Tíminn - 13.06.1976, Blaðsíða 29

Sunnudagur 13. júni 1976
TÍMINN
29
Afstaða tslendinga tii atburða þeirra, sem gerðust á miðunum við landið i vetur hefur verið ein-
dræg....
þeirra til að bjarga sér frá
þeirri skömm, sem þeir voru
komnir i vegna afstööu sinnar
við útfærslu landhelginnar,
fyrst i 12 milur ogsiðar I 50 sjó-
milur. Þær aðgeröir voru svo
vinsælar meöalþjóð, enda brýnt
lifshagsmunamál þjóöarinnar,
að pólitiskur mótþrói þeirra
sjálfstæöismanna var orðinn
þeim til stórkostlegs álits-
hnekkis. Þar væri að finna skýr-
ingu á áhuga þeirra á útfærsl-
unni i 200 sjómilur.
Margir voru þeirrar skoðun-
ar, að vænlegra hefði verið að
tryggja fullkomin yfirráð okkar
fyrir 50 milna útfærslunni áður
en tekinn væri upp slagur fyrir
200 milna útfærslu, þó nauösyn-
legur sé, einkum vegna fisk-
verndunar sjónarmiða. — En
Sjálfstæðisflokkurinn réöi hér
feröinni. Þvi höfum vö engan
viðurkenndan rétt, umfram
aöra, utan 12 milna lögsögunn-
ar. Vegna frumkvæöis (4) sjálf-
stæðismanna hefði mátt ætla að
þeir fylgdu málinu heilshugar
eftir, þegar á hólminn var kom-
ið. — En hvemig hefur það orðið
i reynd? — Allt frá þvi sú
ákvöröun var tekin, að færa
fiskveiðilögsöguna út I 200 mil-
ur, hafa sjálfstæðismenn meö
ráöherra sina og ritsljóra I
broddi fylkingar, sifellt klifað á
samningum viö þær þjóðir, sem
áöur höföu fiskaö á miöum okk-
ar allt upp aö 12 milna mörkun-
um. t öllu hafa þeir sýnt sér-
staka undanlátssemi viö þá er-
lendu aöila. Þegar til tals hefur
komið aö heröa að Bretum, sem
hafa sýnt okkur mestan yfir-
gang og dólgshátt I þessari ógn-
vekjandi deilu, hefur Mbl. rekiö
upp harmakvein til að koma i
veg fyrir að til þess kæmi. Sú
spurning verður þvi æ áleitnari i
hugum manna hvort forganga
Sjálfstæðisflokksins i 200 milna
útfærslunni hafi ekki verið
sýndarmennskan ein, gerð i
þeim eina tilgangi aö breiöa yfir
andstööu sina ogsmán gagnvart
útfærslu landhelginnar á fyrri
útfærslustigum hennar. Af
áðurgreindum málflutningi
þeirra verður ekki annað ráöiö.
Lægi annaö að baki, mundu þeir
hafa séð sóma sinn i því, að
biðja til þessa guös sins, Nato, á
afviknum stöðum og i kyrrþey,
einsog Jón Helgason benti þeim
á aö gera, i staö þess aö æpa
þessa trúarjátningu sina út yfir
heim allan.
Eitt er vist, aö náist eitthvað
útúr þessari deilu, sem til hags-
bóta veröi taliö fyrir islenzkan
málstaö, fæst þaö ekki fyrir
málstúlkun Sjálfstæöisflokks-
ins, heldur þrátt fyrir hana. Þaö
eru menn beönir aö hafa i huga
þegar þeir meta málsniöurstöð-
ur á sinum tima. Þvi sigur okk-
ar i þessu stóra máli er á næsta
leyti, þrátt fyrir allt.
Eftir að þessar línur voru
ritaöar hefur þaö gerzt að Einar
Agústsson ásamt fylgdarliöi,
hefur verið sendur af rikis-
stjórninni til Oslóar til
samningaumleitana við Breta.
Menn skyldu ætla að stjórnar-
liðið og stjórnarblöðin hvettu
sendimenn sina til að halda fast
á málstað ísiendinga og láta
ekki á sig ganga i þeim
samningaumleitunum og tefldu
fram rökum til sönnunar mál-
stað okkar. —• En hva ö gerist? —
Morgunblaöið brýnir raustina
og tinir til allt, sem orðið geti
málstað Breta til framdráttar i
deilu sinni um málið. Svo fund-
visir eru þeir á rök, sem Bretum
koma að gagni, að sjálfir hefðu
Bretar ekki getað gert það bet-
ur. En á rök Islendinga er ekki
minnzt. Svo afstyrmilegur er
allur þessi málflutningur, að
vart hefur annað eins heyrzt,
eru menn þó ýmsu vanir Ur
þeim herbúðum. Af þessu sést,
að þeir hafa litiö lært og kunna
ekki að sjá sóma sinn. Er varla
við góðu að búast, þegar svo er
að heiman búið. Enginn þarf aö
ætla, að Bretar séu svo skyni
skroppnir aö þeir kunni ekki aö
hagnýta sér þennan málflutn-
ing, og niöurstaðan geti oröið
eftir þvi.
Bæ, 29/51976
Guðmundur P. Valgeirsson
H.R. skrifar:
„Vér hégómans þrælar"
Þegar ég var ungur, gerðist
það i nágrenninu, að embættis-
maður einn hækkaði i tign.
Fyrst á eftir gekk kona hans um
og áminnti fólk um aö ávarpa
manninn sinn með hinum nýja
titli. Þetta gerðist á sama tima
og gamlir prestar, sem látiö
höfðu þéra sig alla ævi, tdku af
skariö og létu þau boö út ganga,
að framvegis þúuöu þeir alla —
sumir tilkynntu þetta jafnvel af
predikunarstóli.
1 h jarta sinu hafa þeir trúlega
kunnað þessari nýbreytni miður
vel, að minnsta kosti sumir
hverjir. En þeir fundu, hvert
straumurinn lá, og þéringarnar
voru orönar likt og garöur á
milli þeirra og yngri kynslóöar-
innar.
Nú hafa þéringar lagzt niöur I
landinu eins og af sjálfu sér,
vafalaust vegna þess að þær
voru orönar i mótsögn viö lífs-
skoðanir fólks. Menn þúa ráö-
herrana hiklaust, þó aö þeir
þekki þá ekki sem kallað er, og
þeirþúa likabankastjórana, svo
aö dæmi séu nefnd. Annað
myndi hljóma vandræðalega.
Og það væri falinn I þvi broddur
hofmóös og vottur um samúðar-
leysi, ef ráðherrarnir og banka-
stjórarnir geröu ekki slfkt hið
sama.
En margt er einkennilegt, og
hégómaskapurinn lætur ekki að
sér hæöa. Hann lætur enn að sér
kveða. Fundin hafa verið upp
alls konar nöfn á stéttir fólks,
sem áöur höfðu önnur, er ekki
þykja lengur nógu viðhafnar-
mikil, og I þó nokkrum skólum
Titlar, sem áður fyrr tiðkuðust við einstakar stofnanir breiðast
nú út og eru notaðir hvar sem þeim veröur við komið. Þeir þykja
finir.
þykir nú ekki Iengur viðunandi,
að forstööumaöurinn heiti ein-
faldlega skólastjóri. Nei —
skólameistari eða rektor skal
það vera. En þau heiti voiu upp-
haflega einvöröungu tengd
menntaskólanum á Akureyri og
við Læk jargötu og helguðus t þar
af gamalli hefð. Nú eru þessar
nafngiftir farnar að flæða langt
út fyrir menntaskólana.
Hugsunin er trúlega sú, að
þessu eigi aö fylgja aukin virð-
ing. Ekki er þd vist, aö sú álykt-
un grundvallast á sérlega mik-
illi mannþekkingu. Svona nafn-
giftir gera lika oröiö skotspónn
háðfugla, sem að jafnaði eru
fljótir aö finna, hvað jaðrar við
aðvera hjákátlegt. Og ætli ann-
að sé viöleitninni til þess að
hampa ytri virðingarmerkjum
skæðara en einmitt háðið?
En þaö er um virðinguna að
segja, að hún á ekki rætur sinar
i prjáli og hégóma, heldur þvi
starfi, sem unniö er, og þeirri
framkomu, sem þvi er tengt.
Fin skrifstofa gerir til dæmis
enga stoð, en iburðarlaus vinnu-
staður getur átt virðingu allra,
ef rétt er að öllu staðið innan
veggja hans. Eins er þaö með
stofnanir.störfogstöður: Prjál,
hvort sem þaö er fólgið i nafn-
giftum eða öðru, er aðeins sem
musk i horni. Það er allt annað,
sem gefur hlutunum gildi.
Burt með allan andskotans
hégómaskap.
TÍMA- spurningin
Hvers vegna ert þú sjómaður?
Sigurjón Magnússon, 2. vélstjóri á b/v Hjörleifi:
Mér hefur alltaf likað sú atvinna betur en flest annaö, auk þess
sem launin eru betri fyrir minna vinnuálag og miða ég þá
einkum við ákvæðisvinnu i trésmiði, sem er þrældómur og hef ég
reynsluna sem löggiltur byggingameistari. k
Ingólfur Kristjánsson, skipstjóri á Val RE-7:
Sjómennskan er i blóðinu og ættinni, þvi forfeður minir hafa
stundað sjó frá ómunatiö. Ennfremur er gaman á sjó, en launin
misjöfn, góð annað slagið en ekkert þess á milli, og hafa þau
engin áhrif haft á starfsval mitt.
Ingólfur Kristmundsson, véistjóri á v/s Óðni:
Ég kann vel við mig á sjó og kaupið er auk þess betra en i
landi. Það sem er einna verst á varðskipunum, er óvissan um
brottfarartima og lengd túranna, sem gerir allt skipulag fri-
stunda nær ómögulegt.
Geiharður Jónsson, grásleppukarl núorðið og „fokkar” I landi
þess á milli:
Þetta æxlaðist nú einhvern veginn svona þegar ég var drengur
og SVO er eins og sjómennskan komist i blóðið. Það er gaman aö
vera á sjónum oft á tiðum, — eins og happdrætti, sem gerir
þetta spennandi.
Fi^iihwJt á s-!f.num °S hef meira kaup heldur en i landi.
Fjarvistir frá heimilinu eru þó heldur leiðinlegar, sérstakleca
vegna þess, hvestutt er stoppaöi landihverju sinni.