Réttur - 01.06.1946, Blaðsíða 20

100
R É T T U R
Vopnaeign landsmanna
Ekki eru til glöggar sagnir eða skýrslur frá þessum
öldum um vopnaeign og vopnaburð landsmanna, en þó
er Ijóst af margs konar frásögnum, að vopnaburður hef-
ur verið nokkuð almennur langt fram á 16. öld.
I forsendum Vopnadóms er meira að segja til þess
vitnað, að Islendingar hafi átt vopn allt frá landnáms-
tíð til þess dags — og minnt á ákvæði norskra lögbóka
um vopnaeign bænda og handgenginna manna.
Um vopnaburð landsmanna frá lokum þjóðveldisins og
fram til siðaskipta eru fjölmörg dæmi. Hér skal aðeins
drepið á fá. Á Hegranesþingi 1305 gerðu landsmenn að-
súg að Krók-Álfi, og „börðu strákar og lausr.menn á
skjöldu með ópi og háreysti". Þá má nefna atför að Smið
Andréssyni 1362, Spjaldhagafund 1491, þar sem Páll
Brandsson varði Hvassafellsmál gegn Ambrosiusi hirð-
stjóra Iglivoð með „110 menn tygjaða". Einnig má minna
á bardagann við Englendinga við Mannslagshól (Mann-
skaðahól), viðskipti Stefáns biskups og Björns í Ögfi,
viðureign þeirra biskupanna, Jóns Arasonar og Ögmund-
ar Pálssonar, bardaga Síðumanna og Englendinga í Vest-
mannaeyjum og viðskipti Jóns á Öndverðareyri við Þjóð-
verja o. fl. o. fl.
Það virðist og auðsætt, að vopnaburður muni frem-
ur hafa aukizt en hitt fyrst á siðskipta-öld. Má þar eink-
um til nefna viðureign Jóns Arasonar við umboðsmenn
konungsvaldsins og hins nýja siðar. Ólafur Tómasson
segir í kvæði sínu, að biskup riði aldrei svo til alþingis:
að ekki hefði hundruð tvenn
hölda búna geiri
búin öll var brynjurokk
bragnasveitin sú.“