Tíminn - 13.04.1996, Qupperneq 10

10
Laugardagur 13. apríl 1996
Hagyrbingaþáttur
Það virðist ætla að vera nokkuð framhald á skoðana-
skiptum þeirra Kára Arnórssonar og Árna Gunnarsson-
ar hér í þættinum, en sem kunnugt er svaraði Árni vísu
frá Kára og taldi Kára vera fastan í lenínismanum þeg-
ar hann gagnrýndi félagsmálaráðherra. Kári hafði á
orði þegar hann sá svar Árna að greinilega hefði að-
stoðarmaður ráðherra speki sína ekki frá Páli sjálfum
því Páll hefði aldrei trúað á Rússagrýluna en hún væri
greinilega enn á lífi í hugarheimi Árna. Kári kvað:
Árni og Rússagrýlan
Er nú lasinn Ámi minn
eða bara í fylu?
Hann er að mœra málstaðinn
og mundar Rússagrýlu!
En skotið geigar, skakkt hann miðar,
skelfur hönd á vopni því.
Tmflaði drenginn Tóti Viðar,
tók ofsnemma gikkinn í.
Og Pétur Stefánsson sendi okkur þessar:
Skírdagur '96
Herti frostið fjörtök sín,
fennti í hríðargáska.
Veðurofsinn grátlegtgrín
gerði í byrjun páska.
Forsetaframboð
Brosandi frónbúinn fagnar
framtíðaráœtlun hans.
Nú œtlar Ólafur Ragnar
í embœtti forsetans.
Ekki er Pétur fullkomlega sáttur við stjórnarliðið og
það sem stjórnvöld eru að gera um þessar mundir:
í hlekkjum stjórnarfarsins
Fólksins von um frelsi deyr,
flest í vesöld miðar.
Afávöxtunum þekkjast þeir,
þessir stjómarliðar.
Þá koma hér nokkrar frá stórvini þáttarins — Búa.
Ingólfur aö nafni
Á páskum baksaði álftin Ingólfur móti veðri í átt til
landsins sem nafni hennar nam forðum. Krummi
gamli hafði fundið það áður og heldur þar til allt árið:
Drottinn léði lífið sjálft
Ijótum, svörtum hrafhi,
jafnt sem hvítrí, ungri álft,
— Ingólfi að nafni.
Þá er það á hreinu.
Þjóðin fletta þar um blöðum
þarfei lengur, fréttir berast;
nœsti bóndi á Bessastöðum
Bubbi kóngur vill ei gerast.
Og að lokum ein um biskupsmálið frá Aðalsteini Sig-
urðsyni:
Blæs nú kalt um biskups fley,
brotnar níð á dekki.
Drottins þjónar dœmið ei
svo dœmdir verðið ekki.
Botnar og vísur sendist til Tímans
Brautarholti 1
105 Reykjavík P.s. SKRIFIÐ GREINILEGA
Strákar, sem klæddir eru í
rautt, verba betri elskhugar
Eiga allir strákar alfarið að klæð-
ast bláu mörg fyrstu og mestu
mótunarár ævinnar og stelp-
urnar þá sömuleiðis að ein-
skorðast við bleiku og rauðu lit-
ina? Unga konu með prins á
öðm árinu langaði að heyra álit
Heiðars í þessu máli, því
mamma hennar og tengda-
mamma fórna höndum sjái þær
litla augasteininn sinn í „rauðri
stelpupeysu".
Heiðar: Þegar ég var barn og
unglingur, var alltaf beðið með
að gefa föt, ný jafnt sem notuð,
þar til barnið var fætt, svo það
yrði alveg á hreinu að bleiku
fötin færu á litlu stúlkuna og
þau bláu á drenginn. Annað
þótti alls ekki hægt í þá daga.
Drengurinn fékk síðan bíla til
að leika sér að, en stúlkan dúkk-
ur og dúkkulísur. Þetta er það
munstur sem mín kynslóð og
þær sem eru þar fyrir ofan eru
aldar upp við; sem sagt að búa
til hefðbundið kynjamunstur
strax við fæðingu.
Það er alveg gefið mál, og
margrannsakað, að litlir drengir
sem eru annað slagið klæddir í
bleikt og rautt, verða síðar betri
elskhugar, beita síður ofbeldi á
heimili, verða ljúfari feður og
eiga betra með að tjá sig. Á sama
hátt verða stúlkur, sem fá að
klæðast bláum og öðmm
„strákalitum", síðar sjálfstæðari
og ákveðnari í framgöngu og
fara fremur í langskólanám. Lit-
ir hafa þannig vemlegt vægi í
mótun einstaklingsins. Ungar
konur þurfa bara að útskýra það
fyrir mömmum og ömmum,
sem ólust upp við annað, að
það er einmitt mjög jákvæður
hlutur að litlu strákarnir og
stelpurnar fái sem fyrst að
kynnast fleiri litum en þessum
hefðbundnu bleiku og bláu.
Sömuleiðis að stelpurnar fái að
kynnast bílum og öðm „stráka-
dóti" og strákarnir að vita hvað
dúkka er.
Þetta þarf auðvitað að gerast
ljúflega. Ég er alls ekki að meina
það að það eigi að setja strák í
bleikan kjól í þrjá mánuði og
láta hann ekkert hafa nema
brúður til að leika sér að, en
banna alla bílaleiki, eða öfugt.
Því væri boðið upp á þá hættu
að reyna að breyta enn meim
en æskilegt er. Það þarf því að
gæta viss jafnvægis.
Ungbörn laðast oft
fljótt aö ákveðnum
litum
Auðvitaö eiga börnin svo líka
að fá að ráða svolitlu sjálf. Því
strax á 2ja til 3ja ára aldri fara
börn yfirleitt að hafna vissum
litum og laðast aö öðrum. Á
sama hátt fara þau að ýta frá sér
ákveðnum leikföngum og ásæl-
ast önnur. Þar er einstaklingur-
inn að myndast og þá eigum við
vitaskuld ekki að vera að troða
einhverju upp á hann sem hon-
um auðsjáanlega líkar ekki.
Eigi maður t.d. strák, sem al-
farið vill leika í stórkarlastrákal-
eikjum, þá á maður ekki að
halda að honum brúðunum og
bleiku flíkunum. Á sama hátt, ef
við eigum litla stúlku sem ekki
vill vera í buxum heldur í litlum
pífukjól í brúðuleik, þá vil ég
meina að við eigum, innan
skynsamlegra takmarka, að
leyfa henni að rækta með sér
þennan þátt.
Það hefur líka komið fram í
rannsóknum, að strákar sem
Hvernig
aegaö
vera?
leika sér mikið með stelpum og í
dæmigeröum „stelpuleikjum"
verða samt engu síður vörubíl-
stjórar og kraftakarlar. Og litlu
stúlkurnar vaxa sömuleiðis upp
úr bleiku prinsessukjólunum og
verða síðan hinir mestu femín-
istar. Þannig að þetta hefur ekki
afgerandi áhrif, heldur er það
viss sköpun sem við getum, á
mjúkan máta, haft einhver
áhrif á, en verðum að passa að
yfirgnæfa aldrei smekk eða
væntingar barnanna. Ekki vera
að rífa af þeim.
Aögát skal höfö ...
Þetta kemur m.a. inn á mjög
viðkvæmt mál, og það er við-
kvæmt að tala um ýmis mál í
sambandi við börn. En það er
t.d. vitað aö litlir strákar fikta
svolítið við sig og stelpur raunar
líka. Við erum enn svo forpok-
uð að þá er stundum slegið á
hendur og sagt: Suss, þetta má
ekki! En þetta er eðlilegur hlut-
ur. Fari lítill strákur að fitla við
sig, er rétt að athuga hvort allt
er í lagi með forhúðina og hvort
einhver sérstök ástæða er finn-
anleg. En um leið og farið er að
sussa á börn í slíkum tilfellum,
getur það komið fram sem
slæmar Iiömlur síðar meir, því
slík viðbrögð greypast í huga
þeirra.
Hugsum okkur t.d. tvær litlar
systur. Önnur vill öllum stund-
um vera í bláu peysunni og
gallabuxunum, en hin unir sér í
engu betur en bleika blúndu-
kjólnum. Þá er allt eins líklegt
að einhver af eldri kynslóðinni
fari í hugsunarleysi að tala um,
jafnvel svo þær heyri, hvað sú
litla sé ægilega sæt og fín en hin
óttalegur groddi. Og litli strák-
urinn í peysunni getur á sama
hátt orðið fyrir því að t.d.
ömmusystir hans segi með
þjósti: Hvers vegna í ósköpun-
um er drengurinn hafður í
rauðu? Þetta getur greypst í
huga lítilla barna og haft slæm
áhrif síðar meir.
Ég skil þannig áhyggjur kon-
unnar, sem spyr hvort það sé
eðlilegt að drengurinn hennar
klæðist rauðum peysum eða
galla. En hún þarf að vita hvers
vegna, þannig að drengurinn
verði ekki fyrir áreitni af þeim
sökum. Við verðum því alltaf að
gæta okkar á því um hvað við
tölum í nærveru barna. „Aðgát
skal höfð í nærveru sálar" á ekki
síst við um barnssálirnar.