Tíminn - 20.08.1978, Qupperneq 16

16
Sunnudagur 20. ágúst 1978
Halldór Kristjánsson:
Tvær flugur I
einu höggi
Tvær (lugur i einu höggi
Björn Þorsteinsson:
A fornum slóöum og nýjum.
Greinasafn gefiB út i tilefni
sextugsafmælis höfundar 20.
mars 1978.
Sögufélagiö.
Þaö er oröinn nokkuö al-
gengur siöur aö gefa ilt bækur i
tilefni merkisafmæla. Viö höf-
um fengiö ýmsar skemmtiiegar
bækur meö þeim hætti þó aö
sumar séu þaö sérfræöilegar aö
þær nái ekki vel til almennings.
í þetta sinn hefur veriö brugöiö
á þaö ráö aö gefa Ut greinasafn
eftir þann sem heiöra skyldi i
staö þess aö reyta saman rit-
geröir frá ýmsum sem hlut-
gengir þykja i fræöigrein hans.
Enginn dómur skal hér lagöur á
þaö hvor aöferöin sé betri.
Báöar geta þær skilaö góöum
bókum þegarefni gefast.Og þaö
hygg ég tvi'mælalaust aö í þetta
sinn sé ávöxturinn góöur.
Þaö er eölilegt aö hér hafi
veriö sneitt aö mestu hjá þvi
sem Björn Þorsteinsson hefur
skrifaö i Sögu, timarit Sögufé-
lagsins. Margir kaupendur
þessarar bókar eiga Sögu. Mér
sýnist aö þaö séu aöeins tvær
greinar sóttar þangaö: Minn-
ingarorö um Guöna Jónsson
prófessor og ritdómur um sögu-
kenningar Baröa Guömunds-
sonar. Efni bókarinnar er aö
mestu sótt í Þjóöviljann en auk
þess er sumtáöur óprentaö eöa
úr erlendum ritum. Aö visu er
margt i landarabbinu úr Jóns-
húsi um baráttuna um Islands-
miö efnislega hiö sama og rakiö
er i bókinni 10 þorskastrlö, enda
ekki gott aö segja sömu sögu á
tvo vegu. Hér er þó ekki um
endurprentun aö ræöa.
Björn Þorsteinsson segir
skemmtilega frá og viröist vera
traustur fræöimaöur. Þeir sem
fá nýjar hugmyndir eöa finna
nýjar heimildir veröa oft veikir
fyrir þeim svo aö þeim hættir
viö aö alhæfa. Þaö er mann-
legur veikleiki aö mikla sinn
hlut og einfalda lausnina. Mér
viröist Björn Þorsteinsson
oftast glöggur á hvaö er bending
og likur en ekki sönnun, en þar
er komiö aö þvi sem einkennir
visindamenn. Þetta kemur i ljós
þegar Björn skrifar um kenn-
ingar Baröa, en þó einkum
þegar hann metur gildi þeirra
heimilda sem hann sjálfur fann
fyrstur manna i enskum
söfnum.
Þetta greinasafn er ekki fyrst
og fremst um sögu fyrri aida.
Auövitaö byggist frásögnin um
baráttuna um miöin meöfram á
^tt[i sem höfundur fann I enskum
sOTyim og þessi baráttusaga
teku^íir 600 ár. Og saga Jóns
biskups G&rrekssonar veröur
þáttur i þessari langvinnu
baráttu. Vist er þetta allt
merkilegt og engan veginn er
hægt aö loka augunum fyrir þvi
sem höfundur varpar fram i
léttum tón aö umsvif breska
veldisins suöur i álfu kunni aö
hafa ráöiö úrslitum um örlög Is-
lendinga. Heföi ekki heilög Jó-
hanna blásiö Frökkum í brjóst
þeim vigamóö sem olli þátta-
skilum i' strlöinu viö Breta og
heföi Hinrik VIII. ekki staöiö i
stórræöum vegna kvennamála
sinna mætti vel vera aö Eng-
lendingar heföu fullkomnaö
valdatöku sina hér. Þó er þess
aö gæta aö Danir voru allsráö-
andi á Eyrarsundi sem breska
verslunin þurfti aö fara um. Þó
var gæfa okkar mest þegar
Bretar slepptu þvi tækifæri sem
þeir vissulega höföu til aö hiröa
Island i uppgjöri Napöleons-
styrjaldanna og er þaö raunar
ekki I eina skiptiö sem
skammsýni annarra hefur oröiö
til bjargar.
Minningargreinar þær sem
hér eru birtar um samtíma-
menn eru gott bókarefni. Þar er
merkileg sagnfræöi. Þær eru
trúveröugar persónulýsingar.
Og þær eru skemmtilestur. Mér
dettur i hug aö nefna fólkiö i
Fellsmúla og Jóhannes Cari
Klein, en þaö er ekki rétt aö
byrja neina upptalningu, þvi aö
hvar ætti þá aö nema staöar?
Hins má geta aö þaö er
skemmtilega geöþekk mynd af
höfundi sem kemur fram I þvl
hvernig hann minnist sam-
feröamanna, sem aö visu sumir
voru velgeröamenn hans.
Þaö er venja aö birta í svona
bókum skrá um menn sem árna
þeim sem heiöraöur er gæfu og
gengis. Oft er þetta nefnt á
latinu tabula gratulatoria. Hér
ber skráin i'slenska yfirskrift:
Heillaóskir. Ég sé eftir þvi aö 11
slöur eru teknar undir þessa
skrá. Hún er engan veginn tæm-
andi þvi aö þaö eru miklu fleiri
sem óska þess aö Birni Þor-
steinssyni endist lif og heilsa og
honum auönistaö halda störfum
áfram næstu áratugi. Eflaust er
þaö tilviljanakennt til hverra er
leitaö aö koma á svona skrá. En
auövitaö hafa þeir veriö áskrif-
endur aö bókinni og þannig á
vissan hátt aöilar aö Utgáfu
hennar. En stundum hefur
Björn Þorsteinsson.
áskrifendum veriö safnaö án
þess aö birta nöfn þeirra i viö-
komandi riti.
Af tast I bókinni er skrá um rit
Björns Þorsteinssonar, bækur,
útgáfur og blaöagreinar og
tekur þaö 12 siöur. Auk þess er
þar rakinn námsferill og starfs-
ferill hans.
Hér viöist mér aö tvær flugur
hafi veriö slegnar i einu höggi:
Mætur fræöimaöur heiöraöur og
okkur gefinn kostur á
skemmtilegri, og góöri bók.
Um bókmenntir
Nvtt
Súkkulaði
ÞAb kl\lE&
TP R.EHN0R OT MA ^
^ÍnÝJA SÓkKOLAWRORMReyií),
OFSME&K GOTT/y
'JHra i ■ .
y wmmt

Fæst i næstu búð
Kennarar
Viljum ráða kennara er annist ensku-
kennslu við grunnskólann og framhalds-
skólann á Sauðárkróki.
Upplýsingar veitir skólastjóri Gagnfræða-
skólans i sima 95-5219.
Skólanefndin á Sauðárkróki.
Fóstrur
óskast á eftirtalin barnaheimili:
Arnarborg, Austurborg, Bakkaborg,
Fellaborg, Grænuborg, Hagaborg, Hliða-
borg, Hliðarenda, Hólaborg, Lækjaborg,
Seljaborg.
Upplýsingar eru veittar af viðkomandi
forstöðukonum.
Einnig vantar aðstoðarfólk við barna-
gæslu og eru upplýsingar veittar á skrif-
stofunni, sem tekur við umsóknum.
SfHJ Felagsmálastofnun Reykjavíkurborgar
W Dagvistun barna, Fornhaga 8, simi 2 72 77
Skólahjúkrunar-
fræðingur
Viljum ráða hjúkrunarfræðing að skólun-
um á Sauðárkróki (1/2 staða) Upplýsingar
veitir formaður skólanefndar i sima 95-
5600 eða 95-5544.
Skólanefndin á Sauðárkróki.