Morgunblaðið - 10.06.2006, Page 48

Morgunblaðið - 10.06.2006, Page 48
48 LAUGARDAGUR 10. JÚNÍ 2006 MORGUNBLAÐIÐ UMRÆÐAN thorhallur.heimisson@kirkjan.is • Samskipti hjóna. • Leiðir til að styrkja hjónabandið. • Orsakir sambúðarerfiðleika. • Leiðir út úr vítahring deilna og átaka. • Ástina, kynlífið, hamingjuna og börnin. Á námskeiðunum er m.a. fjallað um: Leiðbeinandi á námskeiðinu er sr. Þórhallur Heimisson Upplýsingar og skráning á Skráning stendur yfir á sumarnámskeið um hjónaband og sambúð í Hafnarfjarðarkirkju Sr. Þórhallur Heimisson HINN 30. maí sl. birtist inn- römmuð grein í Morgunblaðinu und- ir fyrirsögninni „Ekki sendar of snemma heim“. Í upphafi greinar stendur: „Konur sem hafa þurft að liggja fæðingarleguna þurfa ekki að fara heim nema þeim sé tryggð heimaþjón- usta.“ Mér er ekki nokkur leið að skilja hvað við er átt … og hvað er fæðingarlega? Er ekki öllum konum bráðnauðsynlegt að hvíla sig vel eftir það andlega og líkamlega erfiði sem barnsfæðing er, þótt á því geti verið stigsmunur frá einu til- felli til annars! Hver einasta kona, sem er send heim áður en hún er búin að sofa vel og hvílast eftir fæðinguna, er send of snemma heim! Hver einasta kona, sem er send heim áður en hún hefur kynnst barninu sínu vel sem og sjálfri sér við breytt- ar aðstæður, er send of snemma heim! Hver einasta kona, sem er send heim áður en hún hefur náð tök- um á lífskúnstinni – brjóstagjöf – er send of snemma heim jafnvel þótt hún fái heimaþjónustu. Hvernig til tekst fyrstu dagana eftir fæðingu barns skiptir máli og getur skipt sköpum. Þetta vita að sjálfsögðu allir sem vinna við fæðingarhjálp, eigi að síður eru ákvarðanir teknar sem hreinlega blása á þessar staðreyndir, jafnvel þótt meirihluti þeirra sem við fæðingarhjálp starfa sé konur og margar þeirra mæður, sem þekkja þessar staðreyndir á eigin skinni. Þessar konur vinna verk sín af stakri prýði, alúð og miklum kærleik, en ákvarð- anavaldið virðist ekki vera í þeirra höndum, því miður. Til viðbótar framansögðu má geta þess að allar konur þyrftu nokkurra vikna orlof – fyrir áætlaðan fæðingartíma – frá störfum utan heimilis. Streitan sem eykst, hvert sem litið er, hefur slæm áhrif á barnshafandi konur, heilsu þeirra og krafta og virkar ótvírætt inn á fæðingarferlið og líðan þeirra í og eftir fæðinguna. Í baráttunni til jafnréttis má ekki gleyma þeim sjálfsögðu réttindum að fá að vera kona og njóta þeirra for- réttinda sem því fylgja frá náttúr- unnar hendi. Kvenfrelsi er ekki að hætta að vera kona og takast á við það sem því fylgir, heldur frelsi til að vera kona! Þökk sé konunum á Suð- urnesjum sem létu í sér heyra, það ætti að sæma þær riddarakrossi hinnar íslensku fálkaorðu. Það hljóta að finnast lausnir svo ekki þurfi að loka. Húsnæðisskortur er að sjálf- sögðu ímyndað vandamál, hins vegar er ekki hægt að búa til ljósmæður á örskotsstundu, á þeim vanda þarf að finna varanlega lausn, e.t.v. byrja á því að skoða menntun ljósmæðra eins og hún er í dag. Og svona rétt í lokin. Ég er sannfærð um að karlar myndu ekki sætta sig við það sem nefnt er hér að framan ef þeir væru í sömu að- stöðu. Hvers vegna gera konur það? Í virðingu og vinsemd. Flestar sendar of snemma heim Hulda Jensdóttir fjallar um fæðingarhjálp ’Hver einasta kona, semer send heim áður en hún hefur náð tökum á lífs- kúnstinni – brjóstagjöf – er send of snemma heim jafnvel þótt hún fái heimaþjónustu.‘ Hulda Jensdóttir Höfundur er fyrrverandi yfirljósmóðir. SAMTÖK atvinnulífsins bætast nú í hóp þeirra sem lýsa efasemd- um um fyrirhugaðar framkvæmdir svonefnds hátæknisjúkrahúss í Vatnsmýri. Formenn og fram- kvæmdastjórar aðildarfélaga ÖBÍ ályktuðu þann 9. febrúar að heild- arsamtök fatlaðra, sjúkra og aldr- aðra skyldu hið fyrsta koma að málinu. Fundurinn lagði á það áherslu að allir kostir væru gaumgæfilega skoðaðir varðandi nýtt hátækni- sjúkrahús með fulltrú- um notenda þjónust- unnar. Mestu máli skipti að komið væri til móts við brýnustu þarfir þeirra um leið og vandað væri til upp- byggingar sjúkra- húsþjónustu, eins og þar sagði. ÖBÍ hefur ekki lýst yfir andstöðu við fyrirhugaðar framkvæmdir í Vatnsmýri en mikillar óánægju gætir með skort á samráði við not- endur og framtíðarsýn í heilbrigð- isþjónustu. Alþjóða heilbrigð- ismálastofnunin, Evrópusamtök fatlaðra og fleiri aðilar hafa lagt mikla áherslu á flutning þjónustu af stofnunum og út í nærumhverfi fólks. Sennilega er hvergi verið að ganga lengra í þessa átt nú en í Danmörku þar sem sveitarfélögin hafa málaflokkinn mikið á sinni könnu. Akureyri er gott dæmi um mikilvægi nærþjónustu í málefnum aldraðra. Innan nokkurra mánaða verður þar enginn á biðlista eftir hjúkrunarrými fyrir aldraða á með- an á sjöunda hundrað manns bíða í Reykjavík. Reynslan er góð, sama hvort rætt er við yfirvöld, þjón- ustuveitendur eða notendur þjón- ustunnar. Stjórn og ábyrgð nær- þjónustunnar er í nærumhverfinu sem skilar sér í mun betri þjónustu. Með tilkomu þjónustumiðstöðva Reykjavíkurborgar hefur opnast gullið tækifæri til að flytja þjónustu af hefðbundnum stofnunum út í hverfin í auknum mæli. Þannig má hugsa sér að færa ýmis verkefni frá LSH yfir á heilsugæslustöðvar og þjónustumiðstöðvar og styrkja þar með nærþjónustuna. Ég hef áður lýst þeirri skoðun minni að brýnt er að huga að lokun hefðbundinna geðsjúkrahúsa með öllu og þjón- usta fólk í smærri einingum, minnka áherslu á lyfjagjöf og stytta innlagnartíma. Nú þegar er farið að vinna með þeim hætti í Trieste á Ítalíu og í Slóveníu með góðum ár- angri. Um það geta stjórnvöld aflað sér upplýsinga hjá Al- þjóða heilbrigð- ismálastofnuninni. Hins vegar gætir tregðu meðal tiltek- inna fagstétta að við- urkenna gjaldþrot geðsjúkrahúsanna. Það er kominn tími til að horfast í augu við að þetta 19. aldar fyr- irkomulag virkar alls ekki. Starfsfólk margt er gott en kerfið ónýtt. Sú þjónusta sem miklu varðar að sé stórefld er hin persónulega lið- veisla, einstaklingsbundin þjónusta. Þá fær hinn, sjúki, fatlaði eða aldr- aði stuðningsfulltrúa á eigin for- sendum til daglegra athafna. Þessi þjónusta er veitt í skötulíki á Ís- landi í dag og í engu samræmi við veruleikann á hinum Norðurlönd- unum. Það sama á við um end- urhæfingu. Hér er um að ræða fjárfestingu í fólki og þjónustu svo þúsundir megi hverfa úr aðgerða- leysi til virkni og skapandi sam- félagsþátttöku. Góð félagsleg þjón- ustu minnkar heilbrigðiskostnað. Svo einfalt er það. Daglega berast fréttir af rekstrarvandræðum Landspítala – háskólasjúkrahúss. Ekki eru til peningar til að greiða hjúkrunarfræðingum sómasamleg laun og því stuðst við starfs- mannaleigur og ekkert lát virðist vera á kúgun unglækna. Biðlistar eftir aðgerðum eru langir og aldr- aðir teppa rúm vegna skorts á hjúkrunarrýmum. Búast má við að með því að steypa allri starfseminni saman í eina byggingu megi ná ein- hverjum rekstrarsparnaði til fram- tíðar en hér eru bara of margir lausir endar og ég er ekki sann- færður um að allir kostir hafi verið grandskoðaðir. Fyrirfram er ljóst að stór hluti LSH verður ekki í fyr- irhuguðu sameiginlegu sjúkrahúsi s.s. geðsvið, Barna- og unglinga- geðdeild og nýr barnaspítali Hringsins. Í Fossvogi hefur verið byggt upp stórt og gott sjúkrahús á alþjóðlegan mælikvarða. Er rétt að fórna því? Ég er ekki sannfærður um að útilokað sé að stækka þann spítala fyrir miklu minni tilkostnað. Með aukinni tækni minnkar þörfin á legurýmum og því spurning hvort nýr spítali þurfi að vera svona stór. Hvað með samkeppni um starfsfólk og val sjúklinga? Með ályktun for- manna og framkvæmdastjóra aðild- arfélaga ÖBÍ þann 9. febrúar sl. var óskað eftir samráði um upp- byggingu heilbrigðisþjónustu. Við því hefur ekki verið orðið af hálfu bygginganefndar hins fyrirhugaða hátæknisjúkrahúss. Heildarhags- munasamtök fatlaðra hafa aldrei verið boðuð til fundar vegna verk- efnisins. Þó má með nokkrum rök- um segja að fá ef nokkur hags- munasamtök hafi ríkari hagsmuni af því að vandað sé til þessarar vinnu og hugsað vel fyrir þörfum notenda en ÖBÍ með á þriðja tug þúsunda félagsmanna sinna. Sú bygging sem nú er á teikniborðinu kostar gríðarlegar fjárhæðir, senni- lega hátt í hundrað milljarða þegar upp verður staðið. Um er að ræða fjármagn sem varið verður til vel- ferðarmála á Íslandi á næsta ára- tug, fjármagn sem tekið er úr sam- eiginlegum sjóði þjóðarinnar og því ekkert einkamál nokkurra núver- andi, fráfarandi og fyrrverandi stjórnmálamanna hvernig með það er farið. Hönnun nýrrar heilbrigðisþjónustu Sigursteinn Másson fjallar um fyrirhugaðar framkvæmdir vegna hátæknisjúkrahúss ’Sú bygging sem nú er áteikniborðinu kostar gríðarlegar fjárhæðir, sennilega hátt í hundrað milljarða þegar upp verð- ur staðið.‘ Sigursteinn Másson Höfundur er formaður ÖBÍ. Í DAG fer fram einn merkilegasti samfélags- og menningarviðburður á Íslandi síðustu ár – Sjóvár- Kvennahlaup ÍSÍ. Viðburðurinn – sem nú er haldinn í 17. sinn – hefur unnið sér sess sem einn fjölmenn- asti íþróttaviðburður þjóðarinnar, sem út af fyrir sig er merkilegt í ljósi þess að markhóp- urinn er í raun ein- ungis helmingur sam- félagsins. Varla er þorandi að nota hina vinsælu íslensku skír- skotun til höfðatölu- reglunnar frægu, en án efa er hér um að ræða einstaka hlut- fallsþátttöku á heims- vísu. Ömmur, mæður og dætur. Frænkur, vin- konur og vinnu- félagar. Háar, lágar og sporléttar. Ungar, aldnar og þroskaðar. Forstjórar, verkakon- ur og húsmæður. All- ar taka þær þátt – og allar á jafnræð- isgrundvelli. Í kvenna- hlaupi er engin stétta- skipting, engar deilur, og umfram allt, engin sem tapar. Hið viðeigandi slag- orð kvennahlaupsins í ár – „hvert skref skiptir máli “– hefur nefnilega skírskotun til þess samfélagsanda sem end- urspeglar íþróttahreyfinguna í heild sinni. Við erum ein fjölskylda sem höfum það að markmiði að ná okkar markmiðum – í góðu samstarfi við „keppinauta“ okkar, hvort sem þeir eru aðrir iðkendur, lið eða einfald- lega við sjálf. Í kvennahlaupinu er þátttakan markmið í sjálfu sér. Slagorðið vísar jafnframt til bar- áttu UNIFEM á Íslandi – sem að þessu sinni nýtur með táknrænum hætti góðs af viðburðinum – og hef- ur skírskotun til mun alvarlegri samfélagsmála víða um heim. Hin heilbrigðu gildi íþróttahreyfing- arinnar fela í sér lífssýn sem von- andi og án efa gagnast í þeirri erf- iðu baráttu. Þótt kvennahlaupið hafi í önd- verðu byrjað sem n.k. baráttu- yfirlýsing hinnar íslensku íþrótta- hreyfingar um jafnan rétt kynjanna hefur viðburðurinn öðlast miklu víð- tækari skírskotun til samfélagsgilda – og raunar vona ég sannarlega að við höfum náð að þokast eitthvað fram á veginn þeim málaflokki síð- an fyrsta kvennahlaup- ið fór fram. Rétt er að geta þess að bakhjarl hlaupsins hefur í 14 ár verið Sjóvá – og án þeirra dygga stuðnings er ekki víst að viðburð- urinn hefði haldist jafn vaxandi og glæsilegur og raun ber vitni. Kvennahlaupið fer fram nánast á hverju byggðu bóli á Íslandi, á samtals tæplega 90 stöðum, þótt hjarta við- burðarins sé – og hafi frá upphafi verið – í Garðabæ. Vert er að þakka öllum okkar góðu samstarfsaðilum sem hafa hlaupið sam- ferða okkur þessi ár. Ánægjulegt er enn- fremur til þess að vita að þetta séríslenska framtak er farið að breiðast út um heim- inn – og mun Sjóvár- Kvennahlaup ÍSÍ nú fara fram á 10 stöðum erlendis. Hver veit nema litla Ísland verði frumkvöðull að bylgju kvennahlaupa um allan heim. Það er von mín og trú að ekki verði margar konur á Íslandi sem láti sig vanta á þennan viðburð – og slái þar með nokkrar flugur í einu höggi. Styðji framangreinda bar- áttuyfirlýsingu íþróttahreyfing- arinnar og baráttu UNIFEM á Ís- landi, taki þátt í einum stéttlausasta fjöldaviðburði samfélagsins – og e.t.v. umfram allt fái sem bónus holla hreyfingu í góðra vina hópi. Hvert skref skiptir máli Ólafur Rafnsson fjallar um Kvennahlaup ÍSÍ Ólafur Rafnsson ’Það er von mínog trú að ekki verði margar konur á Íslandi sem láti sig vanta á þennan viðburð – og slái þar með nokkrar flugur í einu höggi. ‘ Höfundur er forseti ÍSÍ.

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.