Fréttablaðið - 25.05.2007, Qupperneq 40

BLS. 8 | sirkus | 25. MAÍ 2007
Þjófóttir apar, beljur á gangbraut,
gamalmenni á g-streng og jakkafata-
klætt fólk í vatnsrennibraut er meðal
þess sem fjölmiðlakonan Sigrún Ósk
Kristjánsdóttir upplifði sem skiptinemi
á Indlandi. Sigrún Ósk reynir að sigta
minningarnar í samtali við Sirkus.
É g hef verið að reyna að gera það upp við mig hvernig ég eigi að lýsa þessari ferð.
Gaman er að minnsta kosti ekki fyrsta orðið
sem kemur upp. Það er til ofnotaður frasi sem
segir að annaðhvort elskirðu Indland eða hatir
það – ætli ferðin hjá mér hafi ekki verið blanda
af hvoru tveggja,“ segir Sigrún Ósk Kristjáns-
dóttir, fjölmiðlakona með meiru, sem er
nýkomin heim frá Indlandi eftir hálfs árs dvöl.
Sigrún Ósk stundar nám í heimspeki, hagfræði
og stjórnmálafræði við félagsvísindadeild
Háskólans á Bifröst og útskrifast þaðan í haust.
Hún fór ásamt vinkonu sinni, Hlédísi Sveins-
dóttur, sem skiptinemi til borgarinnar
Bangalore á Indlandi og það er óhætt að segja
að það hafi verið mikil lífsreynsla.
„Við komum á gamlárskvöld og reiknuðum
með því að þetta væri eins og í ekta Bollywood-
mynd þar sem allir væru dansandi í búningum
fram eftir nóttu. En þegar við mættum var
nýbúið að taka Saddam Hussein af lífi og það
voru talsverðar óeirðir í landinu. Okkur var því
ekki óhætt úti. Það voru allir í fríi svo það kom í
hlut húsvarðarins í skólanum að taka á móti
okkur. Hann talaði óskiljanlega ensku en læsti
okkur inni yfir nóttina. Sem betur fer höfðum við
tekið haframjöl með okkur að heiman svo við
eyddum gamlárskvöldi í að éta þurrt haframjöl
úr lófanum. Þetta var eiginlega byrjunin á því
sem koma skyldi,“ segir Sigrún Ósk þegar hún
rifjar upp þessa eftirminnilegu dvöl.
Ekki hægt að alhæfa um Indland
„Indland er stórkostlegt land sem er eiginlega
frekar eins og heimsálfa en land. Mér finnst
erfitt að tala um landið sem heild, enda er
nánast ómögulegt að alhæfa um land þar sem
er meira en milljarður íbúa og hefur jafn margar
hliðar og Indland. Landinu er skipt í mörg fylki
sem hvert hefur sína menningu, ættbálka,
tungumál, landslag og dýralíf. Okkar niðurstaða
var sú að gjaldmiðillinn væri það eina sem héldi
þessu saman,“ segir Sigrún Ósk. „Á Indlandi er
endalaust margt að sjá og gera. Það þarf
hæfileika til að láta sér leiðast. Stundum sveið
mann hálfpartinn í skilningarvitin af litadýrð-
inni, látunum, hitanum, menguninni og öllu
hinu. Indverskur matur er líka guðdómlegur. Ég
ætla samt ekki að þræta fyrir að þetta var erfitt
á köflum.“
Sigrún Ósk og Hlédís lentu í ýmsum
hremmingum, voru rændar, urðu fyrir stöðugu
áreiti og gengu fram á lík á leið í skólann. Þeim
var tjáð að slíkt væri ekki óalgengt. „Mikill fjöldi
fólks bæði lifir og deyr á götum Indlands. Það er
fjarstæðukennt að verða vitni að fólki deyja úr
hungri í borg þar sem menn hafa ekki undan að
byggja nýjar verslunarmiðstöðvar og stofna
tölvufyrirtæki.“ Hvað áreitið varðar segir Sigrún
það hafa vanist. „Það er í raun ótrúlegt hverju
maður venst. Það var til dæmis orðið daglegt
brauð að standa við hliðina á beljum til að
komast yfir gangbraut eða sjá fíla á vappi eftir
þjóðveginum. Þá brutust apar ítrekað inn til
okkar en þeir þykja algjör plága á Indlandi.
Garðyrkjumaðurinn og húsvörðurinn skildu
ekkert í því hversu erfiðlega gekk að losna við
þá. Það hefur kannski haft sitt að segja að við
vorum alltaf með knippi af banönum til að gefa
þeim,“ segir Sigrún Ósk hlæjandi. „Við vorum
ákveðnar í að gera tilraun til að spekja að
minnsta kosti einn.“
Gáfu peninga fyrir lýtaaðgerð
Sigrún Ósk og Hlédís voru fyrstu skiptinemarnir
í skólanum í Bangalore. Umgjörðin var því
heldur losaraleg og framan af voru þær í
hálfgerðu reiðileysi.
„Það var búið að lofa okkur húsnæði en við
enduðum á að leigja okkur íbúð í mjög flottu
húsi með samnemendum okkar. Húsin í kring
voru allt frá glæsivillum niður í hús sem búið
var að hnoða saman úr fötum, spýtum og
plastpokum. Þetta var allt saman í einum graut.
Fyrsta daginn í íbúðinni okkar valt inn til okkar
kona, með slæðu bundna um andlitið, og var
dóttir hennar með. Við héldum að þetta væri
nágranninn kominn til að fá sér kaffisopa –
svona eins og tíðkast heima. Þá settist hún á
sófann hjá okkur og tók af sér slæðuna.
Maðurinn hennar hafði kveikt í henni og hún
var vægast sagt afskræmd í framan. Hún grét á
sófanum hjá okkur og bað okkur um peninga
fyrir lýtaaðgerð. Við vissum ekkert hvað við
áttum að gera, gáfum henni tvöföld mánaðar-
laun þernunnar okkar en sáum hana aldrei
aftur þrátt fyrir að hafa tekið af henni loforð um
heimsókn að aðgerð lokinni,“ segir Sigrún Ósk.
MEÐ GAMALMENNUM Á G-STRENG
Í rottuhofi. Sigrún Ósk heimsótti rottuhof í eyðimerkurfylkinu Rajasthan á Norður-Indlandi. Indverjar trúa því
að rottur séu forfeður þeirra endurfæddir. Af þeim sökum er komið fram við þær eins og kóngafólk.
Sigrún Ósk Kristjánsdóttir er nýkomin heim frá Indlandi þar sem hún dvaldi sem skiptinemi í borginni
Bangalore. Þar kynntist hún ýmsum kynlegum kvistum. SIRKUSMYND/ANTON
Í jakkafötum í sundi
Sigrún Ósk ítrekar þó að Indland hafi óteljandi
kosti sem geri gott betur en að vega upp á móti
göllunum. „Mér finnst að það ætti að skylda fólk
á Vesturlöndum til að heimsækja Indland og
held að það sé margt öðruvísi við að vera
ferðamaður þar en íbúi. Sem íbúi lendir þú til
dæmis í þessu bilaða skrifræði sem þar ríkir.
Það getur tekið tólf daga að fá einn stimpil og
við eyddum tveimur til þremur tímum á dag í
meira en mánuð í að fá símanúmer,“ segir
Sigrún og rifjar svo upp heldur skrautlega
sundferð þeirra vinkvenna. „Í Bangalore er mjög
lítil stemning fyrir því að sýna of mikið hold.
Við fórum í vatnsrennibrautagarð rétt utan við
borgina og vorum farnar að hlakka til að geta
verið á bikiníinu í kæfandi hitanum. Það var svo
bara fyrir tilviljun, þegar við vorum byrjaðar að
strippa í búningsklefanum, að við sáum
fullklætt en rennandi blautt fólk. Þá áttuðum
við okkur á því að fólk fer alklætt í vatnið og
sáum meðal annars mann í jakkafötum í einni
rennibrautinni,“ segir Sigrún hlæjandi en þær
stöllur ferðuðust einnig til hippaparadísarinnar
Goa sem er í átta tíma fjarlægð frá Bangalore.
„Þar er allt annað uppi á teningnum, hippa-
stemningin í algleymingi og ekki óalgengt að sjá
áttræð gamalmenni í g-streng.“
Enn að gera ævintýrið upp við sig
„Um leið og maður kemur heim hrúgar maður
ósjálfrátt minningunum í sigti og loks sitja bara
gullmolarnir eftir. Ég er enn að gera upp
Indlandsævintýrið svona hægt og rólega. Ég
hélt að ég væri ýmsu vön og var búin að lesa
mér vel til áður en ég fór. En það er eitt að lesa
og annað að upplifa,“ segir Sigrún Ósk.
„Það er til dæmis alveg sama hvað maður les
mikið um stéttaskiptingu, það er engin leið að
átta sig á þeim djúpstæðu rótum sem þetta
kerfi hefur skotið og þeim víðtæku áhrifum sem
það hefur. Það er ótrúlegt að horfa upp á svona
lagskipt samfélag sem allir virðast sætta sig við.
Í bílakjallara hússins okkar bjó til dæmis
fjögurra manna fjölskylda sem tilheyrði
þjónustuliði leigusalans. Fjölskyldunni hafði
verið úthlutað hálfu bílastæði til að búa á. Þetta
er heppna fólkið, þeir sem fá vinnu og hafa þak
yfir höfuðið. Það þykir hin mesta góðmennska
af ríka fólkinu að taka að sér stéttleysingja með
þessum hætti og leyfa þeim að þjónusta sig,“
segir Sigrún Ósk.
Kosningaloforðaprump
„Við vorum að grínast með að við hefðum þurft
að fara sjóleiðina heim til að ná aðeins áttum.
Það er svo ótrúlegt að fljúga í örfáa tíma, borða
þrjár máltíðir, horfa á nokkrar bíómyndir og
vera svo komnar til London þar sem allt er
einhvern veginn öðruvísi. Á flugvellinum
stóðum við starandi í lyftunni, hálf aumar í
sálinni og með logandi samviskubit yfir að hafa
unnið í þessu fáránlega ósanngjarna náttúru-
lottói sem lífið er. Mitt í þessum djúpu hugleið-
ingum kom inn kona sem fór að forvitnast um
hvar við hefðum verið. Við svöruðum og
fengum í andlitið spurningu sem við erum
ítrekað búnar að fá síðan: „Vá, Indland!
Grenntust þið?“ Við áttum ekki til orð. Þetta er
það fyrsta sem fólk vill fá að vita; hvort við
höfum ekki náð lit og getað horast eitthvað,“
segir Sigrún Ósk, sem kom heim rétt fyrir
þingkosningar og brá við að lesa stefnuskrár
flokkanna. „Ég fylltist náttúrlega heilagri reiði
þegar ég sá loforðin. Fannst þau algjört prump,“
segir Sigrún og hlær. „Það eru varla neitt nema
lúxusvandamál á Íslandi samanborið við
Indland. Helst hefði ég viljað sjá einhvern
flokkinn lofa því að gefa meira í þróunarmál.
Íslendingar gefa einna minnst en eiga einna
mest,“ segir Sigrún en bætir við: „Það versta er
hvernig maður sogast aftur inn í hringiðuna og
fer ósjálfrátt að froðufella af áreynslu í
lífsgæðakapphlaupinu. Ég gleymdi mér í
augnablik og stóð sjálfa mig að því, þegar ég var
að lesa Hús og híbýli, að vera með grátstafinn í
kverkunum yfir því að hafa ekki efni á að versla
í Epal. Það er nú hálf sorglegt hvað samfélagið
er gegnsýrt og við samdauna því.“
kristjan@frettaladid.is