Fréttablaðið - 13.04.2008, Blaðsíða 77

SUNNUDAGUR 13. apríl 2008
Skemmtilegur listviðburður fer
fram í Langholtskirkju í dag kl. 17,
en þá treður þar upp eðalkórinn
Graduale Nobili í tilefni af útkomu
hljómdisksins In Paradisum.
Graduale Nobili var stofnaður
haustið 2000 og er skipaður ungum
stúlkum völdum úr hópi þeirra sem
sungið hafa með Gradualekór Lang-
holtskirkju. Kórinn hefur hlotið
hástemmt lof gagnrýnenda, unnið
til verðlauna í alþjóðlegum kóra-
keppnum og verið tilnefndur til
Íslensku tónlistarverðlaunanna og
menningarverðlauna DV.
Hljómdiskurinn nýi hefur að
geyma alíslenska efnisskrá, þver-
skurð af því sem kórinn hefur tek-
ist við á undanförnum árum. Gömul
og ný verk, sum samin fyrir kórinn.
Hér má heyra áköll til Maríu mildu
og skæru, söng um gjafir og undur
lífsins, alltumlykjandi ljóma Jesú á
dimmri jörð. Trúartengingin er í
flestum verkunum þótt kannski sé
dýpra á henni í yndislegum bernsku-
óði Vilborgar Dagbjartsdóttur og
Hjálmars H. Ragnarssonar, Barna-
gælu.
Á tónleikunum er frumflutt verk
sem Mamiko Dís Ragnarsdóttir
skrifaði fyrir kórinn og er loka-
verkefni hennar frá tónsmíðadeild
Listaháskóla Íslands. Það heitir
„Japönsk sálumessa“ og við flutn-
ing þess leikur hljómsveit Lista-
háskólans með kórnum.
Aðgangur er ókeypis en geisla-
diskurinn verður til sölu á
kynningar verði á kr. 2.000. - vþ
Graduale Nobili
Á föstudagskvöldið frumsýndi
kvennaleikhópurinn OPIÐ ÚT
„mömmuleik“ þar sem líkamlegt
hlutverk móðurinnar er grandskoð-
að frá öllum hliðum. Alls staðar er
hún þessi mamma sem hýsir hvern
unga, en á það svo til að gleyma að
afkvæmið er farið að lifa eigin lífi.
„Eitt sinn mamma, ávallt mamma.“
Hvernig kom barnið undir?
Hvernig komst það í heiminn og
hvernig tókst mömmu svo til við að
halda og sleppa afkvæminu sem
saug úr henni þróttinn? Það er þörf-
in á því að endurlifa fæðingarferlið
í orðum sem sameinar konur á fæð-
ingardeildinni. Þetta tal og þessi
upplifun er tótal óintressant við
aðrar aðstæður úti í þjóðfélaginu.
Það er ekki verið að rekja „útvíkk-
un og vatnið fór“-sögur þar sem
verið er að handstýra vöxtum upp
og niður til bjargar þjóðarskútunni,
ímyndar maður sér.
Fyrir utan að umræða af þessu
tagi ratar aldrei upp á kaffitíma-
borðið þar sem karlmenn eru einnig
til staðar. Að fara í gegnum fæðing-
arferlið í flaumi orða og lýsinga á
því sem gerðist er eins og áfalla-
hjálp eða úrvinnsla sem líklega er
hverri konu nauðsynleg. Alveg
sama hvað karlagreyin hafa eignast
mörg börn, þeir eru aldrei með
neina útvíkkun. Þrátt fyrir þetta
var karlpeningur meðal frumsýn-
ingargesta ánægður, eins og
nýfæddur.
Í hópvinnu undir stjórn Charlotte
Böving er hér teflt fram lífsreynslu-
sögum í bland við rapp, dans og
ryþmískar örmyndir, auk hljóð-
mynda eins og útvarpsleikhús, á
hringsviði eða inni í rauðbleikum
átthyrning sem táknaði jafnt móð-
urkvið, sirkustjald, boxarahring og
lífið innan og utan veggja mömmu.
Rauði þráðurinn er óendanlega
langur naflastrengur sem hægt er
að flækjast í, nota í leik og ógna
með. Leikmynd eða leikhönnunar-
svæði Ólafar Nordal og Þórunnar
Maríu Jónsdóttur þjónar uppsetn-
ingunni mjög vel, allt bleikt og hvítt,
táknlitir kvenna, brjósta, og
nýfæddra stúlkubarna. Hins vegar
var nær ógerlegt að stauta sig fram
úr prógrammblaðinu, textinn smár
og hvítur á bleikum fleti.
Áhorfendur fara úr skónum og
íklæðast bleikum sokkum, sitja á
bleikum púða og eru þannig hann-
aðir inn í heildarmyndina. „Devised“
má segja að sé spunahönnun þar
sem unnið er útfrá hugmynd en
flestir þættir listsköpunar fá að
fylgja með. Þar er öllum listgrein-
um gert jafnhátt undir höfði, ekki
verið að beygja sig undir skrifað
handrit frá byrjun. Sýningin er
skemmtileg, hnökralaus þó að rauði
þráðurinn sé hið sjónræna.
Örlagasögur eru brotnar upp með
söng og dansatriðum og er leikkon-
urnar flögra af stað í hringekju og
mæra keisaraskurðinn í hinu fræga
gamla lagi „Que sera, sera“ jókst
takturinn sem síðan hélst allan tím-
ann eftir nokkra tregðu í upphafi.
Þetta var vel unnin sýning og Þórey
Sigþórsdóttir má segja að standi
sem móðurtákn eftir þetta. Hún
kann að stilla á háu ljósin og gerði
það óspart í túlkun sinni með
áreynslulausri raddbeitingu og
sterkri líkamlegri nærveru.
Magnea B. Valdimarsdóttir var
hins vegar stjarnan sem daðraði
jafnt við hláturtaugar áhorfenda
sem meðaumkun auk þess sem þau
hlutverkabrot sem hún fór með
höfðu nokkuð gott kjöt á beinunum.
Sagan um litlu fjórtán ára stúlkuna
sem eignast barn með eldri manni
og missir svo barnið í hendur
tengdamömmu var vitaskuld
kunnugleg en áhrifarík engu síður.
María Ellingsen fær hið vanda-
sama hlutverk að mála svipmyndir
elstu mæðranna og sýndi hún fáguð
vinnubrögð án þess að detta oní elli-
heimilisklisjur í túlkun eins og oft
vill verða. Birgitta Birgisdóttir var
einnig skemmtileg og heil í sinni
túlkun.
Nú er það eitt af grunnhugmynd-
um hinnar svo kölluðu „devised“-
aðferðar að það sé engin stéttskipt-
ing eða híerarkía í verkunum þannig
að raunverulegt lýðræði ríkir mill-
um allra eininga verksins og því er
ekki hægt að tala um berandi hlut-
verk eða raunverulegt aðalatriði.
Hér eiga til að mynda hljóðmyndir
og útlit sýningarinnar jafn mikinn
þátt í heildinni og þau orð og hug-
myndir sem frá leikurunum koma.
Þetta er spennandi en varla hægt að
hoppa hæð sína yfir nýrri uppfinn-
ingu þótt aðferðinni sé nú hossað
sem einhverju nýju undir sólu. Það
er bara alltaf heilbrigt og hressilegt
að endurskoða vinnuaðferðir sem
margar hverjar eru orðnar staðnað-
ar eða klossfastar í sessi og hræra
upp í nálgunaraðferðum. Hitt er svo
annað mál að markmiðið er og verð-
ur hið sama, nefnilega sýningin
sjálf eins og hún birtist áhorfend-
um. Þetta var vel unnin sýning sem
hefði þó þolað meira blóð og meiri
hlátur. Elísabet Brekkan
Yfir og allt um kring
LEIKLIST
Mammamamma eftir hópinn.
Útlit sýningar: Ólöf Nordal og Þórunn
María Jónsdóttir
Hljóðmynd: Ólöf Arnalds og leik-
hópurinn
Tónlist: Ólöf Arnalds
Ljós: Garðar Borgþórsson
Píanóleikur: Davíð Þór Jónsson
Trommuleikur: Garðar Borgþórsson
Leikstjóri: Charlotte Böving
★★★
Meira blóð, meiri hlátur mátti sýning-
in geyma.
LEIKLIST Þórey Sigþórsdóttir leikkona,
einn höfunda úr smiðjuverkinu Mamma-
mamma.