Fréttablaðið - 11.11.2008, Blaðsíða 10

11. nóvember 2008 ÞRIÐJUDAGUR
FRÉTTASKÝRING: Icesave-deilur
FRÉTTASKÝRING
SVANBORG SIGMARSDÓTTIR
svanborg@frettabladid.is
ddy.is
Diddy.is
dy.is
Diddy.is
ddy.is
Diddy i.
s
sDiddy.i
Diddy.is
Faxafeni 14.
Fallegar vörur og frábært verð, sjón er sögu ríkari
Did
Didd
Did
Stelpur á öllum
aldri ath.
Nú er búðin full af skvísufötum,
stærðir frá S - 3x.
Kjólar, mussur,skytur,toppar,
peysur,leggings,úlpur, galla-
buxur í miklu úrvali og margt fl .
Ný föt í hverri viku, og
lygilegt verð!
Verið velkomnar,
alltaf heitt á könnunni.
Nýju vörurnar komnar!
Alltaf sama góða verðið.
Deilur Íslendinga við Breta
og Hollendinga vegna
Icesave-reikninganna eru
nokkuð margþættar. Helsta
flækjan snýst um hvort
ríkissjóður sé ábyrgur fyr-
ir innstæðutryggingum, ef
ekki er til nægt fjármagn
í innstæðutryggingasjóði.
Einnig er deilt um hvort
íslenska ríkið sé að brjóta
jafnræðisreglu með því
að tryggja innstæður í
útibúum á Íslandi en ekki
erlendis þegar bankarnir
verða gjaldþrota.
Deilur um innstæðutryggingar í
erlendum útibúum íslensku bank-
anna eru með erfiðari milliríkja-
deilum sem íslensk stjórnvöld
hafa tekist á um. Deilurnar eru
harðastar vegna Icesave-reikn-
inga Landsbankans, en erlend inn-
lán bankans við yfirtöku ríkisins
námu um 1.300 milljörðum króna.
Í samanburði voru innlend innlán
um 500 milljarðar.
Tómur tryggingasjóður
Samkvæmt samningnum um Evr-
ópska efnahagssvæðið ber trygg-
ingakerfi heimaríkis að tryggja
innlán í útibúum banka utan
heimalands. Ágreiningur við
Breta og Hollendinga snýst um
hvort ríkið sjálft sé ábyrgt með
eigin fjármunum, ef ekki eru
nægar innstæður í innstæðu-
tryggingasjóðnum, líkt og nú er
með íslenska innstæðutrygginga-
sjóðinn, en í honum er um eitt pró-
sent af innstæðum.
Íslenska ríkið heldur því fram
að samkvæmt tilskipun sé nægj-
anlegt að innstæðutryggingasjóð-
ur sé starfandi, samkvæmt gild-
andi reglum. Hann sé sjálfstæður
sjóður, og því komi ekki til ábyrgð
ríkissjóðs. Í tilskipuninni, frá 1994
segir meðal annars; „Tilskipun
þessi getur ekki gert aðildarríkin
eða lögbær yfirvöld þeirra ábyrg
gagnvart innstæðueigendum ef
þau hafa séð til þess að koma á
einu eða fleiri kerfum viður-
kenndum af stjórnvöldum sem
ábyrgjast innlán eða lánastofnan-
irnar sjálfar og tryggja að inn-
stæðueigendur fái bætur og
tryggingu í samræmi við skilmál-
ana í þessari tilskipun.“ Þá segir
einnig að ef eignir tryggingasjóðs-
ins dugi ekki til að greiða lág-
markstryggingu, megi sjóðurinn
taka lán.
Íslensk stjórnvöld vilja láta
reyna á þetta ákvæði, um að ríkis-
sjóður sé ekki gerður ábyrgur
fyrir greiðslum úr innstæðutrygg-
ingasjóði. Ef komist er að þeirri
niðurstöðu að það sé almenn regla
að ríkisjóður eigi að ábyrgjast
tryggingasjóðinn, vilja stjórn-
völd láta á það reyna hvort sama
regla gildi við fjármálahrun, eins
og varð hér á landi.
Jafnræði innstæðueigenda
Bretar hafa lagt á það áherslu að
Íslendingar séu í raun að brjóta
gegn jafnræðisreglu, og þar með
Evrópska efnahagssamningnum,
með því að tryggja innstæður
sparifjáreigenda í íslenskum úti-
búum að fullu, en ekki sparifjár-
eigendur í erlendum útibúum.
Innlendir og erlendir sparifjár-
eigendur hljóti að hafa þar jafnan
rétt. Íslensk stjórnvöld svara því
til að það sé ekki búið að gera
bankana upp, og því sé ekki komið
í ljós hvort sparifjáreigendum
verði mismunað.
Með neyðarlögunum, sem sett
voru 6. október, voru innlán, bæði
einstaklinga og lögaðila, gerð að
forgangskröfum á eignir bank-
anna, en bankarnir hafa ekki verið
lýstir gjaldþrota og því er ekki
enn hægt að gera kröfu í þrotabú.
Samkvæmt yfirlýsingu sem
fyrrverandi eigendur Landsbank-
ans sendu frá sér á laugardag
voru eignir Landsbankans í lok
september um 4.400 milljarðar og
ættu því að duga fyrir forgangs-
kröfum, það er innlánum einstakl-
inga og lögaðila, bæði innanlands
sem utan.
Nýlega lánuðu bresk yfirvöld
breska innstæðutryggingasjóðn-
um 800 milljónir punda, eða um
161 milljarð til að endurgreiða
einstaklingum, en innlagnir lögað-
ila eru ekki tryggðar hjá breska
innstæðutryggingasjóðnum.
Bretar hafa sagt að þeir muni
reyna að fá þessa upphæð endur-
greidda frá íslenskum yfirvöld-
um, þar sem íslenska ríkið hafi
tryggt innstæður í íslenskum úti-
búum að fullu, og verði því einnig
að tryggja innstæður útibúa í
öðrum ríkjum.
Ekki er hægt að ganga strax á
eignir Landsbankans til þess að
endurgreiða innstæðuhöfum, þó
svo hann færi strax í þrot, þar
sem eignir felast, að langmestum
hluta, í lánum til viðskiptavina
sem ekki eru komin á gjalddaga.
Lán þessi voru veitt bæði til
íslenskra einstaklinga og fyrir-
tækja, sem og erlendra fyrir-
tækja. Þá eru þar einnig kröfur á
fjármálafyrirtæki og seðlabanka,
sem ekki er hægt að ganga á
strax.
Jafnræði kröfuhafa
Þá er um það deilt hvort ákvæði
neyðarlaganna brjóti gegn jafn-
ræðisreglu með því að setja suma
kröfuhafa ofar í forgangsröðun-
ina en aðra. Það er því spurning
hvort ekki sé einvörðungu verið
að mismuna sparifjáreigendum,
heldur einnig kröfuhöfum.
Mismununin kemur til með að
gera eigendum innlánsreikninga
að forgangskröfuhöfum hærra
undir höfði en öðrum kröfuhöfum.
Með þessu ákvæði er líklegt að
erlendir innstæðueigendur, jafnt
einstaklingar sem sveitarfélög,
góðgerðasamtök og aðrir lögaðil-
ar muni fá inneignir sínar endur-
greiddar, miðað við vexti til 6. okt-
óber. Hins vegar er óvíst að aðrir
kröfuhafar fái mikið, ef nokkuð,
upp í sínar kröfur.
Ekki hafa sömu deilur komið
upp við Breta vegna Kaupþing
Edge innlánsreikninga, þar sem
Kaupþing Edge í Bretlandi var
breskt félag, og hefðu þeir reikn-
ingar því fallið á breska innstæðu-
tryggingasjóðinn.
Um 160.000 reikningar Kaup-
þing Edge og 22.000 reikningar
Heritable-bankans, alls um þrír
milljarðar punda eða sex hundruð
milljarðar króna, voru seldir til
hollenska bankans ING og þurfti
því ekki að koma til að trygginga-
sjóðurinn breski greiddi út vegna
þeirra. Eftir standa þá reikningar
í útibúi bankans á eyjunum Mön
og Guernsey, sem ekki voru flutt-
ir yfir til ING og hafa takmarkaða
vernd samkvæmt þarlendum
tryggingasjóðum.
Innstæðueigendur þar, sem og í
Þýskalandi og Lúxemborg, verða
því að gera kröfu annars vegar á
íslenska innistæðutryggingasjóð-
inn og hins vegar á bankana sjálfa
þegar þeir verða lýstir gjald-
þrota.
Deilt um ríkisábyrgð
BRESK SENDINEFND RÆÐIR ICESAVE Bresk sendinefnd kom hingað til lands í
október til að ræða við íslensk yfirvöld hvernig leysa mætti Icesave-deiluna. Breskir
miðlar sögðu sendinefndina vera að ræða 600 milljarða lán til að endurgreiða
200-300 þúsund breskum innlánseigendum.
BAUGSMÁL Mannréttindadómstóll
Evrópu mun ekki fjalla um kæru
tveggja sakborninga í Baugsmál-
inu vegna meintra galla á með-
ferð málsins fyrir íslenskum
dómstólum.
Jón Ásgeir Jóhannesson,
stjórnarformaður Baugs Group,
og Tryggvi Jónsson, fyrrverandi
aðstoðarforstjóri Baugs, kærðu
málsmeðferð Baugsmálsins til
mannréttindadómstólsins um
mitt ár 2007. Niðurstaða dómsins
var kynnt seint í september.
Farið var yfir kæruna til að
meta hvort dómstóllinn myndi
fjalla um hana, en niðurstaðan
var sú að málið fékk ekki efnis-
lega meðferð hjá dómstólnum,
segir Gestur
Jónsson, lög-
maður Jóns
Ásgeirs. Hann
bendir á að
mjög lítill hluti
þeirra mála
sem skotið sé
til dómstólsins
fái umfjöllun.
Jón Ásgeir
segir að mann-
réttindi hafi
verið brotin á sér og Tryggva í
þessu máli og því sé niðurstaðan
mikil vonbrigði. Hann fer nú
yfir möguleika í stöðunni, en
ekki er mögulegt að áfrýja niður-
stöðu dómstólsins.
Í kæru Jóns Ásgeirs og Tryggva
voru færð rök fyrir því í fimm
liðum að brotið hefði verið á
þeim við meðferð málsins. Meðal
annars var vísað til þess að málið
hefði tekið óeðlilegan tíma í
rannsókn og að Björn Bjarnason
dómsmálaráðherra hefði brotið
gegn rétti þeirra til að teljast
saklausir uns sekt var sönnuð
með ummælum á opinberum
vettvangi.
Baugsmálinu lauk með dómi
Hæstaréttar 5. júní síðastliðinn.
Niðurstaða dómsins var sú að
Jón Ásgeir fékk þriggja mánaða
skilorðsbundinn fangelsisdóm,
og Tryggvi tólf mánaða skilorðs-
bundinn dóm. - bj
Mannréttindadómstóll Evrópu fjallar ekki um kæru Jóns Ásgeirs Jóhannessonar:
Niðurstaðan mikil vonbrigði
JÓN ÁSGEIR
JÓHANNESSON