Tíminn - 19.09.1976, Blaðsíða 1

'HHM !■■■■■■■
'æng/rp
Áætlunarstaöir:
Biönduós — Sigluf jörður
Búðardalur — Reykhólar
Flateyri — Bíldudalur
Gjögur — Hólmavik Hvammstangi— Stykkishólm- ur — Rif Súgandaf j.'
Sjúkra- og land leiguflug um allt
Símar: 2-60-60 & 2-60-66
-
Stjórnlokar
Olíudælur
Oliudrif
WMBSSSBS3SSMM
Síðumúla 21
Sími 8-44-43
Tíminn heimsækir Yngingarlyf ... Rætt við Daníel
Fcskrúðsf jörð gamlír verða sem Ó. Eggertsson um
unglömb bjargræði í gamla daga
— bls. 12-13 — bls. 14 — bls. 20-21
géöé Rvik — Trausti Eiriksson
vélaverkfræðingur hjá Rann-
sóknastofnun fiskiðnaðarins, hef-
ur um nokkurt skeið unnið að til-
raunum við að ná meira magni af
hrognum úr loðnu en hingað til
hefur verið gert. Tilraunir hafa
verið gerðar með loðnukreistara,
sem komið er fyrir ofan á sjó-
skiljum i landi, og notkun þessa
kreistara hefur sýnt fram á, að
unnt er að ná 6% meira hrogna-
magni úr loðnunni en áður hefur
verið hægt. Útflutningur á fryst-
um loðnuhrognum er aðallega til
Japan. og á s.l. ári voru flutt
þangað 700-800 tonn, en tonnið er
á 170 þúsund krónur. Ef reikna
má með, að 8% lieildaraflans séu
hrogn, sem hægt er að ná úr
hrognakreistaranum, og að
heildaraflinn sé 400 þús. tonn, þá
vcrður hrognamagnið 3.200 tonn
eða fjórfalt meira magn en áður.
—-Loðnukreistarinn er enn á til-
raunastigi en við höfum notað
hann bæði i sumar og i fyrra við
þessar tilraunir, sagði Trausti Ei-
riksson nýlega i viðtali við
Timann, er hann var beðinn að
lýsa loðnuk reis t ar an um og
notkun hans.
— Eg hef verið i þessu undan-
farnar þrjár vertiðir, en okkur
hér á stofnuninni hefur blöskrað
hvernig hrognin hafa meira og
minna farið i súginn, sagði
Trausti Eiriksson vélaverk-
fræðingur hjá loðnu-
kreistaranum. Á myndinui
sjást keflin tvö greinilega, en
þarna er loðnan kreist áður en
hún fer i sjóskiljuna. Tima-
mynd: Gunnar.
Trausti. — Við höfum verið með
tilraunir á bryggjum og i skipum
til að reyna að þróa tækni við að
ná meira af hrognum úr loðnunni.
Hrognin losna úr hrygnunum,
þegar þeim er dælt úr nótinni um
borð i skipið, siðan er sjórinn,
sem notaður er til að dæla
loðnunni um borð, skilinn frá, en
þá er álitið, að hrognin séu um
1/2% af heildarafla skipsins.
Hrognin eru skilin úr sjónum,
sem siðan fer aftur útbyrðis.
Á leið til hafnar verður loðnan
oft fyrir miklu hnjaski um borð i
skipunum, sjór og blóð fer úr
henni, enhrognin blandastsaman
við blóðvatnið. 1 landi er aflanum
dælt i sjóskiljur, en hrognamagn
það sem hreinsað er úr við lönd-
um hefur verið um 2% af heildar-
afla skipsins. — bað kom i ljós i
fyrra, að mögulegt hefði verið að
selja mun meira af frystum
hrognum en til var, sagði Trausti,
menn hafa áður verið með hug-
myndir um að kreista hrognin úr
hrygnunni og það með mörgum
aðferðum.
Og Trausti heldur áfram: —
Okkur datt i hug að auka hrogna-
magnið, sem safnað væri, með
þvi að kreista hrognin úr loðn-
unni, þegar henni er dælt upp, og
hönnuðum þennan loðnu-
kreistara. Magn hrognanna, sem
fæst úr kreistaranum, fer eftir
þvi, hve fastloðnan er kreist, eða
hve mismunandi þrýstingur er
notaður. Ef hann er of mikill,
breytir loðnan um lögun, en við
það rninnkar geymsluþol
bræðslufisksins. — Við settum
okkur það takmark að búa til
kreistara, sem kreistir hrognin úr
hrygnunum án þess að skemma
t.d. hænginn, sem er stærri en
hrygnan. Okkar hugmynd var að
hafa 2 kefli, klædd innan með
eftirgefanlegu efni, sem hleypir
fiskinum i gegn krömdum, en
myndi þó kreista úr einhvern
hluta hrognanna.
Með þvi að hrygnan skemmist
ekki, getum við fengið a.m.k.
hrogn að þyngd 6% heildaraflans
sem samsvarar þvi að rúmlega
helmingur hrognanna úr
hrygnunum sé kreistur út.
Auk Trausta E'irikssonar véla-
verkfræðings vann Torfi Guð-
mundsson véltæknifræðingur að
hönnun loðnukreistarans.
Mynd þessi er tekin I Njarð-
vikum, þar sem loðnu-
kreistaranum var komið fyrir,
og sést hann efst ofan á sjó-
skiljunni. Um rörið sem sést á
myndinni, er loðnunni dælt úr
bátnum, en rörið er tengt dælu
hans. Loðnunni er dælt upp i
kreistarann, hrognin kreist úr,
siöan fer loðnan, hrogn og
dæluvatn i sjóskiljuna. sem
skilur loðnuna frá dæluvatn-
inu og hrognunum. Loðuan fer
á sigtisbandi og þaðan i
bræðslu, en dæluvatninu er
dælt i gegn um miðflóttaafls-
skiljur, sem skilja hrognin frá,
en dæluvatnið fer aftur niður i
bátinn og blandast loðnu á ný,
og sama sagan endurtekur
sig.
Rannsóknarstofnun fiskiðnaðarins:
UNNT ER AD NÁ 6% MEIRA
MAGNI AF HROGNUM ÚR
LOÐNU MEÐ NÝRRI AÐFERD
Hafréttarráðstefnunni fram haldið
á næsta éri ~
og iíklega þarf enn eina
MÓL-Reykjavik. — bað er búið
að ákveða að næsti fundur haf-
réttarráðstefnunnar verður
haldinn i New York næsta vor,
sagði bórarinn bórarinsson,
fulltrúi Framsóknarflokksins á
Hafréttarráðstefnunni, er
Timinn ræddi við hann heim
komiun i gærmorgun, en fundi
ráðstefnunnar lauk á föstudags-
kvöld. Næsti fundur mun hefjast
23. mai og sú ráðstefna standa i
sjö vikur, en heimilt er að fra m-
lengja hana um viku, ef þurfa
þykir. bað er ráðgert að fyrstu
vikurnar fari í uinræður um
málefni fyrstu nefndar, það er
hafsbotninn fyrir utan 200 mil
urnar, en siðan hefjast störf i
hinum nefndunum þremur og
cr stefnt að þvi að i lokin verði
kominn samræmdur testi, þar
sem allir fjórir kaflarnir verða
felldir saman.
Er búizt við þvi, að endanleg
lausn fáist á þessum fundi?
— bað bendir margt til þess,
að það þurfi eina ráðstefnu i
viðbót, sem yrði þá haldin árið
1978. bar myndi þá fara fram
atkvæðagreiðsla, ef til hennar
kemur, en takmarkið er að ná
samkomulagi um sáttmálann
og afgreiða hann án atkvæða-
greiðslu.
— Ég held, að þetta sé okkur
frekar i hag, að þetta hefur
róðstefnu 1978
dregizt á langinn, þvi að það
koma fleiri og fleiri riki til með
að færa út og efnahagsiögsagan
styrkist þannig i reynd og þessi
þróun hérna hefur hjálpað
mikið til þess, að efnahagslög-
sagan hefur fengið viðurkenn-
ingu og það er megin þýðing
ráðstefnunnar fram að þessu,
þ.e. að hún hefur styrkt efna-
hagslögsöguna óbeint i verki.
Hafa einhverjar breytingar
verið gerðar á textum ráðstefri-
unnar að þessu sinni?
— Nei. Engar breytingar
hafa verið gerðar á þeim. Texti
annarrar nefndar, sem fjallar
um 200 milurnar, er óbreyttur,
og eins texti þriðju nefndar, sem
fjallar um mengunarmál, en
þessi atriði skipta okkur auð-
vitað höfuðmáli.
En hvað með dómstólinn?
— Já, texti fjórðu nefndar
kom óbreyttur i gegn um þessa
ráðstefnu, sem hinir textarnir.
baðer aðallega eitt atriði, sem
við höfum lagt áherzlu á, en það
er að fá fram afdráttarlausa út-
skýringu á lögsögu dómstólsins.
Upphaflega var rætt um að
halda næstu ráðstefnu f Genf, en
rikin i Afriku voru þvi mótfallin.
þar sem þau hafa ekki sendi-
nefndir þar og fæli það þá i sér
mikinn aukakostnað.