Fréttablaðið - 14.12.2007, Síða 24

24 14. desember 2007 FÖSTUDAGUR
Vegirnir í gömlu Austur-
Barðastrandarsýslu hafa
verið nefndir af ráðherrum
sem verstu vegir landsins
og vegleysa. Jón Sigurður
Eyjólfsson ákvað þó að
leggja í hann en tók fyrst
hús á sveitungum sem búa
við vegleysuna. Þeir sögðu
honum sögur, sýndu honum
kartöflubyssur og gáfu holl
ráð við holunum.
Kristján L. Möller samgönguráð-
herra sagði á Alþingi fyrr í þessum
mánuði að líklegast væru vegirnir
í gömlu Austur-Barða strandar-
sýslu verstu vegir landsins. Einar
K. Guðfinnsson sjávarútvegsráð-
herra gekk öllu lengra og kallaði
veginn vegleysur enda sjálfsagt
orðinn þreyttur á að hossast á
honum á leið sinni heim til
Bolungarvíkur.
En vegleysurnar hafa haft mikil
áhrif á líf þeirra sem nálægt þeim
búa. Blaðamaður ákveður að taka
hús á nokkrum þeirra áður en
haldið er yfir Klettsháls sem bíður
eins og kónguló, tilbúin að festa
vegfarendur í hvítum og ólgandi
vef sínum. Það er ekki snjóþungt
en kafaldsbylur hylur hæð og
lægð.
Úti í hríðinni á stuttermabolnum
Fyrsti áfangastaðurinn á ferðinni
um þennan veg er á Brekku þar
sem Theódór Guðmundsson býr.
Hann vann við vegavinnu frá því
1985 og þar til hann fór á eftir-
laun fyrir þremur árum. En þótt
hann sé hættur að hrófla við veg-
leysunni er hann enn til þjónustu
reiðubúinn fyrir þá sem um þær
fara.
Þegar blaðamann bar að garði
voru nágrannar hans frá Múla í
Kollafirði í heimsókn; hjónin
Magnús Helgason og Ingrid Odds-
dóttir. „Þau eru að fara suður en
hundurinn þeirra, hann Spori,
verður hjá mér á meðan,“ segir
Dóri eins og hann er oftast kallað-
ur meðan hann klappar svörtum
og hvítum hundi.
En það eru ekki aðeins ferfætl-
ingar sem fá að halla höfði á
Brekku. „Það er venjulega mjög
gestkvæmt hérna og margir hafa
það fyrir venju að hringja í mig
áður en þeir leggja í hann á þess-
um árstíma þegar oft er óvíst um
færð,“ segir Dóri. „Nú og svo
koma þeir við á leiðinni og þiggja
kaffisopa. Og ef vegurinn er ekki
álitlegur þá fá þeir bara að gista.
Það gerist nú kannski ekki svo oft
nú orðið enda er þetta ekkert
miðað við það sem áður var þegar
allt fór á kaf undir snjó en Kletts-
hálsinn getur enn þá reynst mönn-
um erfiður yfirferðar.“
Það er engu líkara en Dóri sé
sífellt á vakt við veginn þótt
minna reyni á þjónustulund hans
nú en áður. „Maður fór oft upp
um miðja nótt til að draga menn
sem sátu fastir. Það eru ekki svo
mörg ár síðan að mæðgur urðu
næstum því úti á heiðinni þegar
bíllinn sat fastur um miðja nótt
en þau komust köld og hrakin
gangandi á næsta bæ. Svo eru
aðeins nokkrir dagar síðan ég
kom einum til hjálpar því það
hafði tekið niður hjá honum. Ég
verð líka var við sífellt fleiri
útlendinga á sumrin og þetta er
eflaust afar erfiðar aðstæður
fyrir þá og það skoppar alltaf
einn og einn útaf sem þarf svo að
draga upp á veg aftur.“
Það er engu líkara en þeir sem
fari um veginn reglulega hafi
lært á leyndardóma hans. „Ég
man til dæmis eftir honum Bía
heitnum á mjólkurbílnum, hann
lét ekkert stoppa sig. Hann sat
kannski fastur smástund en þá
fór hann bara út á stuttermaboln-
um í hríðinni með skófluna og
bjargaði málunum.“
Hlaupið reyndist vel í holunum
Ragnheiður Katrín Ólafsdóttir og
maður hennar, Hallgrímur Valgeir
Jónsson, ráku lítið útibú frá Kaup-
félaginu skammt frá heimili sínu á
Skálanesi. Það hefur eflaust verið
kærkomin hvíld fyrir margan
ferðalanginn að koma við í Kötu-
búð eins og þetta litla Kaupfélag
var oftast kallað eftir að hafa hoss-
ast í holunum.
Enda var Kata, eins og hún er
oftast kölluð, með ráð undir rifi
hverju. „Jú, það kvörtuðu margir
út af veginum sem getur verið ein-
staklega holóttur þó allt sé þetta
að skána,“ segir hún. „En ég var
með þykkt og mikið hlaup til sölu
sem ég ráðlagði mönnum að hafa
upp í sér meðan þeir færu yfir hol-
urnar svo þeir skelltu ekki
tönnum,“ segir hún og hlær við.
En fleira var hægt að kaupa og
gera sér til gamans í Kötubúð.
„Það voru margir hrifnir af óbarna
harðfisknum sem ég var með. Svo
fóru þeir með hann að steini einum
fyrir ofan veginn og börðu hann
sjálfir með hamri sem þeir fengu
lánaðan hjá mér.“ Nágrannar sem
blaðamaður talaði við sögðu marga
sakna reykta rauðmagans sem
góður rómur var gerður að í Kötu-
búð.
Hallgrímur hefur síðan komið
mörgum vegfarandanum til hjálp-
ar eftir að vegleysan var búin að
jafna um fararskjótana.
Gunni Kalli kokkur og kartöflu-
byssan
Í vegavinnuskálunum á Skála-
nesi, rétt við túnfót þeirra Kötu
og Hallgríms, halda til vaskir
vegavinnumenn þær fáu frístund-
ir sem þeir hafa. „Við erum hérna
ellefu daga en fáum svo þrjá daga
í frí,“ segir Ottó Valdimarsson
þegar blaðamaður náði á þá í
kaffitímanum. „Við vinnum 12
tíma á dag sem er fínt, maður
hefur ekkert betra að gera þegar
maður er hérna en að vinna.“
En af uppátækjum Gunnars
Karls Garðarssonar að dæma er
engu líkara en hann hafi nokkurn
tíma aflögu. Hann vann áður í
vegavinnuhópnum en hefur nú
hlaupið í skarðið fyrir kokkinn
sem hélt til annarra starfa fyrir
skömmu. „Kíktu á þetta,“ segir
hann meðan blaðamaður hnýtir
skóþveng sinn. Hann dregur fram
allsvakalega byssu og leiðir blaða-
mann út á hlað. „Þetta er kart-
öflubyssa sem ég hannaði. Ég set
kartöfluna hérna í hlaupið svo
sprauta ég svolitlu af gasi úr
þessum hárspreybrúsa sem ég
keypti hjá henni Guðbjörgu á
Bíldudal og svo hleypi ég bara
af.“ Við það þýtur kartaflan eina
300 metra en mikill hvellur dynur
við. „Já, það er hávaði í þessu.
Einu sinni laumaðist Ottó með
hana inn í sjónvarpsherbergi og
hleypti af, öllum af óvörum. Menn
segja að verkstjóranum hafi
brugðið svo að hann hentist upp í
metrahæð þar sem hann lá í
hægindastólnum.“
Gunni Kalli, eins og hann er
kallaður, á það sjálfur til að
hrekkja félaga sína. „Eitt sinn tók
ég leirköggul og setti inn á gólfið
á salerninu og síðan klíndi ég smá
úr honum á setuna. Það leit út
eins og einhver hefði ekki hitt
alveg í klósettskálina. Þeir urðu
alveg vitlausir þegar þeir komu
inn og ætluðu að gera þarfir
sínar,“ segir Gunni Kalli og skellir
upp úr.
Áður en blaðamaður verður að
fórnarlambi hrekkjóttra vega-
vinnumanna ákveður hann að etja
heldur kappi við kafaldsbylinn á
Klettshálsi. Ef hann lætur í minni
pokann í þeirri viðureign þá má
alltaf leita til sveitunga, kaldur
og hrakinn, með skottið milli
lappanna. Til þess kom þó ekki,
þökk sé vel búnum bíl og vest-
firskri þrjósku. jse@frettabladid.is
Hið besta fólk við verstu vegi landsins
THEÓDÓR MEÐ HJÓNUNUM FRÁ MÚLA Það var gestkvæmt hjá Dóra á Brekku þegar
blaðamann bar að garði. Það er reyndar ekkert nýtt enda þurfa margir að leita skjóls
hjá honum þegar ófærð klekkir á vegfarendum. Þau hjón Magnús og Ingrid, sem
sitja við borðið, voru hins vegar ekki föst í ófærð heldur voru þau að koma með
hundinn Spora í pössun. FRÉTTABLAÐIÐ/JÓN SIGURÐUR
KATA OG HALLGRÍMUR Eflaust sakna margir Kaupfélagsins á Skálanesi þar sem Kata
réð ríkjum. Hún lumaði líka á mörgum góðum ráðum sem auðvelduðu mönnum
ferðina eftir holóttum veginum. Hallgrímur kom mörgum til hjálpar sem sprengt
höfðu á dekkjum eða fengið gat á pönnuna.
GUNNI KALLI KOKKUR MEÐ KARTÖFLUBYSSUNA Það eru margir hrekkjalómar í
vegavinnuskálanum á Skálanesi. Þessi kartöflubyssa hans Gunna Kalla hefur reynst
ágætlega við að stytta mönnum stundir, stundum á kostnað annarra.
En ég var með þykkt og
mikið hlaup til sölu sem
ég ráðlagði mönnum að hafa upp
í sér meðan þeir færu yfir holurn-
ar svo þeir skelltu ekki tönnum.
RAGNHEIÐUR KATRÍN ÓLAFSDÓTTIR
SKÁLANESI