Fréttablaðið - 11.04.2008, Blaðsíða 22

22 11. apríl 2008 FÖSTUDAGUR
Umsjón: nánar á visir.is
KAUPHÖLL ÍSLANDS [Hlutabréf]
OMX ÍSLAND 15 Fjöldi viðskipta: 642
5.348 -1,88% Velta: 5.863 milljónir
HLUTABRÉF Í ÚRVALSVÍSITÖLU: Atorka 7,44 -0,8% ... Bakkavör 44,70
-1,54% ... Eimskipafélagið 24,70 -1,4% ... Exista 12,72 -2,83% ... FL
Group 7,09 -2,88% ... Glitnir 17,55 -3,04% ... Icelandair 24,25 -0,21%
... Kaupþing 846,00 -2,08% ... Landsbankinn 30,8 -1,28% ... Marel
91,60 -1,42% ... SPRON 5,97 -0,5% ... Straumur-Burðarás 12,58
-0,87% ... Teymi 4,49 -0,87% ... Össur 92,00 -0,54%
MESTA HÆKKUN
ATLANTIC AIRWAYS 0,23%
SKIPTI 0,13%
MESTA LÆKKUN
GLITNIR 3,04%
FL GROUP 2,88%
EXISTA 2,83%
Jón Baldvin vilji halda í Davíð
Davíð Oddsson var spurður um það,
á fundi Seðlabankans í gær, hvort
hann myndi segja af sér sem
bankastjóri, eins og fram hefði
komið í fjölmiðlum. „Hver hefur
sagt það?“ spurði Davíð, stuttur
í spunann. Þá var nefndur Jón
Baldvin Hannibalsson. Davíð
rifjaði þá upp að árið 1984, hefði
Jón Baldvin sagt að það yrði sitt
fyrsta verk að reka Jóhannes Nordal
þegar hann kæmist á valdastól, „Svo
varð hann ráðherra í sex ár, og eitt af
hans síðustu verkum var að
biðja Jóhannes um að halda
áfram. Það gæti vel farið svo.
En eigum við ekki að halda
okkur við efnið og ekki ræða
svona slúður,“ sagði Davíð.
Hrun húsnæðismarkaðar-
ins
Eflaust hefur einhverjum
runnið kalt vatn milli skinns
og hörunds þegar þeir
renndu yfir Peningamál
Seðlabankans og sáu inni í
miðri bók að bankinn spáir
hruni á húsnæðismarkaði;
raunverð húsnæðis lækki
um þrjátíu prósent á næstu
tveimur árum og öll hækkun
undanfarin fimm ár gangi til
baka. Seðlabankamenn
virtust ekki sjá ástæðu til
að vekja sérstaka athygli
á þessari svörtu spá.
Peningaskápurinn ...
Seðlabankinn gerir ráð
fyrir að stýrivextir fari
upp undir sextán prósent
á árinu. Verðbólga fari
nálægt ellefu prósentum.
Verðbólgumarkmiðinu verði
ekki náð fyrr en í árslok
2010. Seðlabankastjóri segir
að gjaldeyrisforðinn kunni
að tvöfaldast en bíður hag-
felldari skilyrða til lántöku.
„Vegna mikilla skulda heimila og
fyrirtækja mun gengislækkunin
sem orðin er hafa samdráttaráhrif
en viðvarandi verðbólga kemur
skuldsettum heimilum og fyrir-
tækjum verst og grefur undan
stöðug leika fjármálakerfisins til
lengri tíma. Það er því þjóðarnauð-
syn að verðbólga verði hamin,“
sagði Davíð Oddsson seðlabanka-
stjóri þegar hann rökstuddi hálfs
prósentustigs stýrivaxtahækkun
bankans í gær.
Stýrivextir Seðlabankans eru nú
15,5 prósent, þeir hæstu sem þekkj-
ast í iðnvæddum ríkjum. Skammt
er síðan bankinn hækkaði stýri-
vextina um 1,25 prósentustig.
Fram kom í máli Arnórs Sig-
hvatssonar, aðalhagfræðings Seðla-
bankans, að gert væri ráð fyrir
frekari hækkun stýrivaxta á árinu,
um 0,25 prósentustig til viðbótar. Í
fráviksspá bankans um stýrivexti,
sem birt er í Peningamálum, er sá
möguleiki sýndur að vextirnir fari
yfir átján prósent á þessu ári, verði
verðbólguþróun óhagstæð og verð-
bólgan fari yfir tólf prósent. Arnór
benti þó á að mikil óvissa væri í
spám.
Í grunnspánni er annars gert ráð
fyrir því að markmiði bankans um
2,5 prósenta verðbólgu verði náð
undir lok árs 2010.
Davíð sagði einnig að gengi krón-
unnar væri óeðlilega lágt, en vaxta-
hækkunin ein og sér leysti ekki
vandann á gjaldeyrisskiptamark-
aði. Aukin útgáfa tryggra skulda-
bréfa til handa erlendum fjár-
festum ætti að opna farvegi
gjald eyrisinnstreymis.
Davíð sagði það vilja ríkisvalds-
ins að gjaldeyrisforðinn yrði auk-
inn með lántöku. Hann nemur nú
um 220 milljörðum króna. Lántaka
væri í undirbúningi en endanleg
ákvörðun hefði ekki verið tekin.
„Við viljum gjarnan að skilyrði
væru hagfelldari en þau eru í
augnablikinu.“ Davíð sagði að upp-
hæðir hefðu ekki verið nefndar.
„En ég teldi það ekki óeðlilegt að
hann yrði að minnsta kosti tvöfald-
aður.“ Þá benti Davíð á að mikill
kostnaður fylgdi því að vera með
mikinn gjaldeyrisforða. Hann sagði
hins vegar að engin formúla væri
fyrir því hvað teldust hagfelld skil-
yrði. „Við teljum okkur ekki hafa
heimild til þess, sem umboðsmönn-
um íslensku þjóðarinnar, til að taka
lán til að styrkja forðann við óhag-
stæðari kjör en við teljum boðleg,“
sagði Davíð og bætti því við að
tryggingarálag ríkisins hefði farið
lækkandi og hann gerði ráð fyrir
því að sú þróun héldi áfram.
Davíð nefndi enn fremur að
ekkert benti til þess að íslensku
bankarnir væru í hættu. En hafa
þyrfti í huga að ríkisábyrgð hefði
ekki verið seld með bönkunum á
sínum tíma. „Meginverkefni
banka er að bjarga sér sjálfir.“
ingimar@markadurinn.is
Tvöfalda gjaldeyrisforð-
ann við betri aðstæður
ENGIN RÍKISÁBYRGÐ Davíð Oddsson Seðlabankastjóri sagði að tvöfalda mætti gjaldeyrisforðann en meginverkefni banka væri að
þeir björguðu sér sjálfir. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
Stýrivaxtadagur var hjá bæði Eng-
landsbanka og evrópska seðlabank-
anum í gær. Englandsbanki brást
við versnandi efnahagshorfum
með lækkun stýrivaxta upp á 25
punkta og færði vaxtastigið niður í
fimm prósent á sama tíma og evr-
ópski bankinn ákvað að halda vöxt-
unum óbreyttum í fjórum prósent-
um.
Í rökstuðningi bankastjórnar
Englandsbanka segir að margar
hættur vofi yfir bresku efnahags-
lífi. Þar á meðal séu væntingar um
tiltölulega lítinn hagvöxt árið á
enda á sama tíma og verðbólgu-
þrýstingur sé mikill. Verðbólga
mældist 2,5 prósent í Bretlandi í
febrúar en vonast er til að minni
hagvöxtur, um 1,6 prósent, þar í
landi dragi hana niður á árinu.
Samtök smásala í Bretlandi fögn-
uðu ákvörðun bankans í gær.
Stephen Robertson, formaður
þeirra, sagði í samtali við vefmiðil-
inn Talking Retail að verðhækkanir
á matvælum á heimsvísu ýttu undir
verðbólgu nú og gætu seðlabankar
heimsins lítið gert til að sporna við
því.
Jean-Claude Trichet, bankastjóri
evrópska seðlabankans, sagði hins
vegar lítil ummerki um samdrátt í
efnahagslífinu og vísaði til aukinn-
ar framleiðslu í Frakklandi, þriðja
mánuðinn í röð. Á móti væri verð-
bólga enn of há, 3,5 prósent í mars,
og væri það áhyggjuefni. Hefði því
verið ákveðið að halda stýrivöxt-
um óbreyttum að sinni. - jab
Verðbólguþrýstingurinn
áhyggjuefni í Evrópu
Enn að safna gögnum
Davíð Oddsson seðlabanka-
stjóri sagði á fundi banka-
stjórnar í gær að enn væri
verið að safna gögnum í
tengslum við vísbendingar
um að menn hefðu beitt
sér gegn fjármálakerfi lands-
ins. „Hún er forsenda þess
að menn geti síðar átt sam-
starf við önnur yfirvöld ann-
ars staðar því athugun af
þessu tagi fer ekki eingöngu
fram hér í þessum ranni.
Menn þurfa að færa fram sínar upp-
lýsingar gagnvart kollegum annars
staðar. Ég veit ekki betur en að sú
vinnsla sé í gangi. Þegar henni er
lokið verður þessu máli fylgt fram,“
sagði Davíð.
Hann sagði sumt af því sem þess-
ir aðilar gerðu væri í sjálfu sér ekki
óeðlilegt og að minnsta
kosti ekki lögbrot. „Í þess-
um efnum geta menn
hins vegar farið yfir mörk-
in. Og það er það sem
menn eru að kanna og
fara yfir,“ sagði seðla-
bankastjóri. Ekki væri
hægt að fullyrða hvort
saknæmt athæfi hefði átt
sér stað. Það væri flókið
mál að sanna en þýðing-
armikið út á við að það
væri kunnugt að þessi athugun færi
fram.
Aðspurður sagði Davíð að Fjár-
málaeftirlitið ynni að þessari athug-
un. „Það hefur svo samband og
samvinnu við viðeigandi fjármála-
eftirlit þar sem starfsemi þessara
aðila er stærst.“ - bg
DAVÍÐ ODDSSON
„Það hefði þurft að auka við gjald-
eyrisforðann og tryggja lánalínur
erlendis,“ segir Ásgeir Jónsson,
forstöðumaður greiningardeildar
Kaupþings. Hann bætir við að tak-
mörk séu fyrir því hversu mikið
Seðlabankinn geti hækkað vexti til
þess að styrkja gengið því hver
vaxtahækkun til viðbótar auki lík-
urnar á harðri lendingu.
Fjármálamarkaðurinn brást ekki
vel við stýrivaxtahækkun Seðla-
bankans í gær. Gengi hlutabréfa
féll snarlega strax í upphafi dags
og fór Úrvalsvísitalan niður um
1,88 prósent þegar yfir lauk. Þá
lækkaði gengi krónunnar um 1,2
prósent.
„Tilkynning Seðlabankans um
væntanlega aukningu gjaldeyris-
forðans er góð svo langt sem hún
nær. Maður átti von á frekari
aðgerðum með það fyrir augum að
senda umheiminum sterkari skila-
boð,“ segir Ólafur Ísleifsson, hag-
fræðingur og lektor við Háskólann
í Reykjavík.
Fjöldi erlendra fjölmiðla fjallaði
um vaxtaákvörðunina í gær. Danska
blaðið Börsen hafði eftir Thomas
Haugaard Jensen, yfirhagfræðingi
Handelsbanken, að fleira hefði
þurft að koma til en vaxtahækkun.
„Þróunin undirstrikar að Seðla-
bankinn hefur málað sig út í horn,“
segir hann. - jab
Vonbrigði með
ákvörðun bankans
ÁSGEIR JÓNSSON Forstöðumaður grein-
ingardeildar Kaupþings segir takmörk
fyrir því hversu mikið Seðlabankinn geti
hækkað stýrivexti. FRÉTTABLAÐIÐ/RÓBERT
Stýrivextir eru hvergi jafn háir og
hér í þeim löndum sem eru með
þróaðan fjármálamarkað.
Næsthæstu vextirnir eru í Tyrk-
landi, fimmtán prósent. Á eftir
fylgir Brasilía með 11,25 prósenta
stýrivexti. Vaxtaákvörðunardagur er
í Brasilíu í næstu viku og því spáð
að vextir verði hækkaðir um fjórð-
ung úr prósenti og jafnvel meira til
að draga úr verðbólgu.
Fjallað var um stýrivaxtahækkun
Seðlabankans víða í erlendum fjöl-
miðlum í gær. Danska dagblaðið
Berlingske Tidende gerði létt grín
að þessu vafasama heiðurssæti
Íslands og sagði landið hafa náð
„þessu leiðinlega fyrsta sæti“. - jab
STÝRIVEXTIR Í
HÁVAXTALÖNDUNUM
Land Vaxtastig (í %)
Ísland 15,50
Tyrkland 15,25
Brasilía 11,25
Suður-Afríka 11,00
Nýja-Sjáland 8,25
Ungverjaland 7,50
Ástralía 7,25
Hæstu stýri-
vextir á Íslandi
Gengi hlutabréfavísitalna
lækkaði almennt á evrópskum
hlutabréfamörkuðum í gær.
Verri efnahagshorfur eiga
hlut að máli en Alþjóðagjald-
eyrissjóðurinn reiknar með
minni hagvexti á heimsvísu á
árinu. Mest lækkaði gengi
hlutabréfa í fjármálafyrir-
tækjum og fyrirtækjum í
smásölugeiranum.
FTSE-vísitalan í Bretlandi
lækkaði um 0,31 prósent, Dax-
vísitalan í Þýskalandi um 0,25
prósent og Cac-vísitalan í
Frakklandi um 0,32 prósent. Af
norrænum hlutabréfamörkuð-
um var sá norski sá eini sem
hækkaði, fór upp um 0,1
prósent.
- jab
Vísitölur niður
NÝ OG FÁRÁNLEGA SKEMMTILEG SÝNING UM FJÁRMÁL ÍSLENDINGA!
D
Y
N
A
M
O
R
EY
K
JA
V
IK Sýnt í Salnum Kópavogi
Miðasala hjá Salnum í síma 5700 400, á salurinn.is
og midi.is. Miðaverð 2000 kr. 50% afsláttur er fyrir
viðskiptavini Byrs (allt að 5 miðar) ef keypt er í miða-
sölunni í Salnum. ATH! Takmarkaður sýningafjöldi.
D
Y
N
A
M
O
R
EY
K
JA
V
IK
Þri 15/4 kl. 20
Mið 16/4 kl. 20
Fös 18/4 kl. 21
Lau 19/4 kl. 19
Lau 19/4 kl. 21
Fös 2/5 kl. 19
Fös 2/5 kl. 21
Lau 3/5 kl. 20
Lau 3/5 kl. 22
Fös 16/5 kl. 19
Fös 16/5 kl. 21
Lau 17/5 kl. 19
Lau 17/5 kl. 21
Forsýning - uppselt
Forsýning - uppselt
Frumsýning - uppselt
Uppselt
S Ý N I N G A R
Fyrst var það Hellisbúinn, síðan Pabbinn og nú er það HVERS VIRÐI ER ÉG?
Óborganlega fyndin sýning Bjarna Hauks Þórssonar um fjármál Íslendinga.
Frábær sýning í leikstjórn Sigurðar Sigurjónssonar.