Morgunblaðið - 08.08.2006, Qupperneq 10

10 ÞRIÐJUDAGUR 8. ÁGÚST 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Stærsta útihátíð landsins, að frátalinni Menningarnótt í Reykjavík,nálgast nú óðfluga. Fiskidagurinn mikli er næstkomandi laugar-dag. Þá má gera ráð fyrir að um 30.000 manns leggi leið sína tilDalvíkur til að smakka á fiski. Þessi ótrúlega hátíð Dalvíkinga á
sér enga hliðstæðu í Íslandssögunni og þykir jafnframt einstök á
heimsmælikvarða, enda hafa erlendir fjölmiðlar sýnt Fiskideginum mik-
inn áhuga.
Þá má náttúrlega segja að hugmyndin hafi verið galin, þegar hún kom
fram fyrir sex árum. Hvernig í ósköpunum datt mönnum þetta í hug?
Svona gera bara snillingar, en eru þeir ekki stund-
um svolítið galnir? Upp úr samræðum nokkurra
fiskverkenda á Dalvík varð Fiskidagurinn mikli að
veruleika. Dalvíkingar eru stórhuga og ef þeir
ákveða að gera eitthvað gera þeir það með stæl. Að
gefa 30.000 manns að borða gæti vafizt fyrir mörg-
um, en Dalvíkingar eru ekki í vandræðum. Þeir
gefa um 10 tonn af fiski á þessum degi. Miðað við verð á fiski út úr búð
mætti reikna þetta framlag á um 10 milljónir króna og munar um minna.
En það eru ekki peningar sem ráða ferðinni á þessari hátíð. Á Dalvík
stendur fiskvinnsla í blóma. Þar er afkastamesta fiskvinnsla landsins og
þar eru fjölmörg minni fyrirtæki, sem eru sérhæfð í alls kyns vinnslu og öll
flytja þau afurðir sínar út. Dalvíkingar vita vel hve mikilvægur sjávar-
útvegurinn er okkur og vilja leggja sitt af mörkum til að hefja hann til þess
BRYGGJUSPJALL Hjörtur Gíslason
Fiskidagurinn mikli
Að gefa 30.000
manns að borða
gæti vafizt fyrir
mörgum
hjgi@mbl.is
vegs og virðingar sem hann á skilið. Með því að bjóða öll-
um þessum skara í mat kynna þeir sjávarútveginn og þá
miklu þekkingu sem hann býr yfir. Fiskvinnsla á Íslandi er ekkert annað
en hágæða matvælavinnsla, sem framleiðir einhverjar beztu og hollustu
afurðir, sem fáanlegar eru í heimi.
Dalvíkingar leggja mikið á sig við þessa frábæru kynningu á íslenzka
fiskinum. Nokkur hundruð sjálfboðaliðar vinna að því að undirbúa mat-
arskammtana, sem eru líklega tugir þúsunda. Mikil vinna önnur felst í því
að halda hátíðina, sjá um skemmtiatriði, tónleika og margt fleira. Og ekki
tekin króna fyrir.
Dalvíkingar eru gestrisnir með afbrigðum. Það sýnir nýjungin Fiski-
súpukvöldið, sem er eins konar undanfari Fiskidagsins mikla. Þá opna
heimamenn heimili sín og bjóða gestum og gangandi í fiskisúpu, hver með
sínum hætti. Gert er ráð fyrir því að 50 heimili bjóði upp á súpuna á föstu-
dagskvöldinu.
Dalvíkingar eiga heiður skilinn fyrir þetta einstaka framtak. Þeir leggja
sitt af mörkum til þess að þjóðin átti sig á því hve sjávarútvegurinn er okk-
ur mikilvægur. Þeir sýna okkur að útgerð og fiskvinnsla hér á landi er í
fararbroddi í veröldinni. Við eigum að vera stolt af sjávarútveginum, en
innan hans er að heita má hin eina raunverulega verðmætasköpun sem á
sér stað hér á landi. Til hamingju með Fiskidaginn mikla Dalvíkingar.
AFKOMA norska fyrirtækisins
Cermaq, eins stærsta sjávarútvegs-
fyrirtækis heims, var góð á öðrum
ársfjórðungi og hefur aldrei verið
betri en fyrirtækið birti afkomutölur
sl. föstudag. Sérstaklega var afkoman
í laxeldishlutanum góð.
Starfsemi fyrirtækisins er tvískipt.
Cermaq er næststærsti laxeldisfram-
leiðandi í heimi (Mainstream) og ann-
ar stærsti fóðurframleiðandi heims
(Ewos). Félagið rekur laxeldisstöðvar
í Kanada, Chíle, Noregi og í Skot-
landi. Aðalástæða fyrir góðri afkomu
er sögulega hátt heimsmarkaðsverð á
laxi, að því er fram kemur í yfirliti
greiningardeildar Glitnis. Afkoman í
fóðurhlutanum var einnig ágæt á
fjórðungnum en framlegðarhlutföll
eru þó mun lægri en í laxeldinu.
Hagnaður Cermaq-samstæðunnar á
öðrum fjórðungi var 242 milljónir
norskra króna en var 96 milljónir á
sama tímabili í fyrra. Laxaverð hefur
aðeins gefið eftir undanfarnar vikur
en er samt sem áður mjög hátt.
Njóta hás
afurðaverðs
Eyjamenn mæta með nýjan
þjálfara gegn Víkingum
Íþróttir á morgun
FORMAÐUR og framkvæmdastjóri náttúruverndar-
samtakanna Landverndar voru á dögunum viðstaddir
ársfund norrænna náttúruverndarsamtaka sem haldinn
var í Færeyjum. Meðal þess sem tekið var fyrir á fund-
inum voru málefni sjófugla.
„Sjófuglum hefur farið fækkandi mjög víða á Norð-
urlöndum. Það má ætla að þetta geti tengst fæðu úr sjó,“
segir Bergur Sigurðsson, framkvæmdastjóri Land-
verndar, og bætir við að á Íslandi megi mögulega rekja
ástæðuna til þess hversu lítið er af sandsílum. „Líffræð-
ingar hafa rætt um að það geti verið hluti af orsökinni,“
segir hann.
Bergur segir að í Noregi veiði menn sandsíli í refa- og
laxafóður og þar sé e.t.v. ekki nógu gott lagaumhverfi til
að takmarka veiðarnar. „Það þarf engan kvóta til að
veiða sandsíli eins og þarf fyrir þorsk og þess háttar.
Sandsíli eru mikilvægur fiskur í fæðukeðjunni og það
má ekki ganga of nærri stofninum.“
Þegar Bergur er spurður um nauðsyn þess að ræða
þessi mál á alþjóðlegum vettvangi tekur hann fram að
málefni hafsins séu hnattræn. „Fiskurinn þekkir engin
landamæri og því er mikilvægt að álykta um svona mál á
alþjóðafundum. Það er sameiginlegt hagsmunamál
Norðurlandanna að halda vistkerfinu í Norður-
Atlantshafi í lagi og á þessum fundi var t.d. samþykkt
áskorun til norrænu ráðherranefndarinnar um að finna
út hvers vegna sjófuglum fari fækkandi og koma með
einhver úrræði til að koma til móts við vandann,“ segir
hann.
„Þetta er aðeins hluti af þeim breytingum sem eru að
verða á vistkerfinu,“ segir Bergur og útskýrir að ekki sé
hægt að líta á fækkun sjófugla sem einangrað vandamál.
Mávarnir koma svangir til byggða
Er Bergur er spurður að því hvernig standi á því að
sjófuglum fari fækkandi á sama tíma og Reykjavík-
urborg hefur sagt fjölgun sílamáva stríð á hendur segir
Bergur málið ekki vera svo einfalt. „Það er erfitt að full-
yrða um hvaða tegundum fari fækkandi og hverjum
fjölgandi þótt óhætt sé að fullyrða að það hefur fækkað í
sumum stofnum. Varðandi sílamávana þá er fjölgun
þeirra í Reykjavík partur af sama vandamáli því að þeir
koma inn í borgina til að finna sér eitthvað að éta því
þeir finna engin sandsíli á hafi úti,“ segir Bergur.
Morgunblaðið/RAX
Sjófuglum hefur farið fækkandi víða á Norðurlöndum. Erfitt er að fullyrða um hvaða tegundum fer fækkandi.
Sjófuglum fækkar víða
SIGRÚN Hannesdótt-
ir, eiginkona Ásgeirs
Péturssonar, fyrrver-
andi sýslumanns í
Mýra- og Borgarfjarð-
arsýslu og bæjarfógeta
í Kópavogi, lést á
hjúkrunarheimilinu
Sunnuhlíð í Kópavogi
sunnudaginn 6. ágúst
síðastliðinn, á 83. ald-
ursári.
Sigrún fæddist í
Reykjavík 15. október
1923, dóttir Hannesar
Kr. Hannessonar, mál-
arameistara í Reykjavík, og Guðrún-
ar Kristmundsdóttur.
Á yngri árum vann
Sigrún meðal annars
að ljósmyndagerð og
sinnti auk þess listbók-
bandi sem leikmaður.
Sigrún sinnti enn frem-
ur um langt skeið fé-
lagastörfum fyrir Sjálf-
stæðisflokkinn og
samtök kvenfélaga.
Sigrún giftist eftirlif-
andi eiginmanni sínum
25. maí 1946 og eignuð-
ust þau fjögur börn,
Guðrúnu, Ingibjörgu,
Sigríði og Pétur. Auk
þess ólst dóttursonur þeirra, Andrés
P. Rúnarsson, upp hjá þeim hjónum.
Andlát
SIGRÚN
HANNESDÓTTIR
ÚR VERINU
SÓKNARGJÖLD á árinu 2006
hækka um 8,6% og verða kr. 719,91
króna á mánuði fyrir hvern gjald-
anda 16 ára og eldri. Alls voru þeir
229.600 1. desember s.l. samkvæmt
Hagstofunni. Hver gjaldandi greiðir
um 8.639 krónur á árinu og samtals
nema gjöldin tæpum tveimur millj-
örðum króna. Af því fé fær þjóð-
kirkjan greitt frá 192.335 einstak-
lingum og upphæðin myndi því nema
kr. 1.661.566.678. Til annarra trú-
félaga renna samtals 269.864.135
krónur. Utan trúfélaga eru skráðir
6.131 en þeirra sóknargjöld renna til
Háskóla Íslands. „Þetta er mjög
mikilvæg tekjulind,“ segir Guð-
mundur Þór Guðmundsson, fram-
kvæmdastjóri kirkjuráðs. Gjöldin
séu svo eini tekjustofn kirkna.
Tæpir tveir
milljarðar í
sóknargjöld