Morgunblaðið - 15.02.2006, Qupperneq 26

26 MIÐVIKUDAGUR 15. FEBRÚAR 2006 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
H
ún var einkennileg
tilfinningin sem
greip mig nýlega
þar sem ég var
stödd í íþróttavöru-
búð. Tilfinningin var að mig lang-
aði að klappa hinum mjög svo
unga sölumanni, sem var að hjálpa
mér, móðurlega á kinnina. Tilefnið
var einfaldlega að hann sagði við
annan sölumann: „Hana vantar
skó.“ Það er svo sjaldgæft að
heyra þetta sagt rétt að maður
verður aldeilis steinhissa þegar
það er gert.
Fyrir margt löngu sagði ís-
lenskukennari nokkur eitthvað á
þá leið að trúlega væri það óhjá-
kvæmilegt að þróun málsins
myndi leiða til þess að þeir sem
haldnir eru þágufallssýkinni svo-
kölluðu myndu teljast tala rétt
mál á endanum. Nú, rúmum tutt-
ugu árum síðar, er þetta enn að
þvælast fyrir fólki og kannski er
það bara ekkert undarlegt. Það
mál sem stundum heyrist í útvarp-
inu getur verið svo voðalegt að
maður svitnar bókstaflega. Dæmi
um slíkt er auglýsing sem hljómar
á Bylgjunni oft þessa dagana.
Auglýsingin er um síðdegisþátt
þeirra Bylgjumanna og þar heyr-
ist meðal annars … þegar þre-
menningarnir stíga á stokk …
Nú er það alkunna að talað er
um að stíga á stokk og strengja
heit. Annars stígur fólk einfald-
lega á svið eða fram o.s.frv. Aug-
lýsing þeirra á Bylgjunni er að
vísu sannarlega ekki versta dæm-
ið um afbökun á íslenskunni. Oft á
það líka vel við að fara frjálslega
með málið, en það verður að vera
innan skynsamlegra marka.
Ég ætla ekki að reyna að lýsa
vanlíðan minni þegar ég slysast til
að stilla á útvarpsstöðvar sem stíl-
aðar eru á unga fólkið. Eyrun á
mér hafa nefnilega ákveðna skoð-
un á þessum málum og detta nán-
ast af í yfirgengilegri hneykslan af
því að tungumálið sem talað er á
þeim stöðvum getur oft og tíðum
varla talist íslenska þó að svo eigi
að heita. Hvernig er svo hægt að
ætlast til að ungdómurinn sem
kannski er með þetta glymjandi í
eyrunum löngum stundum tali
rétta íslensku? Það hlýtur að vera
hægt að gera meiri kröfur til
stjórnenda útvarpsþátta þó svo að
þeir séu ungir.
Almenn tölvu- og sms-notkun
og erlendir, illa þýddir sjónvarps-
þættir ýta svo enn frekar undir lé-
lega máltilfinningu fólks. Að ég
tali nú ekki um þegar útskrifaðir
kennarar eru illa haldnir af þágu-
fallssýki og vankunnáttu í íslensku
almennt.
Mér er minnisstætt er ég eitt
sinn var á foreldrafundi í skóla
barnanna minna að einn kenn-
arinn sagði hvað eftir annað
„krökkunum langar, þeim vantar
og okkur hlakkar …“ í marg-
víslegu samhengi. Kona ein sem
sat nálægt mér var greinilega
sömu skoðunar og ég því að hún
tautaði í hvert sinn í barm sér:
krakkana langar, þau vantar og
við hlökkum. Það versta var að
kennarinn heyrði það ekki og
rausaði því sína vitleysu óáreittur.
Auðvitað eru kennarar misjafnir í
þessum málum eins og aðrir en
lágmark er að þeir leggi sig fram
við að tala rétt og vandað mál.
Það getur verið afskaplega
skemmtilegt að lesa góða bók ef
hún er vel þýdd. Hins vegar getur
þýðandi sem ekki vandar mál sitt
eyðilagt lestraránægjuna. Á sama
hátt getur skemmtileg bíómynd
orðið hálffáránleg ef íslenskur
texti passar illa við það sem fram
fer á skjánum. Um daginn sá ég
mynd, sem var reyndar frekar
leiðinleg, en ég lá í hláturskasti yf-
ir henni vegna allrar vitleysunnar
sem þýðandanum tókst að koma
inn í textann. Þó svo að efni mynd-
arinnar gæfi algjörlega til kynna
hvað var um að vera og það hefði
átt að skila sér í textunina kom
ítrekað fyrir að maður sem var
mikill hasshaus var grýttur sí og
æ. Það sem hann sagði hins vegar
var að hann væri „stoned“ og gæti
þess vegna ekki sinnt hinum ýmsu
hlutum sem hann átti að gera.
Setningar eins og: „Hann er að
gera þetta rosalega vel,“ heyrast
alltof oft og þá gjarnan í tengslum
við íþróttir. Þó eru það ekki ein-
göngu íþróttamenn sem troða
sögninni að vera inn í setningar
þar sem alls ekki er þörf fyrir
hana. Hver hefur ekki heyrt setn-
ingu eins og: „Ég er ekki að fatta
þetta“ eða „ég er ekki að nenna
þessu“? Slík ofnotkun sagn-
arinnar að vera er orðin verulega
algeng í talmáli hjá öllum aldurs-
hópum, alls ekki eingöngu hjá
unga fólkinu. Er þetta æskileg
þróun? Málfræðigildrurnar í ís-
lensku eru ófáar. Fólk sem er að
reyna að læra íslenskuna á alla
samúð mína vegna þess hversu
flókin setningauppbyggingin er
oft. Það einfaldar útlendingum
ekki beint hlutina þegar óþarfa
sögnum er troðið inn í setningar í
tíma og ótíma.
Ég þekki pólska konu sem er
tiltölulega nýflutt til landsins. Hún
leggur sig alla fram við að læra
málið og vill gjarnan láta leiðrétta
sig þegar hún segir eitthvað vit-
laust. Svo kennir hún mér kannski
pólsku orðin á móti. Nýlega var
hún að tala um hundinn minn og
benti á hann og sagði fundur, ha,
fundur? Ég sagði henni að þetta
væri hundur og hún hristi hausinn
yfir því hve erfitt er aðgreina ís-
lensk hljóð. Hins vegar finnst
henni skemmtilegt hversu oft orð-
in í þessum tveimur tungumálum
eru lík þó svo að þau séu í raun svo
afskaplega ólík.
Verðum við ekki að gera meiri
kröfur til okkar sjálfra hvað varð-
ar tungumálið okkar? Mikið hefur
verið ritað og rætt um íslenska
tungu en greinilegt er að ekki er
nóg að gert og við þurfum að
halda vöku okkar betur ef við ætl-
um ekki að týna íslenskunni í ein-
hverjum tungumálablendingi.
Gerum eins og útlendingarnir og
vöndum okkur við að tala málið
okkar.
Hana
vantar skó
Um daginn sá ég mynd, sem var
reyndar frekar leiðinleg, en ég lá í
hláturskasti yfir henni vegna allrar
vitleysunnar sem þýðandanum tókst
að koma inn í textann.
sia@mbl.is
VIÐHORF
Sigrún Ásmundar
✝ Anna BjörkDaníelsdótir
fæddist í Reykjavík
1. maí 1955. Hún
andaðist á heimili
sínu aðfaranótt
þriðjudagsins 7.
febrúar síðastliðins.
Foreldrar hennar
voru Daníel Krist-
inn Daníelsson, vél-
stjóri og sjúkraliði,
f. 30. maí 1919, d. 8.
júní 1996, og Mar-
grét Þorsteinsdótt-
ir, starfsstúlka, f.
21. mars 1922, d. 16. október
2004. Systir Önnu var Ásta
Lovísa Hermannsdóttir, sjúkra-
liði, f. 3. mars 1944, d. 6. júní
1995.
Eftirlifandi eiginmaður Önnu
er Hafsteinn Þórðarson, f. 30.
desember 1949. Foreldrar hans
eru Þórður Kristjánsson, sem er
látinn, og Pálína Margrét Haf-
steinsdóttir. Börn Önnu og Haf-
steins eru: 1) Pálína Margrét Haf-
steinsdóttir, f. 28.
janúar 1976, maki
Guðmundur Sig-
urðsson, f. 12. apríl
1972. 2) Ása Marin
Hafsteinsdóttir, f.
26. júní 1977, maki
James William
Goulden, f. 21.
ágúst 1976. 3) Daní-
el Þór Hafsteinsson,
f. 14. desember
1984, unnusta Ellen
Ragna Pálsdóttir, f.
20. apríl 1987.
Anna ólst upp í
Reykjavík og Kópavogi til 16 ára
aldurs. Þá kynntist hún eigin-
manni sínum og bjuggu þau fyrst
í Reykjavík en fluttust til Hafn-
arfjarðar árið 1975. Anna lauk
sjúkraliðaprófi frá Sjúkraliða-
skóla Íslands 1982 og starfaði á
Landspítalanum við Hringbraut
alla sína starfsævi.
Anna verður jarðsungin frá
Víðistaðakirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 15.
Hún var fögur nóttin þegar Anna
tengdamóðir mín kvaddi. Logn,
hlýtt, allt var hljótt. Hafið bærði ekki
á sér. Það var sem náttúran svæfi, og
tíminn var kominn. Hún samlagaðist
þessari hlýju kyrrð.
Síðar um nóttina breiddi Guð
tandurhreina himnasæng sína yfir
Önnu og andlát hennar. Enn var
sama lognið yfir öllu. Jörðin dró til
sín falleg snjókornin þráðbeint nið-
ur.
Baráttan hafði verið erfið og
átakamikil. Hún hafði lifað lengur en
nokkurn grunaði að hún gæti.
Hetja var horfin. Eftir stöndum
við og horfum fram á veginn. Lífið
heldur áfram og við óvitandi um fyr-
irætlanir með framtíð okkar. Anna
skildi eftir í hjörtunum kjark, hug og
baráttuþrek. Umhyggja fyrir sínum
var hennar aðalsmerki.
Ég er þakklátur fyrir samveru-
stundir okkar og þau kynni sem mér
auðnaðist að hafa af henni. Ég er
þakklátur fyrir orðin: „Þú þarft ekki
að vera hræddur við mig.“ Hvaða
væntanlegi tengdasonur vill ekki
þær viðtökur? Veri hún Guði falin.
Guðmundur Sigurðsson.
Frábær kona hefur kvatt þessa
jarðvist og svo allt of snemma að mér
finnst, einungis fimmtug að aldri.
Það telst ekki hár aldur í dag þeg-
ar meðalaldur okkar hækkar stöð-
ugt. Þrátt fyrir að ná ekki hærri aldri
náði hún að gera svo ótal margt á
sinni ævi. Meira en margur gerir á
mun lengri tíma. Hún virkilega lifði
lífinu og naut þess sem það hafði upp
á að bjóða.
Fyrstu kynni mín af Önnu voru
þegar hún var kornung stúlka og þau
felldu hugi saman bróðir minn og
hún. Ég man svo vel að ég hafði aldr-
ei séð fallegri konu. Ekki minnkaði
aðdáun mín með árunum þegar ég
kynntist hennar innri manni, því
sterkari persónuleika og fallegri sál
hef ég ekki kynnst.
Unga parið fór fljótlega að búa
saman og eftir smá dvöl í Hlíðunum
lá leiðin inní Hafnarfjörð. Fyrst um
sinn bjuggu þau í Norðurbænum þar
sem Pálína og Ása fæddust og síðar
var byggt í Hvömmunum þar sem
svo Daníel fæddist.
Við Anna náðum vel saman eftir
fæðingu barnanna því ég varð
barnapía hjá þeim. Hún var yndisleg
móðir og bjó fjölskyldunni ákaflega
fallegt heimili. Þangað var alltaf
notalegt að koma, hlýlegt og innilegt
andrúmsloft.
Það var mjög gaman að fylgjast
með Önnu þroskast og dafna jafnt í
móðurhlutverkinu sem og öðru er
hún tók sér fyrir hendur. Öllu var
sinnt vel og af ákafa, samanber það
lífsstarf sem hún svo valdi sér. Eftir
sjúkraliðanám átti starfið hug henn-
ar og samhliða heimilinu sinnti hún
því nánast fram á hinstu stundu af al-
úð og natni.
Deildin sem hún vann á er rómuð
fyrir það góða andrúmsloft sem þar
ríkir og fannst mér ég frekar liggja á
stóru heimili hjá vinum en spítala
þau skipti sem ég dvaldi þar.
Ferðalög voru Önnu mjög hugleik-
in, jafnt innan lands sem utan og var
hún alla jafna vel fróð um þá staði
sem hún ferðaðist um og skoðaði.
Ég fór í alveg hreint frábæra ferð
með henni, Hadda og Daníel til
London fyrir rúmlega tveimur árum,
en London var hennar uppáhalds
borg. Við eyddum þarna fimm ynd-
islegum dögum þar sem við ferðuð-
umst og skoðuðum allt það besta sem
borgin hefur uppá að bjóða. Þau voru
svo vel að sér í öllu er viðkom Lond-
on að betri fararstjórn hefði ég ekki
getað fengið. Við sáum fóboltaleik,
söngleiki, söfn, kirkjur, flotta garða
og fallegar byggingar. Borðuðum á
meiriháttar veitingastöðum og
dvöldum á dýrindis hóteli. Hver dag-
ur var ævintýri líkastur og það sem
við náðum að gera þessa daga var
með ólíkindum. Þetta mun alla tíð
verða mér ógleymanleg ferð og dýr-
mæt minningarperla.
Annað var það sem Anna hafði
mikinn áhuga á alla tíð og það var
tónlist. Fallega leikin og sungin mús-
ik var hennar líf og yndi. Allt frá ljúf-
um tónum Páls Óskars og Moniku
upp í kraftmikla hljóma sinfóníunn-
ar. Þeir eru ófáir tónleikarnir sem
Anna og Hafsteinn hafa boðið mér á
með sér. Aldrei var heldur svo
skroppið til London að ekki væri þar
farið á einn eða tvo söngleiki.
Ég get ekki lokið þessum minn-
ingum án þess að minnast á styrkinn
og æðruleysið sem hún sýndi ávallt í
veikindum sínum. Hún bar sig alltaf
ákaflega vel og aldrei nokkurn tím-
ann heyrði ég hana kvarta. Þvílíkur
dugnaður.
Elsku bróðir minn, mikill er missir
þinn við fráfall Önnu. Þú hefur ekki
eingöngu misst konuna þína heldur
jafnframt þinn besta vin. Ég bið guð
að styrkja þig og hughreysta um alla
framtíð.
Elsku Pálína, Ása og Daníel. Ykk-
ar missir er líka svo mikill og sökn-
uðurinn sár. Ég held að fátt sé erf-
iðara en að missa móður sína. Munið
ávallt að þið eigið hvert annað að og
ykkar góða pabba. Minningarnar um
yndislega móður munu svo lifa áfram
í huga ykkar og hjarta. Guð veri með
ykkur.
Stöðugt rennur straumur tímans þungur,
stöðugt skiptast sumar, haust og vor.
Stöðugt mega aldinn bæði og ungur
örlaganna ganga ráðin spor.
Við, sem nutum styrks af starfi þínu,
stöndum hljóð í minninganna blæ
og hugur vor á fögru fleyi sínu
fylgir þér á dularheima sæ.
Samvistanna nú er lokið leiðum
– lögmál dauðans heimtar jafnan sitt –
Við hjartans þakkir öll af alhug breiðum
yfir hinsta hvílurúmið þitt.
Nú hafa jarðlífsböndin brostið sundur,
og birst þér duldra heima fögur lönd.
Nú mun þér reynast fagur vinafundur
á friðarhlýrri ljóss og trúarströnd.
(Björn Björnsson.)
Önnu þakka ég samfylgdina öll ár-
in. Hún gerði líf mitt svo miklu auð-
ugra og betra. Samgladdist mér á
gleðistundum og styrkti mig á þeim
erfiðu, þessi frábæra kona.
Þökk fyrir allt.
Kveðja.
Laufey Þórðardóttir.
Við fráfall okkar elskulegu
frænku, langar okkur að minnast
hennar með þessum ljóðlínum:
Af dug og elsku – Anna Björk,
þú æviþráðinn spannst,
svo mikil er þín mannlífsörk,
þar margur sigur vannst.
Þú þræddir leið á þroskastig
við þraut í dagsins önn.
Við vitum öll sem þekktum þig
að þú varst hetja sönn.
Við munum þig og mynd þín kær
er mild og hugarblíð.
Þú gafst til okkar gjafir þær
sem gilda alla tíð.
Þú kenndir okkur á þá list
að anda hverja stund,
sem lífsins börn í lífsins vist
á lífsins blóma grund.
Í okkar hugum – Anna Björk
nú ertu á himni þeim,
sem þekkir engin endimörk
– þar ertu komin heim;
og heil af meini hress og virk
um Herrans sigurtorg,
þú gengur leidd af lífi og styrk
í ljóssins helgu borg.
(Rúnar Kristjánsson.)
Elsku Hafsteinn, Pálína, Ása,
Daníel og tengdabörn. Megi góður
Guð gefa ykkur styrk og blessun á
sorgarstundu. Fallegt ljós minning-
anna lýsir skært í hjarta okkar allra
sem áttum elsku og vináttu Önnu
Bjarkar.
Guð geymi ykkur ævinlega.
Guðbjörg og Hafdís Ólafsdætur.
Það er eitt öruggt í þessum heimi
að dauðinn heilsar okkur. En við er-
um aldrei tilbúin.
Hún Anna mín kvaddi okkur eftir
langa og erfiða göngu. Anna var eig-
inkona Hafsteins systursonar míns.
Við áttum góðar stundir saman, enda
Hafsteinn mjög nálægt mér, raunar
eins og mitt barn væri. Þau eiga þrjú
börn, Pálínu, Ásu og Daníel. Þau
hafa misst mikið og bið ég Guð að
styrkja þau. En Hafsteinn er svo
góður faðir að hann styður börnin sín
áfram eins og hann hefur gert.
Anna var einstök að svo mörgu
leyti. Ég sagði alltaf að hún væri
heimsborgari. Það var dásamlegt að
verða vitni að því hve hún var meira
en móðir barna sinna, hún var svo
mikil vinkona þeirra. Hún ól þau upp
með það í huga að gera þau svo víð-
sýn. Anna og Hafsteinn fóru á marg-
ar sýningar, í leikhús, út að borða og
ferðuðust út um allan heim með þau.
Á þessum tíma þegar börnin mín og
þeirra voru lítil bjó ég í sveit og
fannst mér stórkostlegt hve heims-
vön þau voru. Ég gleymi því aldrei
þegar við komum úr sveitinni í höf-
uðborgina og Hafsteinn og Anna
buðu okkur, allri fjölskyldunni, út að
borða á fínan veitingastað. Þó ég
muni það vel muna börnin mín það
betur. Þetta var upplifelsi fyrir þau.
Anna sýndi allri minni fjölskyldu
mikinn kærleik í gegnum tíðina og
eigum við eftir að þakka það ætíð.
Bið ég og fjölskylda mín öll Guð að
styrkja ykkur í sorginni, elsku Pál-
ína, Ása, Daníel og Hafsteinn minn.
Ólína Gyða Hafsteinsdóttir.
Nú ertu farin horfin himna til,
horfin burt frá lífsins sorg og þrautum.
Skýjum ofar bak við himins hlið
þú horfir okkur til frá ljóssins brautum.
( G. J. )
Einu sinni enn höfum við verið
minnt á hversu lífið getur verið fall-
valt. Á dimmri nóttu kvaddi Anna
þennan heim. Eilífðin tók hana í
mjúkan faðm sinn. Nú er þjáningum
ANNA BJÖRK
DANÍELSDÓTTIR