Tíminn - 20.03.1993, Blaðsíða 9

I
Laugardagur 20. mars 1993
„Þeir munu smjúga inn á okkur niöur um skorsteinanaAlbanir l ítalskri hafnarborg.
ÚTBOÐ
Tíminn 9
------\
Leirársveitarvegur aö Leirá og
vegir við Heiöarskóla 1993
Vegagerð rfkisins óskar eftir tilboðum í of-
angreint verk.
Lengd vegarkafla alls 3,1 km.
Helstu magntölur: Fyllingar og burðarlög
31.000 m3 og klæðingar 12.700 m2. Verki
skal lokið 1. september 1993.
Útboðsgögn verða afhent hjá Vegagerð rik-
isins í Borgamesi og Borgartúni 5, Reykja-
vík (aöalgjaldkera), frá og með 23. þ.m.
Skila skal tilboðum á sömu stöðum fyrir kl.
14:00 þann 5. apríl 1993.
Vegamálastjóri
ÚTBOÐ
■\
Landgræðsla á Austurlandi 1993
Vegagerð ríkisins óskar eftir tilboðum í
landgræðslu á Austurlandi árið 1993.
Helstu magntölur: Nýsáning 130 hektarar
og áburðardreifing 29 hektarar.
Verki skal lokiö 15. júlí 1993.
Útboðsgögn verða afhent hjá Vegagerð
rikisins á Reyðarfirði og í Borgartúni 5,
Reykjavík (aðalgjaldkera), frá og með 22.
þ.m.
Skila skal tilboðum á sömu stöðum fyrir kl.
14:00 þann 5. apríl 1993.
lægri lögum samfélaganna, að eign-
ast mörg böm og þá einkum syni.
Þar verða bömin og eftirsóttur
vinnukraftur jafnskjótt og þau geta
vettlingi valdið, eru látin hjálpa til á
ökrum og gæta fjár fjölskyldunnar,
selja fyrir hana hitt og þetta smálegt
á götum stórborganna og síðast en
ekki síst eru þau ellitrygging foreldr-
anna. Mikill barnadauði rekur á eftir
foreldrum að eignast mörg böm, svo
að von sé til að einhver lifi til að ala
önn fyrir foreldmnum í ellinni
2. „Trúarviðhorf stuðla kannski
meira að mikilli frjósemi" í þróunar-
löndum en nokkuð annað, að áliti
lýðfræðinga á vegum evangelískra
(lúterskra) kirkna í Þýskalandi. Sam-
kvæmt hindúatrú er hætt við að
maður lendi í erfiðleikum hinum
megin, eigi hann ekki son sem fram-
kvæmir vissa helgisiði við lát föður-
ins. Hindúinn vill því gjaman eignast
fleiri syni til vara, og aldrei verður
hjá þvf komist að eitthvað af dætmm
fæðist inn á milli.
Hindúasiður, sem í eðli sínu er
fremur umburðarlyndur, er þó á
þessum vettvangi sagður minni
þrándur í götu en kaþólska og íslam.
Bann kaþólsku kirkjunnar við getn-
aðarvömum hefur enn mikil áhrif í
Afrfku og Rómönsku Ameríku. í ís-
lam er mikið atriði að eignast mörg
böm, einkum þó syni, og sú afstaða
magnast þar me'S rísandi strangtrú.
3. Menntunarleysi. Víða í þriðja
heimi hefur skólakerfi ferið aftur síð-
an á sjöunda áratug. Sæmilega
menntuðu fólki fækkar þar því víða í
hlutfelli við ómenntað. Og svo er að
sjá að yfirleitt sé óskólað fólk bam-
fleira en skólað. í Brasilíu eignast
konur, sem litla eða enga skólagöngu
hafe að baki, að meðaltali 6,5 böm,
skólagengnar Iöndur þeirra hinsveg-
ar 2,5. Svipað er það víðar í Róm-
önsku Ameríku. Notkun á getnaðar-
veijum hefur stóraukist í þriðja
heiminum, en betur má ef duga skal.
Þar að auki valda þekkingarleysi og
annar skilningur á tilvemnni yfirleitt
en nútfma Vesturlandamenn eiga að
venjast því að verjur eru ekki alltaf
notaðar þannig að sæmilega tryggt
sé að þær komi að tilætluðum not-
um, eða þá að þær em notaðar til
einhvers annars en ætlað hefúr verið.
Sem dæmi um það hefur Der Spiegel
eftir vestrænum ráðunautum, sem
starfað hafe í Afríku á þessu sviði, að
þar í álfú sé eitthvað um að fólk gefi
veikum kúm Pilluna og dragi smokk
á fingur sér fyrir samfarir.
Karlræði, bætt
heilsugæsla
4. Kvennakúgun. .Ailsstaðar þar
sem konur em kúgaðar," segir Klaus
Leisinger, félagsfræðingur í Frank-
fúrt am Main, „er fæðingartalan há.“
Ætla má að þar sem maðurinn er
nokkuð svo eindregið höfuð konunn-
ar ákveði hann hve oft samfarir fari
fram og hvenær og reiknað er með að
karlmenn séu af ýmsum ástæðum
fúsari til eða vfli síður fyrir sér að
eignast böm en konur.
5. Heilbrigðisráðstafanir, uppmnnar
í fyrsta heiminum og mikið til gerðar
með hjálp hans, hafa hækkað ævilík-
ur að miklum mun.
Af umfjöllun um þetta í Der Spiegel
að dæma virðast sérfræðingar mikið
til á einu máli um að fétt sé til ráða
gegn vanda þessum. Hér sé um að
ræða skriðu, sem komin sé á slíka
ferð að of seint sé orðið að stöðva
hana eða jafnvel hægja á ferð hennar
svo einhverju muni. „Lestin til tíu
milljarðanna," segir Josef Schmid,
þýskur lýðfræðingur, er þegar farin af
stað og verður ekki stöðvuð." Þar
kemur margt til. Bætt lífskjör myndu
að líkindum draga úr fjölguninni
(miðað við reynslu frá jafti harðkaþ-
ólskum löndum og Austurríki og
Ítalíu), en í því er ekki hægt um vik
vegna óstjómar og ringulreiðar víða í
þriðja heimi og þess að geysihröð
fjölgun étur jafnharðan upp þann ár-
angur sem næst og víða meira til. Og
þróaði heimurinn hefur vegna efna-
hagsvandræða heima fyrir til þess að
gera litla athygli aflögu fyrir þriðja
heiminn.
Hvemig eru þá spámar um það, sem
hljótast muni af B-bombunni næstu
ár og áratugi? Sár fátækt og hungur
færast í aukana vegna þess að matar-
framleiðsla á mann verður sífellt
minni. Skólað fólk verður sífellt
færra í hlutfalli við óskólað; það
stuðlar að hrömun og hruni gmnn-
kerfis á svæðum þar sem það er þeg-
ar veikt fyrir. Fólksstraumurinn til
borganna verður að þjóðflutningum.
Þegar um aldamót verður helmingur
mannkynsins samankominn í stór-
borgum. Hingað til hafa þriðja-
heimsbúar þeir, sem flýja fétækt
dreifbýlis í slömmin kringum stór-
borgimar, getað gert sér vonir um
lftið eitt betri hag þar, en á næstu
áratugum verður hér um að ræða
flótta úr bjargarleysi í álíka mikið
bjargarleysi.
Björgunarbátssiðfræöi
Jafnframt þessu hleypur slíkur vöxt-
ur í fólksstrauminn frá suðurheimi
til norðurheims að allir samanlagðir
fólksflutningar og þjóðflutningar
sögunnar verða lítið hjá því. Þar
verður fyrst og fremst á ferð fólk úr
efri lögum þriðjaheimssamfélaga og
ungt fólk, einkum líklega ungir karl-
menn. Þetta fólk er það sem mesta
möguleika hefur á að taka sér slíkt
fyrir hendur og treystir sér öðrum
betur til þess. Helmingur íbúa þró-
unarlanda nú er undir 20 ára aldri.
Flótti skólaðs fólks norður kemur
svo til með að auka enn hraðann í
upplausn samfélaga suðurhlutans.
,A næstu 10-15 árum munu þeir
smjúga inn á okkur niður um skor-
steinana, þaklúgumar og inn í kjall-
arana," segir Claus Kemig, þýskur
stjómskipunarfræðingur. (Vera kann
að einhverjir Evrópumenn segi sem
svo að þessi spá sé þegar farin að ræt-
ast) Garrett Hardin, bandarískur líf-
fræðingur, slær því fram heldur
kaldranalega að „björgunarbátssið-
fræði“ (lifeboat ethics) sé nú helsta
framtíðarvon mannkynsins. Hún er á
þá leið að þeir bjargi sér sem best séu
í stakkinn búnir til þess og hleypi
ekki öðmm upp í „bátinn", annars
muni „báturinn" ofhlaðast og allir
dmkkna, líka þeir sem helst hafi
möguleika á að byggja siðmenning-
una upp að nýju.
Spárnar em reyndar margar á þá
leið að erfitt sé að sjá fram á annað en
að B-bomban tortími flestu því sem
vaninn hefúr verið að telja til sið-
menningar. Heimurinn, alþjóðasam-
tök, ríki, stjóm-, efnahags- og félags-
kerfi, gmnnkerfi muni leysast upp í
hroðalegri skálmöld allra gegn öll-
um, eða því sem næsL Mun enginn
maður öðrum þyrma, eins og spáð
var til foma. „Vonlaust er að reyna að
gera sér í hugarlund þann hrann-
dauða og þau hrannmorð sem slíkar
kringumstæður myndu hafa í för
með sér,“ sagði heimspekingurinn
Hans Jonas. Meginreglan þá, bætti
hann við, yrði: Bjargi hver sjálfum
sér, ef hann getur. Jacques-Yves Co-
usteau, þekktur franskur fræðimað-
ur og umhverfissinni, spáir því að
„undir þunga fólksfjöldaskriðunnar"
muni mannkynið kasta frá sér öllum
hömlum siðferðis og mannúðar. „Úr
venjulegu ergelsi eða kala verður þá
hatur og í framhaldi af því fjölda-
morð sem gætu náð til milljarða
fólks.“ Annar fræðimaður talar um
„lýðfræðilegan dómsdag."
Varla þarf að efast um að við þær
kringumstæður fjölgi ört lausnurum
„með guð að baki“, er þrífist vel á
hræðslu og hatri. Við slíkar aðstæður
er og hætt við að hatur milli trú-
flokka, þjóða, kynþátta, stétta o.s.frv.
magnist um allan helming og að
„þjóðarhreinsanir" verði að sama
skapi yfirgripsmiklar. Svo að ekki sé
minnst á „venjulega" glæpi.
Vegamálastjóri
ÚTBOÐ
J
■\
Markarfljót, varnargarðar við
Tjarnir
Vegagerð ríkisins óskar eftir tilboðum i
gerð vamargarða við Tjarnir fyrir hönd
Landgræðslu ríkisins.
Helstu magntölur: Ýting i vamargarða
91.800 m3 og rofvamir 8.700 m3.
Verki skal lokið 1. júlí 1993.
Útboðsgögn verða afhent hjá Vegagerð
ríkisins á Selfossi og í Borgartúni 5,
Reykjavík (aðalgjaldkera), frá og með 22.
þ.m.
Skila skal tilboðum á sömu stöðum fyrir kl.
14:00 þann 5. apríl 1993.
Vegamálastjóri
TRYGGINGASTOFNUN
RÍKISINSqg
©
Aðalfundur
Samningur milli Islands og Lúxemborgar
um félagslegt öryggi
Að gefnu tilefni tilkynnist að gagnkvæmur samningur um félags-
legt öryggi milli Islands og Lúxemborgar öðlaðist gildi 1. janúar
1992 i báðum löndunum. Hann gildir þar til samningurinn um
EES tekur gildi.
Þær bætur Tryggingastofnunar ríkisins, sem samningurinn gildir
um, eru:
- sjúkratryggingar,
- bætur í fæðingaroriofi,
- slysatryggingar,
- elli- og örorkulífeyrir, ásamt makabótum og barnalífeyri,
- bamalífeyrir, ekkju/ekkilsbætur og ekkjulífeyrir (bætur til eftiriif
enda),
- atvinnuleysisbætur.
Þær bætur í Lúxemborg, sem samningurinn gildir um, eru:
- sjúkra- og fæðingartryggingar,
- vinnuslysa- og atvinnusjúkdómatryggingar,
- elli- og örorkulífeyrir og lífeyrir eftiriifandi maka,
- atvinnuleysisbætur.
Samningurinn tekur til þeirra sem heyra eða hafa heyrt undir
löggjöf Islands og Lúxemborgar, og þeirra sem rekja rétt sinn til
þeirra aðila.
TRYGGINGASTOFNUN RÍKISINS