Hiltons-hótelsins, þar sem Casto
hafði lagt undir sig alla 24.
hæðina. — Næstu fjóra mánuðina
kom ég varla út úr húsi, segir
hún. Og þegar ég skapp eitthvað,
voru varðmenn stöðugt á hælun-
um á mér. Það var sama, hvort
ég skrapp niður á ströndina eða
þá bara á kaffistofu til að fá mér
kaffi.
Þegar Marie nú eftir á lýsir
sambandi hennar og Castros
þennan tima, segir hún: — Ég var
fangi hans. Það var ekki um neitt
ástarsamband að ræða. Ég var
hrædd. Mér fannst ég hafa gengið
I gildru og hvernig er hægt að
vera ástfangin, þegar hræðslan er
efst i huganum? Þarna var lika
allt á rúi og stúi, vindlastubbar
úti um öll gólf og vopn I hverju
horni.
Allt mitt lif hafði ég vanizt
hreinlæti og kurteisi. Ég hefði
aldrei trúað þvi að nokkur maður
— og allra sizt forsætisráðherra,
gæti búið við slikt öngþveiti. Ég
hélt að Castro myndi setja upp
stórt og mikið ráðuneyti með
ýmsum skrifstofum, en allt og
sumt, sem hann gerði, var að
leigja ibúð á hótelinu fyrir skrif-
stofur og aðra til að sofa i. Ég
fékk gestaherbergiö I skrifstofu-
ibúðinni og dyrnar minar voru
læstar — utan frá. Það eina, sem
ég gat haft fyrir stafni, var að
lesa, læra spænsku, ráfa um her-
bergiö og hlusta á tónlistina 1 út-
varpinu, eða fara út á svalirnar
og horfa yfir Havanna-borg. Mér
leið hræðilega. Siðar frétti ég að
faðir minn hafði reynt að spyrjast
fyrir um liðan mina, en honum
var bara svarað út i hött.
Ég tók engan farangur með
mér frá New York og ég fékk ekki
að fara út i Havanna til að kaupa
föt. Fidel lét taka mál af mér og
sauma einkennisbúning — ólifu-
grænan liðsforingjabúning, sem
mér var fenginn. Ég átti að likj-
ast fólkið i 26. júlfhreyfingunni.
Castro áleit að meö einkennis-
búningnum gæti hann falið mig
innan um aðra aðstoðarmenn
sina, en fljótlega komust á kreik
sögusagnir um það, að hann héldi
konu, útlending, sem fanga á
hótelinu.
Dag nokkurn var farið með mig
i flugferð til Pinos-eyju. Þar
sýndu varðmennirnir mér fyrst
fagrar strendur en siðan var ekið
með mig að fangelsinu, þar sem
Batista, einræðisherra, haföi
haldið Fidel og Raul bróður hans
föngnum áður. Þegar ég fór inn i
klefann til að lesa á minningar-
skjöldinn, sem er á veggnum,
læstu varðmennirnir dyrunum á
eftir mér.
Ég var viku I fangelsinu og fékk
sömu meðferð og aðrir fangar.
Að viku liðinni var ég svo éótt
og flutt aftur til höfuðborgar-
innar. Marie fékk aldrei að vita,
hvers vegna henni var haldið i
fangelsinu. Hún telur samt, að
Castro hafi viljað vita af henni
bak við lás og slá meðan hann fór
I ferðalag til Suður-Ameriku.
Kvöld nokkurt var Marie ásamt
Castro og lifvörðum hans á
Riviera-hótelinu. Meðan Castro
ræddi við menn i hinum enda
salarins, kom maður nokkur, sem
bar búning byltingarmanna og
öryggisverðir Castros þekktu
sem foringja i flugher Kúbu.
Hann gaf sig á tal við þá og Marie
og þegar færi gafst, hvislaði hann
að henni á ensku:
— Ég veit, hver þér eruð.
— Getið þér hjálpað mér?,
hvislaði hún á móti.
— Já. Ég er starfsmaður
bandariska sendiráðsins. Ég skal
hjálpa yður að komast burtu.
Þannig bar saman fundum
Marie Lorenz og Frank Fiorini,
liðsmanns Castros og sendimanns
amerisku leyniþjónustunnar —
CIA (Fiorini þessi varð seinna
þekktur fyrir þátt sinn i Water-
gate-innbrotinu. Hann hét „réttu
nafni” Frank Sturgis).
Fús til að njósna um
Fidel
Næstu vikur hafði Frank sam-
band við hana, annað hvort i eigin
persónu eða I gegn um menn, sem
unnu fyrir hann. Marie kvaðst fús
til að njósna um Castro. Hún stal
leyniskjölum og sendi útdrætti úr
Af tilviljun hittust þau Marie Lorenz og Fidel Castro um borö f skipi fööur hennar i Ilavannahöfn.
t sex daga i októbermánuði 1962 stóð heimurinn á öndinni
vegna hugsanlegrar styrjaldar milli Bandarikjamanna og
Sovétmanna. Bandarikjamenn höfðu komizt á snoðir um að
Sovétmenn væru að koma sér upp eldflaugastöðvum á Kúbu.
Kennedy Bandarikjaforseti tilkynnti bandarisku þjóðinni þetta
22. október og það með, að Bandarikin hefðu sett hafnbann á
Kúbu hvað snertir flutninga sovézkra skipa þangað á efni til eld-
flaugastöðvanna. Sovézku skipin héldu sfnu striki til Kúbu og
bandaríski flotinn tók sér stöðu og flugherinn var við öllu búinn.
Eftir sex daga styrjaldarhættu komust Kennedy og Krushchev
að samkomulagi og sovézku skipin breyttu um stefnu — héldu
aftur heim á leið. Annan nóvember tilkynnti Kennedy svo banda-
risku þjóðinni, að sovétmenn myndu rifa niður eldflaugapalla
sina á Kúbu og flytja allt þeim tilheyrandi aftur til Sovétri'kj-
anna.
Það voru margir, sem lögðu hönd á plóginn við að afla Banda-
rikjamönnum upplýsinga um sovézku eldflaugastöðvarnar á
Kúbu, En fyrstu upplýsingarnár komu frá hendi þýzk-amerískr-
ar stúlku, sem Castro hélt fanginni i hótelibúð sinni. Þessara
upplýsinga aflaði hún eftir það með óvenju djarfri njósnaferð til
Bavanna.