Tíminn - 03.07.1983, Blaðsíða 25

■ Valur og Bessi. Húsvörðurínn, 1962.
SUNNUDAGUR 3. JÚLÍ1983
Allt í lagi sagði ég, sakar ekki að
reyna.
Eg þekkti ieikhúsið fyrst og fremst úr
salnum. Og ég sá að menn gengu þarna
út og inn og sögðu sínar setningar. Og
það virtist mjög auðvelt - utan úr sal að
sjá. Ég var heldur ekki alveg ókunnugur
bakatii í gamni sagt. Einhvern tíma var
það þegar knattspyrnufélögin léku
Skugga-Svein, vorið 1921, minnir mig,
að ég var sem Víkingur eitthvað að
aðstoða bakatil.
Á elleftu stundu
En hefði ég ekki haft þennan mála-
mynda kunnugleika af leikhúsinu, þá
þykir mér ósennilegt að ég hefði slegið
til. Eitt er víst. Mér hefði aldrei komið
til hugar að sækjast eftir hlutverki.
Mig minnir að ég hafi ekki haft nema
tvær þrjár vikur til að æfa þetta. Ég var
ekkert banginn við það heldur. En
tíminn var svo naumur að allt var þetta
á hangandi hári. Búningurinn minn var
ekki tilbúinn þegar leikararnir voru
ljósmyndaðir eftir „maskaprufu", og ég
komst því ekki á mynd.
Krítikk
Skrekkur? Nei, það var enginn
skrekkur í mér þegar á hólminn var
komið, ef ég man rétt. Ég hafði ekki vit
á því að vera smeykur. Ég man nú ekki
einu sinni hvernig krítikkin var. Mig
minnir að hún hafi verið afleit, það var
víst til siðs á þessum árum heldur svona
að hnýta í byrjendur, enda létt verk. En
ég skipti svo sem ekki öllu máli fyrir
þessa sýningu, eða gerði hana mark-
verða, heldur hitt, að þetta var fyrsta
Shakespeares-leiksýningin á Islandi.
En sýningunni var afbragðs vel tekið
og aðsókn mikil.
Að sýningum loknum spurði Indriði,
sem jafnframt var formaður félagsins,
mig að því hvort ég hefði ekki áhuga á
að halda áfram, það væri hörgull á
ungum karlleikurum. Margirhefðu byrj-
að - en hætt fljótlega.
Ég svaraði Indriða því til að ég vildi
gjarnan fá úr því skorið hvort ég gæti
leikið eða ekki; og næsta vetur var ég svo
í nálega hverju leikriti.
Og þetta varð til þess að ég ílengdist í
leikhúsinu.
Veröld sem var
Ég hefði auðvitað gjarnan viljað fara
utan á leikskóla. Ég segi það úr því þú
spyrð. En ástæðan til þess að úr því varð
ekki, var ofur einföld. Ég hafði blátt
áfram ekki efni á því.
Ég var að vísu að gæla við þessa
hugmynd einhvern tíma uppúr 1930.
Það reyndust bara ekki vera aðstæður til
þess. En ég hef reynt að hagnýta mér alla
þá tilsögn og reynslu annarra, sem til
boða hefur staöið. Ég aflaði mér t.d.
fyrrmeir svo margra bóka um leikhúsmál
sem ég hafði framast tök á. Slíkar bækur
var auðvitað ekki að hafa í bókabúðum
hér þá. Ég pantaði þær erlendis frá.
Bækurnar voru flestar frá ensku forlagi
sem sérhæfði sig í leikbókmenntum og
öllu sem varðaði leiklist; merkilegt
forlag. Ég viðaði að mér heilmiklu af
þessum bókum á löngum tíma. Meðal
þessara bóka var t.d. hin fræga bók
Stanislavskis „An Actor Prepares", sem
þá var nánast biblía leikara um allan
hinn vestræna heim, þótt hún sé líklega
ekki í sömu hávegum höfð nú. Ég man
nú lítiðúr henni. En ein setningsitur enn
í mér: „Love the art in yourself, but not
yourself in the art (Dýrkaðu listina í
sjálfum þér, en ekki sjálfan þig í
listinni). Og hefur Stanislavskis sjálfsagt
með þessum orðum verið að vara leikara-
efnin við „stjörnudýrkuninni", bæði
mná við og út á við.
Róbótar og annað fólk
Hver ég haldi að sé harðasta krítikk
sem ég hefi fengið um dagana? Bíddu
við. Ég hlæ nú bara þegar mér verður
hugsað til hennar.
Það var einhverntíma uppúr 1930.
Bjarni Björnsson, leikari og gaman-
vísnasöngvari, kom um þetta leyti frá
Ameríku, þar sem hann hafði dvalist um
árabil og var nú að hugsa um að sýna á
eigin kostnað í Iðnó gott leikrit, sem
hann hafði séð í Ameríku, og var eftir
Karel Capek. Hann var búinn að láta
þýða það og var stórhrifinn af því.
Hann kom að máli við mig og spurði
hvort ég vildi ekki taka að mér hlutverk
í þessu flotta leikriti, eins og hann orðaði
það.
Ég kvað það vel koma tii mála, spurði
samt varfærnislega, af því að allur er
varinn góður og allt svo stórt í Amerílð'
unni:
Er þetta erfitt hlutverk?
Bjarni var fljóthuga 'og svaraði að
bragði:
Nei, nei, nei, það er svo auðvelt að
það þarf engan leikara í það.
Ég varð hvumsa við, hafði þó rænu á
að segja:
Nú, ég hlýt þá að vera alveg upplagður
í það.
Jáskojú, sjáðu til. Þetta er nefnilega
gervimaður, sagði Bjarni.
En það varð ekkert úr því að ég þyrfti
í þetta sinn uppá sviðið að ieika þennan
róbót.
Það varð ekkert úr uppfærsiu Bjarna.
Botninn datt úr þessu einhverra hluta
vegna. En seinna keypti Leikfélagið
þýðinguna og sýndi leikritið, og ég var
settur í þetta sama hlutverk. Þá kom
bara á daginn að það var hreint ekki svo
auðvelt að fást við róbótinn, því þetta
var nefnilega róbót sem var að vakna til
lífsins.
C.S. AUTOGUMMI

^ GÆÐA ^
ÞJÓNUSTA
MEÐ
GÆÐA
nVÖRUM^
HEILSOLUÐU
RADIAL
DEKKIN
v KOMIN
V
Erum búnir að fa dönsku
heilsóluðu radial sumardekkin
frá C.S. AUTOGUMMI í flestum stærðum
Full ábyrgð — hagstæð verð.
VERKANNA
VEGNA
Simi 22123 Postholf 1444 Trvggvagotu. Revkjavik
fir«$ton«
★ Sumarhjólbarðar 1
★ Jeppahjólbarðar
★ Vörubílahjólbarðar
Allar almennar viðgerðir
Tir«$tone
umboðið
FLATEYRI
Sigurður Sigurdórsson
sími 94-7630 og 94-7703
ORION