Tíminn - 28.11.1987, Page 9

Laugardagur 28. nóvember 1987
Tíminn 9
Ríkisstjóm Þorsteins Pálssonar.
fréttatilkynningar og dreifa
myndum af sér við fjármögn-
unarstarf fyrir heimsfriðinn. Þá
er ljóst að Alþýðuflokkurinn
hefur þessa stundina það verk-
efni helst að loka fyrir lausnir á
vandamálum launþega með því
að harðneita nokkurri hreyfingu
á fjárlögum og þegja um afstöðu
til afskipta ríkisvalds af launa-
málum. Helsti efnahagsráðgjafi
ríkisstjórnar dr. Gunnars Thor-
oddsen situr nú í embætti við-
skiptaráðherra og hefur sem
fyrrverandi innvígður töluvert
að segja um beitingu fjárlaga.
Menn skyldu því ekki undrast
þótt núverandi ríkisstjórn kunni
að eiga eftir að líkjast stjórn dr.
Gunnars Thoroddsen meir eftir
því sem lengra líður. Við þessar
aðstæður ættu menn ekki taka
því eins og hverju öðru gríni
bryddi einn helsti leiðtogi
verkamanna upp á því, að tími
sé kominn til að stofna Verka-
mannaflokk íslands.
Jómfrúr og
kústsköft__________
Allt frá því að Talleyrand var
á dögum og Grímur Thomsen
orti um Goðmund á Glæsivöll-
um hefur verið ljóst, að stjórn-
málamenn þurfa að vera hálsliða-
mjúkir, hvort sem mönnum
finnst það geðfellt eða ekki. Þeir
geta ekki verið eins og fulltrúar
Kvennalistans, sem urðu eins og
pipraðar jómfrúr í framan þegar
þeim var boðið undir stjórnar-
sængina á liðnu vori. Þeir geta
heldur ekki verið eins og kúst-
sköftin í Alþýðubandalaginu,
sem standa af sér stórviðrin
stagaðir niður af málum á borð
við herinn burt. Hér hefur áður
verið minnst á það af öðru
tilefni, að pólitíkin er list hins
mögulega. Engar heitstrenging-
ar í pólitík, sé nokkur svo vitlaus
að vera með þær, standa þau
• sannindi af sér, að verkefni verð-
ur að leysa. Það væri gott, bæði
fyrir ráðherra Sjálfstæðisflokks-
ins og ráðherra Alþýðuflokksins
að hafa þessi sannindi í huga
þegar að þeim kemur að horfast
í augu við launþegahreyfinguna
um áramótin. Vel má vera að
ungir og óvanir menn séu enn
stirðir í hálsliðunum. En þetta
venst. Þetta venst.
Stefán Jóhann
Þáttur í því að níða niður
borgaralegt samfélag er að telja
fólki trú um að því stjórni ein-
ungis þjófar og bófar. 1 áratugi
hefur Þjóðviljinn stundað þessa
iðju með nokkrum árangri. Er
jafnvel stundum að sjá eins og
Morgunblaðið álíti að sjónarmið
Þjóðviljans séu almenningsálitið
í landinu. Þetta hefur oft reynst
bagalegt af því Morgunblaðið er
stórt og útbreitt með ólíkindum
og fjári gott blað flesta daga.
Einkum gætir þessarar hugmynd-
ar um almenningsálitið þegar
kemur að menningarmálum. Oft
hefur verið bent á þessa stað-
reynd af fólki, sem hér hefur
lengi mátt sitja í andófi eins og
algjör minnihlutahópur, sem
rægður er af kommúnistum, og
að minnsta kosti ekki varinn af
Morgunblaðinu. En þar sem
þetta er orðinn vani er víst
ekkert við því að gera. Öðru
máli gegndi þegar hafin var
rógsherferð, og ekki sú fyrsta,
gegn Stefáni Jóhanni Stefáns-
syni hjá fréttastofu útvarps og í
Þjóðviljanum, sem samkvæmt
venju heldur róginum áfram dag
eftir dag, þótt yfirlýst sé að
áburðurinn á Stefán Jóhann sé
lygi, í þeirri von að þeir fái að
eiga síðasta orðið ef það kynni
að verða til að sannfæra lesendur
um að þeir hefðu haft rétt fyrir
sér allan tímann. í þetta sinn
mun þeim ekki takast þessi
aðferð. Strax í byrjun var tekið
rösklega á þessu máli í borgara-
pressunni, Tímanum, Morgun-
blaðinu og Alþýðublaðinu. Frétta-
stofa útvarps var sæl í sinni trú
fyrstu dagana og lofaði skjali frá
einhverjum tólffótungi í Noregi,
sem er gamall Maóisti. Skjalið
kom ekki af því það var ekki til.
Nú hefur Morgunblaðið birt grein-
argott yfirlit yfir málið, sem sýnir
hvemig kommúnistar vinna að
sinni „gagnaöflun." Þegar þeim
fannst eins og jörðin væri að byrja
að skríða undan fótum þeirra hófu
þeir máls á því að samskiptaskjöl
Bandaríkjanna og íslands væru
svo skítug, að þau þyrftu frest til
birtingar umfram skjöl annarra
þjóða. Þá munaði ekki um að
draga með þeim hætti þá Bjarna
Benediktsson og Eystein Jóns-
son inn í málið, en það var
einmitt í ráðherratíð þeirra
tveggja og Stefáns Jóhanns, sem
helsti skíturinn átti að koma upp í
samskiptaskjölum þjóðanna á
árunum fyrir 1950. Svona ó-
skammfeilni er einsdæmi og hún
er verst. Það þarf ekki að ræða
þessa þrjá menn við Þjóðvilj-
ann. Þeir standa með ævarandi
hreinan skjöld langt ofar allri
meðalmennsku og svik fundust
aldrei í þeirra munni. En þeir
voru andstæðingar kommúnista
hvað snerti viljann til að samein-
ast öðrum Vesturlöndum um
varnir gegn ríki, sem þá kúgaði
lönd Austur-Evrópu undir yfir-
ráð sín, oft með því að neyða
þjóðkjörin þing til samþykkta,
leita samvinnu við bændaflokka
eða láta menn eins og Mazaryk
falla út um glugga.
Að vera sleginn af
Haraldur Blöndal, lög-
fræðingur og formaður Reyk-
holtsnefndar, skrifar stundum í
blöðin. Hann er systursonur
Bjarna Benediktssonar og vel
pennafær. S.l. miðvikudag skrif-
aði Haraldur grein í DV um
aðförina að Stefáni Jóhanni. Þar
segir:
„Þeir sem lesa ævisögu Stef-
áns Jóhanns verða fljótt varir
við hverja hann telur höfuðand-
stæðinga sína í stjórnmálum.
Hann tók við Alþýðuflokknum
í molum þegar kommúnistar og
Héðinn Valdimarsson voru bún-
ir að reka Jón Baldvinsson úr
Dagsbrún og kljúfa Alþýðu-
flokkinn í herðar niður en Jón
bugaðist undan og iést skömmu
síðar.
Það var erfitt að vera formað-
ur Alþýðuflokksins eftir fráfall
Jóns Baldvinssonar. Á þessum
' árum litu kommúnistar og með-
reiðarsveinar þeirra, þeir Héð-
inn og Sigfús Sigurhjartarson á
alþýðuflokksmenn sem sína
verstu andstæðinga og einkan-
lega var þeim uppsigað við Stef-
án Jóhann Stefánsson.
Það voru skipulagðar rógsher-
ferðir gegn honum á vinnustöð-
um og hvar sem alþýðuflokks-
menn áttu fylgi, skipti engu
pólitískt líf hans eða einkalíf, -
allt var auri atað. Er óhætt að
fullyrða að enginn stjórnmála-
maður í seinni tíð hafi verið
rægður jafnsvívirðilega og Stef-
án Jóhann Stefánsson. Var því
eðlilegt að Stefán Jóhann bæri
þungan hug til kommúnista.
Til marks um heift kommún-
ista í garð Stefáns Jóhanns má
rifja upp að Pálmi Hannesson
rektor var samstúdent þeirra
Stefáns og Brynjólfs (Bjarna-
sonar). Vorið 1948 áttu þeir 30
ára stúdentsafmæli og hafði
Pálmi forystu um fagnaðinn.
Hann innti Brynjólf m.a. eftir
því hvort hann myndi ekki
mæta. Brynjólfur kvað nei við
og sagðist ekki hafa skap til þess
að sitja í fagnaði með mönnum
sem yrðu slegnir af þegar þeir
tækju völdin - með Stefáni Jó-
hanni Stefánssyni. Varð Pálma
hverft við, sem von var, því að
hann fann að Brynjólfur meinti
þetta.“
Þjóð án svikara
Það er þetta pólitíska lið sem
telur sig hafa efni á einhverjum
eftirmælum um Stefán Jóhann.
Samkvæmt upplýsingum Har-
alds átti sem sagt að slá Stefán
Jóhann af þegar kommúnistar
höfðu náð völdum. Að vísu
hefur eitthvað breyst og Stalíns-
stefnan er ekki eins áberandi og
hún var. Hitt er sýnt að Stefán
Jóhann er enn ofarlega í hugum
kommúnista, og þarf ekki nema
lygafregn frá norskum Maóista
til að setja gömlu úrverkin í
gang. Að því leyti höndla þeir
Stefán Jóhann eins og gamla
tímasprengju. Æra manna verð-
ur ekki skert að tilefnislausu.
Hitt getur verið að þeir sem
reiða hæst til höggs, á Álþingi, í
blöðum og í kjaftaþáttum fjöl-
miðla horfi framan í þá stað-
reynd einn dag, að sjálfir standi
þeir uppi ærulitlir vegna eltinga
við mannorð sem er hreint.
íslendingar hafa sem betur fer
ekki átt við það að búa að eiga
þjóðsvikara innan sinna vé-
banda. Það veitir þjóðinni styrk
til að standa á eigin fótum í
blandi þjóða. Aðrar þjóðir, m.a.
nágrannar okkar eins og Norð-
menn og Svíar, hafa átt við það
vandamál að stríða, að þar hafa
einstaklingar gerst þjóðsvikarar
vegna átrúnaðar á þjóðfélags-
kerfi, sem nú keppist við að
breyta sér sjálfu sér til bjargar.
Þær breytingar eru þó óveruleg-
ar, og énn er ekki annað vitað
en hin hörðu lög leyniþjónustu
og njósna séu í gildi. Þótt grund-
vallarhugmyndir á Vesturlönd-
um um frelsi einstaklingsins til
orða og framkvæmda séu eitt af
því mikilvæga í okkar lífi, breyt-
ist líf okkar ört án þess að
frelsisbylgjur á borð við frönsku
byltinguna séu í nánd til að gera
okkur lífið enn bærilegra. Sú er
þó bót í máli, að þótt kreddur
megi finna á Vesturlöndum, eru
heilu þjóðfélögin ekki byggð á
kreddum. Þar sem það viðgengst
þarf mikilla breytinga við áður
en hver einstök manneskja finn-
ur til frelsis síns. Kreddan situr
því enn í fyrirrúmi hjá stórum
hlutum mannkyns. Og það er
einmitt til varnar kreddunni,
sem hvert hálmstrá er gripið af
þeim sem vilja fyrir alla muni
búa í samfélagi kreddunnar, og
láta mikinn með lygafrétt úr
Noregi ef þáð mætti verða til
þess að sanna, að þeir sem vilja
ekki leggja fjötra kreddunnar á
aðra menn séu að minnstakosti
þjóðníðingar.