Fréttablaðið - 01.06.2008, Blaðsíða 74

18 1. júní 2008 SUNNUDAGUR
Sjómennskan er líka grín
Þó að sjómennskan sé lífsins alvara kunna sjómenn einnig að slá á létta strengi og gera sér glaðan dag. Þjóðin tekur þátt í hátíða-
höldunum sem þeim eru tileinkuð í dag víða um land. Jón Sigurður Eyjólfsson blaðamaður ræddi við glaðbeitta sjógreifa.
FLEY OG FAGRAR ÁRAR Eyjamenn hafa ýtt knörrum sínum úr vör og munda fagrar árar við höfnina af kappsemi og sjómennsku-
lund. Það var valinn maður í hverju rúmi á fleyinu sem róið var við höfnina í Eyjum. Víða um land verða hátíðahöld í tilefni
dagsins. FRÉTTABLAÐIÐ/ÓSKAR FRIÐRIKSSON
Mikil hefð er fyrir því að halda sjómannadaginn
hátíðlegan á Patreksfirði. Hátíðinni hefur reyndar
vaxið svo fiskur um hrygg að hún leggur nú undir sig
hálfa vikuna þar vestra.
Dagskráin byrjaði á fimmtudag með skútuhlaupi
og víðavangshlaupi. „Þetta er orðin svo mikil hátíð að
það dugar ekkert minna en fjórir dagar í þetta,“ sagði
Einar Jónsson, sem er í Sjómanna-
ráði sem hefur veg og vanda með
hátíðinni.
Hann var í Vínbúðinni þegar
Fréttablaðið hafði samband við
hann enda voru þá þrír dansleikir
fram undan og sagði hann að
eitthvað af miði þyrfti fyrir liðið.
Allt þorpið er undirlagt og segir
Sigurður Viggósson, framkvæmda-
stjóri Odda, að flestir vinnustaðir
hliðri aðeins til fyrir gleðigjafana
með því að hætta vinnu um hádegi
á föstudag og taka svo upp þráðinn
aftur skömmu fyrir hádegi á mánu-
dag. En eru Patreksfirðingar þá
ekki rislágir á þeim mánudegi? „Ég
ætla rétt að vona það, þetta er svo
mikið af víni sem við erum að
kaupa,“ segir Einar og skellir upp
úr.
Undanfarin ár hefur fjöldi íbúa
tvöfaldast um sjómannadagshelg-
ina. „Það er hefð fyrir því að fermingarsystkini
héðan hittist hér á þessum degi,“ segir Einar. „Til
dæmis er konan mín að fara að halda upp á fjörutíu
ára fermingarafmæli og dóttir mín tuttugu ára
fermingarafmæli. Auðvitað er mikið af þessum
fermingarbörnum flutt í burtu en þessi hátíð er alltaf
fín tylliástæða fyrir þá að koma í sína gömlu heima-
haga.“
En gleymast ekki sjómennirnir og menning þeirra í
öllu þessu húllumhæi? „Nei, nei,“ svarar Einar. „Til
dæmis verður sunnudagsmessan með miklum
sjómennskubrag. Þá verður hver sá sem kemur upp
úr sér einhverju hljóði fenginn til að taka undir þegar
við syngjum nokkur sjómannalög. Það er til dæmis
hefð fyrir því að syngja Síldarvalsinn enda bjó
Steingrímur Sigfússon, höfundur lagsins, hér á
Patreksfirði í um tuttugu ár, þannig að við eigum
svolítið í honum. Hann var nefnilega giftur konu
héðan,“ segir hann. Það er því aldrei að vita nemma
eitthvert Patreksfjarðarfljóðanna fái einhvern
listamanninn til að ílengjast þar vestra eftir helgina.
En áfram um messuna. „Þetta er, að ég tel, með
skemmtilegri messum. Það sofnar enginn í henni.
Alla vega koma allir afar kátir út.“
Spurður hvort hinn sígildi koddaslagur verði háður
segir hann: „Við höfum venjulega einhverja útgáfu af
honum. Við munum nú ekki berjast með kodda núna
en það fer einhver í sjóinn, það er alveg víst.“
SÍLDARVALSINN SUNGINN Í KIRKJUNNI
Sjómannadagurinn haldinn hátíðlegur á Patreksfirði.
SIGURÐUR
VIGGÓSSON
SJÓMANNADAGURINN Á PATREKSFIRÐI Það er fjör í þorpinu á
sjómannadag og sjaldan eða aldrei er annað eins fjölmenni á
bryggjunni og jafnvel þorpinu öllu.
EINAR JÓNSSON
„Þetta var asskoti skemmtilegt
hérna áður fyrr,“ segir Jón Eyfjörð
og tekst allur á loft þegar hann er
spurður hvernig sjómannadegin-
um hafi verið háttað hér áður.
„Fyrir svona tuttugu, þrjátíu árum
þegar maður var ungur og hress
var þetta mikið fjör hérna í Kefla-
vík þar sem ég bý reyndar ennþá.
Ég man að á þessum degi var höfn-
in full af bátum. Nú lít ég yfir
höfnina og sé að þetta er orðið hálf
tómlegt.“
En svo hverfur hugurinn aftur í
fjörið fyrr um daga. „Það var
venjulega smá stopp um þetta
leyti sem sjómannadagur var
haldinn. Þá var vertíð nýlokið og
menn voru að gera sig klára fyrir
síldveiðar. Þá var náttúrlega hald-
inn mikill og fjölmennur dansleik-
ur.
Síðar gat þetta orðið snúnara
þegar við fórum í lengri túra. Þá
varð oft að leggja mikið kapp á að
klára allt fyrir sjómannadaginn.“
Spurður um það hvernig hann
verji sjómannadeginum nú í seinni
tíð segir hann: „Ja, ég er nú orðinn
gamall sem á grönum má sjá. Ég
var að halda upp á sextugsafmæli
fyrir stuttu. Ég veit ekki einu sinni
hvort haldið sé upp á hann hér í
Keflavík. En auðvitað er ennþá
mikið fjör í Grindavík, Akureyri
og svo Vestmannaeyjum þaðan
sem ég rói. En ætli ég fari ekki
norður til Akureyrar að þessu
sinni, þar verður mikið húllum-
hæ.“
En er ekki kominn tími fyrir
sextugan karlinn í brúnni að koma
sér í land? „Nei, þetta er ennþá
svo skemmtilegt, ég hef ekkert
með það að gera að fara í land. Við
erum tveir skipstjórarnir og skipt-
um þessu á milli þannig að þetta
er afar þægilegt.“
Við svo kveðið er ráðlegast að
kveðja Jón en hann er farinn að
eggja blaðamann til að koma með í
næsta túr. Þeir geta staðið í tíu
daga og jafnvel hálfdrættingum
eru engin grið gefin svo það er
betra að láta ekki undan þótt vík-
ingalundin vilji láta til leiðast.
ÞAÐ ER ENNÞÁ GAMAN Á SJÓNUM
Jón Eyfjörð skipstjóri rifjar upp gamla daga.
KARLINN Í BRÚNNI Það er enn svo gaman á sjó að Jóni Eyfjörð dettur ekki í hug að
fara í land þótt hann hafi nýlega haldið upp á sextugsafmælið.
FRÉTTABLAÐIÐ/ÓSKAR FRIÐRIKSSON
Nú gefst almenningi tækifæri til að
stíga um borð í það sögufræga skip
Óðin. Það lék stórt hlutverk í
þorskastríðunum þegar landhelgin
var færð út í fimmtíu mílur og síðar
200 mílur. Fékk það vel að finna
fyrir ágangi Breta sem sóttu að
Íslendingum eins og frægt er orðið.
Árni Mathiesen fjármálaráð-
herra afhenti Hollvinasamtökunum
Víkinni – Sjóminjasafninu í Reykja-
vík skipið á föstudag.
„Skipið er nánast óbreytt frá því
það var smíðað árið 1960,“ segir
Guðmundur Hallvarðsson, forvígs-
maður samtakanna. „Og talið er að
aðalvélar þess, sem eru frá Bur-
meister & Wain, séu þær einu í
heiminum sem enn eru gang-
færar.“
Það liggur nú við höfn í Víkinni –
Sjóminjasafninu í Reykjavík og er
almenningi sérstaklega boðið um
borð á Hátíð hafsins sem fer fram
nú um helgina.
ALMENNINGUR SKIPAR NÚ ÁHÖFNINA Á ÓÐNI
Varðskipið afhent Víkinni – Sjóminjasafninu Reykjavík.
ÓÐINN Á ÁFANGASTAÐ Fræknir menn voru í hverju rúmi á þessu sögufræga skipi en
framvegis verður áhöfnin skipuð almenningi. FRÉTTABLAÐIÐ/ARNÞÓR
Fá pláss eru skipuð konum í skips-
flota þjóðarinnar. Fréttablaðið
hafði þó uppi á konu sem stígur
ölduna í Herjólfi, þar sem hún
hefur gegnt mörgum störfum.
Hún er auk þess nemandi í Stýri-
mannaskólanum í Vestmannaeyj-
um og stefnan er tekin í brúna til
að stýra fleyinu.
En hvernig stóð á því að hún tók
þessa stefnu? „Ég datt eiginlega
bara um þetta,“ segir Ingibjörg
Bryngeirsdóttir og hlær við.
„Þannig var að ég studdi það með
ráðum og dáð að Stýrimannaskól-
inn yrði endurvakinn hér í Eyjum.
Svo var hringt í mig og ég spurð
hvort ég styddi ekki skólann áfram
og ég sagði að sjálfsögðu já.
Reyndar dró aðeins úr ákafanum
hjá mér þegar ég áttaði mig á því
að viðmælandinn var í raun að
skrá mig í skólann. Eftir nokkrar
fortölur lét ég þó til leiðast.“
Faðir hennar er sjómaður og því
hefur sjómennskan lengi heillað
hana. „Ég hef reyndar aldrei verið
á fiskiskipi en ég hef verið meðal
annars háseti, kokkur og er nú
þerna hér á Herjólfi. Það er eigin-
lega ekkert eftir nema starfið efst
uppi, það er að segja í brúnni. Ég
myndi helst vilja í framtíðinni
vera stýrimaður hér. Kannski get
ég byrjað að leysa aðeins af eftir
svona eitt, tvö ár.“
Ingibjörg verður að fara eina
ferð með Herjólfi í dag og missir
því af miklu fjöri sem iðulega er í
Eyjum á sjómannadag. Þar verður
koddaslagur og aðrar þrautir
þreyttar en í raun byrjaði hátíðin
fyrr í vikunni með tónleikahaldi
og öðrum uppákomum svo hún fer
ekki á mis við nándar nærri allt
þótt skyldan kalli.
Í fyrrakvöld spilaði Árni John-
sen með valinkunnum tónlistar-
mönnum í Akoges og voru tónleik-
arnir vel sóttir eins og verða vill
þegar þingmaðurinn slær á strengi
í sínum heimabæ.
KONAN STEFNIR Í BRÚNA
Ingibjörg Bryngeirsdóttir í Eyjum.
ÞINGMAÐURINN Í GÓÐUM GÍR Árni
Johnsen er kominn í sjómannadags-
gírinn og hélt tónleika í fyrradag fyrir
fullum sal.
FRÉTTABLAÐIÐ/ÓSKAR FRIÐRIKSSON
INGIBJÖRG BRYNGEIRSDÓTTIR Karlarnir
verða ekki látnir einir um það að standa
uppi í stafni og stýra dýrum knerri. Ingi-
björg lætur til sín taka þótt upphaflega
hafi hún eiginlega verið véluð til.