Tíminn - 07.03.1976, Blaðsíða 26

26
TÍMINN
Sunnudagur 7. marz 1976.

mm.
M
ÍLL
m
i
i
i

var ákveðin eftir tvo
daga. Systkinin sendu
nú frænda sinum á
Hawaii langt simskeyti,
þar sem þau sögðu frá
láti móður sinnar og
hversu þeim var bjarg-
að og hvenær þau byggj-
ust við að koma til San
Fancisco, ef ferðaáætl-
un stæðist.
2.
Siðasti dagurinn, sem
Árni og Berit voru i Las
Palmas, var sunnudag-
ur. Þau hjónin, Signor
Roncali og kona hans,
ákváðu að fara með þau
systkinin i skemmtiferð
um eyna, svo að þau
gætu séð fegurstu stað-
ina og kynnt sér gróður
og dýralif.
Undir leiðsögn
Roncali, vinar þeirra,
varð þessi skemmtiferð
um eyna eins og visinda-
leiðangur. Hann gat
svarað öllum þeirra
spurningum og auk þess
vakti hann athygli
þeirra á ýmsu að fyrra
bragði. Eitt sinn
stöðvaði hann bifreiðina
og benti systkinunum á
kaktusrunna við veginn.
Hann sýndi þeim
þúsundir af örsmáum
blaðlúsum, sem lifðu á
kaktusrunnanum.
„Karldýrið var næstum
ósýnilegt”, útskýrði
Roncali, ,,en kvendýrið
er nær þvi helmingi
stærra. Venjulega liggur
kvenlúsin i vaxhylki,
eins og þið sjáið þarna.
Vaxið smitar út úr kyrtl-
um húðarinnar. Það er
einmitt kvenlúsin, sem
framleiðir hið dýrmæta,
rauða litarefni, sem
Frakkar nota meðal
annars i varaliti”.
Berit varð alveg undr-
andi, er hún heyrði
þetta. Það hafði henni
aldrei komið til hugar,
að hinir blæfögru vara-
litir tildurskvenna væru
framleiddir áf blaðlús-
um.
Litlu siðar stönzuðu
þau aftur og gengu dálit-
ið frá veginum inn i
skóginn. Þar sýndi
Signor Roncali þeim
risastórt tré, sem er
nefnt „drekablóðstré”.
„Sjáið þið, hve gildvaxið
það er”, sagði Signor
Roncali. „Ég hugsa, að
ummál þess sé 14 til 15
metrar, og það er að
minnsta kosti 2000 ára
gamalt”. Þá brosti
Berit, þvi að hún minnt-
ist veikbyggðu „dreka-
blóðsplöntunnar”, sem
mamma hennar hafði
átt i stofuglugganum
heima i Noregi,
Nú óku þau stöðugt
upp i móti, og að lokum
voru þau komin i 1500
Eggjaframleiðendur
Hinir gömlu, góðu timar eru komnir aftur
og Teigur býður aftur upp á landsins beztu
hænuunga — nýtt norskt kyn.
Aukin framleiðsla. Tryggið ykkur unga
hið allra fyrsta.
TEIGUR S.F. Mosfellssveit. Simi 91-66130.
Bílavara-
hlutir
Notaðir
varahlutir
*
í flestar gerðir eldri bíla
t.d. Land/Rover, Peugot, Rambler,
Rússajeppa, Chevrolet,
Volkswagen station.
BÍLAPARTASALAN
Höfðatúni 10, simi 11397.
Opið 9-6,30 og laugardag 9-3.
i!
i
metra hæð. Þarna uppi
var dálitið veitingahús,
og þar fóru þau inn.
Þegar þau höfðu setzt,
tók Berit eftir þvi, að
utan við gluggana ómaði
látlaus söngur kanari-
fugla. „Hvilikur fjöldi er
hér af kanarifuglum”,
hugsaði hún með sjálfri
sér. Hún hélt, að þeir
hlytu að vera i búrum
eins og heima i Noregi.
En brátt varð henni það
ljóst, að þessir
kanarifuglar voru ekki i
fangelsi. Það sat fjöldi
af þeim á trjánum úti i
garðinum. Þá minntist
hún þess, að hún var
stödd á Kanarieyjunum.
Hér var heimili
kanarifuglsins. Þar af
kom nafn eyjanna. „En
þessir fuglar eru grá-
leitir”, sagði hún allt
einu dálitið vonsvikin,
„en heima i Noregi eru
þeir gulir og miklu
fallegri en hér”.
„Já, það er alveg
rétt”, svaraði Signor
Roncali, ,,en þeir sem
ala kanarifugla i búrum,
hafa með margs konar
blöndun tegundanna náð
þessum fagra lit, en
söngröddin er sú sama,
hvort sem þeir eru villtir
eða tamdir og hvernig
sem liturinn er”.
Um kvöldið óku þau
aftur til Las Palmas og
fóru þá með sjónum.
Hér og þar óku þau
meðfram akurlöndum
þar sem ræktaður var
sykurreir og sums
staðar vinber. „Sykur-
rækt og vinyrkja eru þó
alls ekki aðalatvinnu-
vegir nú á Kanarieyj-
um”, sagði Signor
Roncali, en fyrr á öldum
voru þetta aðalatvinnu-
greinar. „Á 14. og 15 öld
var sykurræktin mikil
hér, en þegar Amerika
fannst, fóru menn að
rækta sykurreyrinn þar
og höfðu þræla (inn-
flutta negra) til að vinna
á ökrunum. Þá var
ómögulegt að framleiða
sykur hér i samkeppni
við þessa þrælaeigend-
ur. Þá var byrjað á að
rækta vinber og það gaf
góðar tekjur, en um 1850
kom upp sýki i vinberj-
unum, og þá eyðilögðust
akrarnir á fáum árum.”
„Nú- eru aðallega
ræktaðir hér bananar”,
sagði Signor Roncali,
,,og það, sem er bezt við
banana, er það að þeir
þroskast bezt á láglend-
inu i mýrum og fenjum
Anton AAohr:
Árni og Berit
Ævintýraför um Afriku
hér meðfram ströndinni.
Aldrei fyrr hafa þessi
mýrarfen verið til
neinna nytja. Bæði að-
fluttir Evrópumenn. og
innfæddir eyjarskeggjar
höfðu forðazt þessi mýr-
arfen. Þarna lifðu eðlur
og slöngur og loftslagið
var óheilnæmt. En
þegar bananaræktin
kom til sögunnar, þá
breyttist þetta allt. Þá
voru mýrarfenin þurrk-
uð og ræst, svo að jurtir
og menn gætu lifað þar,
og nú eru þarna banana-
ekrur.
Bananjurtin er duttl-
ungafull og erfið til
ræktunar, og þarf sér-
stakan jarðveg og lofts-
lag. Einmitt i þessum
mýrum hefur hún þrifizt
ágætlega, og
bananaræktunin gefur
ágætar tekjur. Héðan
eru flutt út um tvö
hundruð þúsund smá-
lestir árlega, og aðal-
lega til Englands”.
Þeim Árna og Berit
þótti mjög gaman að
athuga þessar
bananaekrur. Landið
hafði verið þurrkað og
skógurinnhögginn. Mest
af þessu var flutt burtu,
en viða lágu þó stór tré
og fúnuðu i þessum raka
jarðvegi. Hitinn og rak-
inn verkar þannig, að
trén fúna fljótt og sam-
lagast jarðveginum og
verka eins og áburður
fyrir jurtirnar sem verið
er að rækta.
Bananagreinarnar
standa i skipulegum
röðum eins og prúss-
neskir hermenn og
verða sjaldan meira en 6
metra háar. Stofninn er
laus i sér (um 85%
vatnsefni) og þolir illa
storm. Undir blaðkrón-
unni hanga bananamir.
Bananaklasinn vegur
venjulega um 16 kg.
Þegar uppskerutiminn
kemur, er bananjurtin
höggin niður við rótina
og látin liggja og rotna,
en ávöxturinn tekinn.
Upp frá rótinni spretta
svo aftur ein eða tvær
bananajurtir og bera
ávexti á næsta ári.
Það þótti þeim syst-
kinunum skritið, að ekki
væri hægt að taka ban-
ana og borða þá strax.
Árni sagðist hafa haldið
að bananarnir væru
beztir alveg nýir og
miklu betri en þegar bú-
ið væri að flytja þá til
meginlanda Evrópu, en
Signor Roncali sagði
þeim, að þetta væri mis-
skilningur. Þegar upp-
skeran er hafin, eru
bananamir ekki nærri
fullþroskaðir. Ef þeir
næðu fullum þroska,
áður en uppskeran hæf-
ist, þá yrðu þeir óætir. í
Kanarieyjum verða þeir
þvi að byggja „fóstur-
hús” fyrir banana, eins
og gert er i þeim löndum.
sem flytja banana inn.
Hin hörðu grænu
bananaknippi eru- flutt
beint af akrinum út i
skip, sem hafa sérstök
farrými fyrir banana og
þessi skip skila þeim til
aðalhafnarborga
Evrópu. Á þessari löngu
leið til neytandans ná
þeir fullum þroska og
verða ljúffengir til átu.
Seint um kvöldið
komu systkinin loks
heim til Roncali. Þau
voru þreytt en
hamingjusöm eftir
ferðalagið og fóru beint i
rúmin, og var þá svefn-
inn sætur.
Næsta dag áttu þau að
kveðja vini sina og halda
aftur út á hafið. Þau
spenntu á sig leðurbelt-
in, sem Signor Roncali
hafði látið gera fyrir
þau. Beltin voru með
vösum eða hólfum til að
geyma i peningana, og
þannig gerð, að þau gátu
spennt þau á sig innan-
klæða. Þau skiptu siðan
peningunum. í hvert
belti létu þau 300 pund i
stórum seðlum, en af-
ganginum skiptu þau á
milli sin. Berit hafði sina
peninga i litilli nýrri
handtösku úr fallegu
leðri, sem frú Roncali
hafði gefið henni, en
Árni haföi sina lausu
seðla i vasabókinni
sinni. Roncali, vinur
þeirra, lét þau lofa sér
þvi, að taka aldrei af sér
beltin, hvorki á nóttu né
degi, þar til þau kæmu
til frænda sins á
Hawaiieyjum.
Skipið átti að fara kl.
13, það er einni stundu
eftir hádegi. Frú Ron-
cali hitaði súkkulaði og
bar á borð heimabakað-