Fréttablaðið - 22.03.2008, Blaðsíða 16

UMRÆÐAN
Evrópumál
Andstæðingar ESB-inn-göngu hamast margir
hverjir á þeirri röksemd
að Íslendingar muni glata
sjálfstæðinu við inngöngu
í ESB. En hvernig útskýra
ESB-andstæðingar þá
staðreynd að þau lönd í
Mið- og Austur-Evrópu
sem losnuðu undan járn-
hæl kommúnismans létu það verða
forgangsverkefni að sækja um
aðild að ESB? Pólland, Rúmenía,
Búlgaría, Ungverjaland, Tékkland
og Slóvakía eru nú öll aðildarríki
ESB.
Fengu þessi nýfrjálsu ríki frels-
ið bara til þess eins að kasta því í
burtu, „augnabliki“ síðar? Þessi
lönd hafa sjaldan eða aldrei verið
frjálsari en einmitt nú. Gott
dæmi: Slóvenía, sem nú fer með
formennsku í ESB, var árið 1991
aðeins lýðveldi í Júgóslavíu
kommúnismans, áður en það
sagði sig úr ríkjasambandinu
sama ár. Þá réðist Alþýðuher
Júgóslavíu inn í Slóveníu og stóð
þar yfir stríð í tíu daga. Því lauk
með að Alþýðuherinn hraktist
þaðan. Frá þeim tímapunkti hefur
Slóvenía markvisst unnið sig inn í
innsta kjarna ESB, en árið 2004
gekk landið með formlegum hætti
í ESB og NATO. Slóvenar gegna
nú, eins og áður sagði, for-
mennsku í ESB. Þessi árangur á
aðeins fjórum árum frá gildis-
töku aðildar! Íbúar Slóveníu eru
um 2 milljónir og gjaldmiðill
landsins er Evra.
Annað dæmi: Eystrasaltslöndin,
sem öll voru undir járnhæl Sovét-
ríkjanna. Eftir að þau fengu frelsi
frá þeim var stefnan sett á ESB.
Eistland, Lettland og Litháen
gengu öll í NATO og ESB sama ár,
þ.e. 2004. Hagvöxtur og framþró-
un í þessum löndum er með
mesta móti nú um stundir,
þau einfaldlega blómstra.
Í Svíþjóð, sem gekk í
ESB árið 1995, er það nán-
ast aðeins í Vinstriflokkn-
um (sem er arftaki Komm-
únistaflokksins) þar sem
raddir, sem tala um mið-
stýringu frá Brussel, heyr-
ast. Nú heyrast einnig
raddir frá sænska
Umhverfisflokknum (til
vinstri á hinum pólitíska
skala) sem vilja kasta fyrir róða
þeirri fyrri skoðun sinni að Sví-
þjóð beri að segja sig úr ESB.
Maria Wetterstrand, annar leið-
toga flokksins, tilkynnti það fyrir
skömmu að henni fyndist væn-
legra til árangurs að vera með í
ESB.
Á komandi áratugum verða
umhverfismál einn mikilvægasti
málaflokkurinn sem mannkynið
glímir við. Hvaða áhrif og
HVERNIG vilja Íslendingar og
íslensk stjórnvöld hafa í þeim
málaflokki (sem er þó aðeins einn
af mörgum)? Er ekki sjálfstæði
einmitt falið í því að geta valið að
vera með í ESB sem fullgilt aðild-
arríki, sem hlustað er á og hefur
eitthvað til málanna að leggja á
réttum stöðum? Eða er betra að
velja að vera nánast áhrifalaus í
útjaðrinum? Og hvað „sjálfstæð-
isrök“ andstæðinga ESB-aðildar
varðar, þá tel ég þau vera hriplek.
Ísland hættir ekki að vera sjálf-
stætt land við inngöngu í ESB.
Veröldin hefur breyst og það
allverulega síðan Ísland fékk sjálf-
stæði. Aðstæður í alþjóðamálum
eru gjörbreyttar, ekki síst eftir að
Kalda stríðinu lauk. Er hægt að
horfa framhjá þeim breytingum
þegar fjallað er um stöðu Íslands í
samfélagi þjóðanna og hvert skuli
stefna?
Höfundur er stjórnmálafræðingur.
18 22. mars 2008 LAUGARDAGUR
GUNNAR
HÓLMSTEINN
ÁRSÆLSSON
Hriplek rök gegn
inngöngu í ESB
UMRÆÐAN
Heilbrigðismál
Tæpar tuttugu þúsund daglega kostar umönn-
un fólks með Alzheimer-
sjúkdóm á stofnun.
Alzheimer er afbrigði
elliglapa sem langt gengið
gerir sjúklinginn ósjálf-
bjarga líkamlega og and-
lega. Útboðum til reksturs svona
deildar var nýlega hafnað vegna
kostnaðarauka miðað við gildandi
fjárlög um 40 milljónir á ári.
Verð að spyrja: Hvaða heilvita
fólki dettur í hug þessi verðlagn-
ing? 20 þúsund á dag! Þessi þjón-
usta er ekki endilega hátækni en
knýjandi nauðsyn og á henni vax-
andi þörf. Fyrir milljarð á ári væri
hægt að reka almennilega einingu
fyrir þetta fólk og aðstandendur,
Grímseyjarferja og Laugavegur 4
og 6. Aðrar borðliggjandi vantanir
eru athvarf fyrir geðsjúka, rými
fyrir aldraða og afkastameiri
hjartaþræðingar. Ýmislegt fleira
má nefna en þetta liggur fyrir.
Í nýju hátæknisjúkrahúsi er
gert ráð fyrir einsmannsherbergj-
um, nettengingu, skjám og aðstöðu
fyrir aðstandendur, allt í sam-
ræmi við kröfur nútímans. Þó er
vart gert ráð fyrir langlegum í
svo dýru rými, eða hvað? Nokk-
urra daga legu á að breyta í lúxus
en fólki sem dvelja þarf langdvöl-
um eða ævilangt á vist eða stofn-
un er áfram gert að hír-
ast á
fleirimannsherbergjum,
án salernisaðstöðu eða
jafnvel úti. Hverskonar
flónska er í gangi? Hvers
vegna segir enginn neitt?
Það liggur í augum
uppi að x milljarðar í
órekandi hátæknisjúkra-
hús hefti verulega fram-
gang annarar aðkallandi
þjónustu og reki hana jafnvel á
gat. Einfalt væri að lyfta grettis-
taki strax með sértækum aðgerð-
um og setja upp perur í myrkvuðu
herbergin en flóðlýsa ekki endur-
tekið þau sem ljómuð eru fyrir.
Einn grunnvandi heilbrigðis-
þjónustu er launakjör aðhlynning-
arstétta og ljóst að nýtt gildismat
þarf að koma til. Þegar núllfram-
lög flokksbarna með þingmenn í
maganum er verðmetið á hálfa
milljón á mánuði, samanborið við
ekki einu sinni kvartmilljón á
fulla vinnu aðhlynningarfólks, er
ljóst að einhver er í myrkri.
Stjórnmálamenn verða að end-
urnýja perur sínar, kveikja og
lesa eigin vinnulýsingu. Þið eruð í
umboði almennings og eigið að
vinna að hans heill, þið eruð kosin
í tiltekinn tíma og megið ekki gefa
eða ráðskast með eigur þjóðarinn-
ar að vild og ótímabundið.
Gumað er af sterkri stöðu ríkis-
sjóðs. Því er lag að endurmeta
grunnþörf heilbrigðisþjónustunn-
ar, einnig framlag þeirra sem þar
starfa. Samhliða taka svo til hend-
inni og hrista af herðum ríkisins
þá hluti sem einkaframtakið gerir
betur. Og einkaframtakið þarf
ekki að hræðast nema náttúrlega
hið opinbera leggi áfram allan
sinn þunga í nýtt hátæknisjúkra-
hús. Þá mun skilja á milli Jóna.
Höfundur er heilbrigðisstarfsmað-
ur á Ísafirði.
Sprungnar perur
LÝÐUR ÁRNASON
Samfylkingin um land allt
ÞRIÐJUDAGUR 25. MARS
Seyðisfjörður - Ferjuhúsið kl. 20
Frummælendur:
Björgvin G. Sigurðsson viðskiptaráðherra
Lúðvík Bergvinsson þingflokksformaður
Einar Már Sigurðarson þingmaður
Katrín Júlíusdóttir þingmaður
Garðabær -
Garðaberg, Garðatorgi 7 kl. 20
Frummælendur:
Gunnar Svavarsson þingmaður
Árni Páll Árnason þingmaður
Helgi Hjörvar þingmaður
Valgerður Bjarnadóttir varaþingmaður
Akranes -
Fjölbrautaskóli Vesturlands kl. 20
Frummælendur:
Kristján L. Möller samgönguráðherra
Guðbjartur Hannesson þingmaður
Karl V. Matthíasson þingmaður
Ásta Ragnheiður Jóhannesdóttir þingmaður
Anna Pála Sverrisdóttir formaður Ungra jafn-
aðarmanna
MIÐVIKUDAGUR 26. MARS
Seltjarnarnes -
Félagsheimili Seltjarnarness kl. 20
Frummælendur:
Jóhanna Sigurðardóttir félags- og trygginga-
málaráðherra
Ágúst Ólafur Ágústsson varaformaður
Árni Páll Árnason þingmaður
Anna Pála Sverrisdóttir formaður Ungra
jafnaðarmanna
Á fundinum verður m.a. rætt um hjúkrunar-
heimili á Seltjarnarnesi
Grundarfjörður - Hótel Framnes kl. 20
Frummælendur
Björgvin G. Sigurðsson viðskiptaráðherra
Guðbjartur Hannesson þingmaður
Karl V. Matthíasson þingmaður
Anna Kristín Gunnarsdóttir varaþingmaður
Nánari upplýsingar á vef Samfylkingarinnar: www.xs.is
Reykjavík - Grand Hótel kl. 20
Samgöngur á höfuðborgarsvæðinu
Frummælendur:
Kristján L. Möller samgönguráðherra
Dagur B. Eggertsson borgarfulltrúi
Helgi Hjörvar þingmaður
Ásta Ragnheiður Jóhannesdóttir þingmaður
Guðlaugur Kr. Jörundsson - Ungir jafnaðar-
menn í Reykjavík
FIMMTUDAGUR 27. MARS
Reykjavík - Hallveigarstíg 1 kl. 20
Konur og loftslagsbreytingar
- týndi hlekkurinn?
Frummælendur:
Þórunn Sveinbjarnardóttir umhverfisráðherra
Helgi Hjörvar þingmaður
Katrín Júlíusdóttir þingmaður
Siglufjörður Bíókaffi kl. 20
Frummælendur:
Kristján L. Möller samgönguráðherra
Einar Már Sigurðarson þingmaður
Ágúst Ólafur Ágústsson varaformaður
Lára Stefánsdóttir varaþingmaður
Hvolsvöllur - Hliðarenda kl. 20
Frummælendur:
Björgvin G. Sigurðsson viðskiptaráðherra
Lúðvík Bergvinsson þingflokksformaður
Gunnar Svavarsson þingmaður
Guðný Hrund Karlsdóttir varaþingmaður
SUNNUDAGUR 30. MARS
Flokkstjórnarfundur Samfylkingarinnar
á Hótel Sögu kl. 13-16.
Málefnanefndir og verkalýðsmálaráð funda á
Hótel Sögu Súlnasal frá kl. 10-12.
Allir velkomnir!
Það liggur í augum uppi að
x milljarðar í órekandi há-
tæknisjúkrahús hefti verulega
framgang annarrar aðkallandi
þjónustu og reki hana jafnvel
á gat.
SPOTTIÐ