Morgunblaðið - 10.06.2006, Qupperneq 40

40 LAUGARDAGUR 10. JÚNÍ 2006 MORGUNBLAÐIÐ
Hallgrímur B. Geirsson.
Styrmir Gunnarsson.
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjórar:
Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
Eftir Berg Ebba Benediktsson
bergur@mbl.is
Þeir framsóknarmenn sem Morgunblaðiðræddi við eftir miðstjórnarfundinn í gærvoru sammála um að eining og sátt ríktiinnan flokksins. Steingrímur Her-
mannsson, fyrrverandi formaður Framsókn-
arflokksins, sagði mikilvægt að formannsskipti
færu fram á flokksþingi eins og nú væri búið að
ákveða en áður voru uppi hugmyndir um að for-
maður flokksins yrði kosinn á miðstjórnarfundi.
Flestir voru þeirrar skoðunar að atburðarás síð-
ustu daga hefði verið óheppileg en nú væri búið að
færa málin fram fyrir tjöldin þar sem þau ættu
heima. Flokksmenn bíða nú spenntir eftir flokks-
þingi sem verður haldið þriðju helgina í ágúst, en
þar verða teknar ákvarðanir um framtíðarforystu
flokksins.
„Það er óskaplega mikill sáttatónn og samhugur
hér. Hér standa menn saman og eru staðráðnir í
því að láta hinar persónulegu erjur sem hafa ein-
kennt flokkinn að undanförnu heyra fortíðinni til,“
sagði Hjálmar Árnason þingflokksformaður.
„Menn eru líka að kveðja Halldór hérna en hann
er nú að láta af störfum eftir 32 ár sem þingmaður
og það er ákveðinn söknuður í því.“
Hugmyndir um flokksforystu
utan þingflokks
En voru framboð til nýrrar forystu innan flokksins
rædd á fundinum? „Það er komin ein formleg til-
laga. Haukur Logi Hauksson fyrrverandi formað-
ur ungra framsóknarmanna hyggst bjóða sig fram
til ritara. Það eru engin önnur nöfn komin. Menn
eru að þreifa á þessu. Meðal annars hefur komið
upp sú hugmynd að leita út fyrir þingflokkinn
að kanna hvort hægt sé að sameinast um einhv
sem er ekki tengdur einhverjum armi eða slíku
Þessar þreifingar fara af stað í rólegheitum,“
sagði Hjálmar. Aðspurður hvort hann hyggist
í framboð innan flokksins sagði Hjálmar að ha
hefði sérstaklega tekið það fram þegar hann fl
ræðu sína á fundinum að hann væri ekki að fly
framboðsræðu en áréttaði þó að það væri aldre
vita hvað gerðist á þeim tíma fram að flokksþi
Halldór sagði af sér of snemma
Steingrímur Hermannsson, fyrrverandi forma
Framsóknarflokksins, sagðist bjartsýnn á fram
flokksins þrátt fyrir það sem á undan er gengi
„Ég fagna mjög því samkomulagi sem varð mi
varaformanns og formanns. Ég tel það hafa ve
mikil mistök að reyna að ná formanni inn bakd
megin, alveg sama hver það er og hversu góðu
hann er. Flokksþingið er sá vettvangur þar sem
kjósa á formann, það á ekki að horfa framhjá þ
Ég hefði talið skynsamlegast að Halldór yrð
formaður fram að flokksþingi, bæði sem forma
og forsætisráðherra. Það er von að flokksþingi
verði viðkvæmt með formanninn utan rík-
isstjórnar, en ég treysti Halldóri til að fara vel
með það þó það verði vandasamt. Ég er bjarts
í dag miðað við að ég var ekki bjartsýnn í fyrr
dag,“ sagði Steingrímur að lokum.
Umræðan var orðin of persónuleg
Guðni Ágústsson varaformaður var spurður út
sættir sínar við Halldór. „Í fyrsta lagi urðum v
sammála um að umræðan gengi ekki upp með
þessum hætti og menn yrðu að leggja persónu
legar deilur til hliðar við þessar aðstæður og h
Steingrímur Hermannsson, fyrrverandi formaður, sagð
„Mistök að reyna að ná for
manni inn bakdyramegin“
TVÍSTÍGANDI FLOKKUR
Samfylkingin efnir tilflokksstjórnarfundar í dagog má gera ráð fyrir að
úrslit sveitarstjórnarkosning-
anna og staða flokksins verði
þar til umræðu. Því fer fjarri, að
Samfylkingin hafi styrkt stöðu
sína í kosningunum heldur
stendur hún þvert á móti höllum
fæti eftir kosningarnar og langt
frá því, að hún sé að ná jafn-
stöðu við Sjálfstæðisflokkinn,
hvort sem er á höfuðborgar-
svæðinu eða á landsvísu.
Hvað veldur þessum vandræð-
um Samfylkingarinnar? Flokks-
ins, sem var stofnaður til að
sameina vinstri menn í einni
fylkingu. Sú ráðagerð mistókst.
Vinstri grænir vaxa og eru orðn-
ir býsna öflugur flokkur.
Ein af ástæðunum fyrir því er
vafalaust sú, að Samfylkingin
virðist ekki enn vita hvers konar
flokkur hún vill vera. Vill hún
vera jafnaðarmannaflokkur, sem
byggir á hefðbundnum gildum
jafnaðarstefnunnar? Það er erf-
itt að sjá þess merki í stefnu-
miðum Samfylkingarinnar. Alla
vega byggir hún ekki á þeim
gildum, sem jafnaðarstefnan
lagði áherzlu á á síðustu öld. Það
er erfitt að greina í málflutningi
talsmanna Samfylkingarinnar að
hún vilji vinna að auknum jöfn-
uði í íslenzku samfélagi. Flokkn-
um er a.m.k. alveg sama um þá
grundvallarbreytingu, sem er að
verða á íslenzku þjóðfélagi, að
nokkrar stórar viðskiptasam-
steypur leggi undir sig sam-
félagið allt. Það er skammt í að
Ísland verði land fyrirtækjanna
en ekki fólksins. Stundum mætti
jafnvel ætla, að Samfylkingin
væri að styðja þessa þróun.
Hvað í ósköpunum veldur því?
Nú þegar Halldór Ásgrímsson
er að hverfa af vettvangi stjórn-
málanna má telja nokkuð víst, að
áherzla á aðild Íslands að Evr-
ópusambandinu hverfi úr mál-
flutningi framsóknarmanna. Þá
stendur Samfylkingin ein eftir
sem flokkur, sem berst fyrir að-
ild að Evrópusambandinu. En
flokkurinn virðist heldur ekki
vita í hvorn fótinn hann á að
stíga í því máli.
Eitt sinn fyrir langa löngu
flutti einn af fyrrverandi for-
mönnum Framsóknarflokksins
ræðu, þar sem hann reyndi að
útskýra afstöðu Framsóknar-
flokksins til aðildar Íslands að
EFTA, Fríverzlunarsamtökum
Evrópu. Hann skýrði afstöðu
Framsóknarflokksins með því að
flokkurinn segði hvorki já-já né
nei-nei við aðild að EFTA. Sam-
fylkingin virðist fylgja svipaðri
stefnu gagnvart aðild að Evr-
ópusambandinu. Flokkurinn
sýnist ekki geta gert það upp við
sig, hvort hann eigi að hefja
markvissa baráttu fyrir ESB-að-
ild. Samfylkingarmenn eru tví-
stígandi.
Tvískinnungur Samfylkingar-
innar kemur hvergi betur fram
en í öryggismálum þjóðarinnar.
Nú stöndum við á tímamótum í
þeim efnum. Bandaríkjamenn
eru að fara. Samfylkingin er
mjög upptekin við, að fagna því,
sem flokkurinn telur vera ósigur
Sjálfstæðisflokksins í því máli
en virðist ekki hafa nokkurn
áhuga á því að móta sér nýja
stefnu í utanríkis- og öryggis-
málum. Auðvitað er hægt að
skilja tvöfeldni Samfylkingar í
þessu máli. Hluti flokksins eru
gamlir herstöðvaandstæðingar.
Hinn hlutinn er hópur, sem allt-
af stóð með Sjálfstæðisflokknum
í þessum málaflokki. Hver á
stefna Samfylkingarinnar að
vera?
Samfylkingarfólk taldi sig
vera að kjósa sigurvænlegan for-
ystumann fyrir ári, þegar Össur
Skarphéðinsson var felldur úr
formannssæti og Ingibjörg Sól-
rún Gísladóttir tók við. Annað
hefur komið í ljós. Núverandi
formaður Samfylkingarinnar
hefur ekki reynzt fær um að
leiða flokkinn til nýrra sigra.
Þvert á móti. Að loknum sveit-
arstjórnarkosningum stendur
Samfylkingin höllum fæti.
Líkleg skýring á því er sú, að
hinn nýi formaður virðist ekki
vera að berjast af sannfæringu
fyrir ákveðnum málefnum held-
ur fyrst og fremst fyrir eigin
völdum. Þetta finnur fólk og
þess vegna tekst nýjum for-
manni ekki að fylkja fólki að
baki sér.
Stjórnmálaforingi getur náð til
fólks ef það finnur að sá hinn
sami er að berjast af sannfær-
ingu fyrir hugsjónum. Foringi,
sem hugsar um það eitt að kom-
ast í valdastóla, kveikir enga
elda í brjóstum stuðningsmanna
sinna.
Það getur auðvitað vel verið
að Samfylkingin hefji nýja sig-
urgöngu á flokksstjórnarfundin-
um í dag eins og framsóknar-
menn segjast hafa gert en
innantómir frasar hafa enga
þýðingu í hinni raunverulegu
stjórnmálabaráttu. Þar eru það
málefnin sem gilda og tilfinning
kjósenda fyrir því, hvort for-
ystumennirnir eru að berjast
fyrir þeim eða hvort þeir eru í
þykjustuleik.
Allt þetta og margt fleira mun
samfylkingarfólk vafalaust ræða
um í dag. Ef umræðurnar verða
hreinskiptnar geta þær haft
þýðingu fyrir Samfylkinguna. Ef
ekki skiptir þessi fundur engu
máli.
Halldór Ásgrímsson, formaður Framsókn-arflokksins, sagði í upphafsræðu sinni ámiðstjórnarfundi flokksins í gær, að súókyrrð sem einkennt hefði umræðuna í
flokknum að undanförnu væri að sjálfsögðu ekki
góð og skapaði vandamál í röðum framsóknar-
manna. „Ég ber auðvitað einhverja ábyrgð á slíku
sem formaður flokksins. Ég hef vanist því og er
alinn upp við að axla ábyrgð og því finnst mér gott
að geta sagt ykkur frá því að í gær [fyrradag]
náðist góð sátt milli mín og varaformanns Fram-
sóknarflokksins [Guðna Ágústssonar]. Við tók-
umst í hendur og skildum sáttir. Ágreiningur okk-
ar í millum er úr sögunni og við viljum leggja
okkar lóð á vogarskálarnar til að gera innra starf
flokksins enn sterkara en það hefur verið und-
anfarið. Sameinaður Framsóknarflokkur getur
tekist á við hvaða mótbyr sem er.“
Halldór greindi frá því að hann hefði ákveðið að
draga sig úr forystusveit Framsóknarflokksins á
næsta flokksþingi, eftir að hafa verið í stjórn-
málum í rúmlega þrjá áratugi. Hann og Guðni
hefðu lagt til að flokksþingið yrði haldið þriðju
helgina í ágúst. Sú tillaga væri studd af þingflokki
framsóknarmanna. Miðstjórnarfundurinn í gær
hófst kl. 16 í Súlnasal Hótels Sögu og var salurinn
þéttsetinn í upphafi fundar.
Halldór sagði í upphafsræðu sinni að nýr for-
maður yrði kosinn á næsta flokksþingi, til að taka
við Framsóknarflokknum „Við það verk verðum
við að vanda okkur og tryggja að við flokknum
taki einstaklingur sem stendur vörð um þau gildi
sem við höfum varið öll saman og eflt á und-
anförnum áratugum, en ekki síður einstaklingur
og einstaklingar sem horfa til framtíðar með
bjartsýni og eldmóði í hjarta.“
Óvægnar árásir hafi
fylgt frá upphafi
Halldór sagði að Framsóknarflokkurinn fagnaði
níutíu ára afmæli sínu á þessu ári og sagði að
hann hefði verið í lykilhlutverki í íslensku þjóð-
félagi á þessum tíma. Halldór sagði síðar að það
fylgdi sterkum og öflugum flokki að það gustaði í
kringum hann. „Við framsóknarmenn höfum aldrei
falið skoðanir okkar eða reynt að koma okkur frá
erfiðum aðstæðum. Það hefur líka löngum
Framsóknarflokknum að andstæðingar hans
honum allt til foráttu en þegar lítið gengur að
ast að styrkri stefnu og góðum málefnum h
hefur iðulega verið ráðist á persónur, forystum
Halldór Ásgrímsson, formaður Framsóknarflokk
Tryggja þarf að vi
staklingur sem stend
Eftir Örnu Schram
arna@mbl.is
Halldór sagði m.a. í ræðu sinni að sameinaður F