Morgunblaðið - 14.09.2006, Qupperneq 8

8 FIMMTUDAGUR 14. SEPTEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Komdu með smjörklípu, fröken, ég vil ekki sjá neina frímiða í bíó.
VEÐUR

 






 
     

   !

 
"#
$!
%!!

!  &'
( 
)
* !
''
'-
'-
'-
'-
'-
'.
/.
'/
/0
1/
2!

2!

2!

2!

)
%
)*2!

)
%
2!

2!

2!

2!

 )# + !
,- .  '
/ ! !
0 
   +-
 !
!


/-
/-
/0
/3
'4
'5
'/
'1
''
/3
//
6 

2!

2!

)
%
7 2!

)
%
)
%
6 

"12
 !  
 1 
3    2- 2   4!

1!
& 5# )67!
8 !!)
/-
/4
//
/4
/'
-
1
.
/'
/(
/(
8 *%
 



2!






*%
 
2!

2!

2!

2!

2!

)
%
9! :

;

 
 


     
   !"   #!  # #$
$ %  # # "$  #!
 # #$
# %  #$ &  ' 
  $ #
#   : #  !* )

 

   ! 
<2   < #  <2   < #  <2  
!
 
9: 



=
-



  
  


!! 

:! ; )
  *  



  
 

) 
/   < 
 = * .>/49
?%
*%  


8  @

8  % 
*
 

  =  % 

<6  <> <>* @%
(>/19"


> ?>
  
  >

 

 <>
 2!


 = 6 

<>
 
 ( /5 @)2! <>  A= *2
 *?
  
"3(4>
><4?"@A"
B./A<4?"@A"
,4C0B*.A"
--1
/15
/@4
4@5
///4
415
1'1
0.3
/014
5-0
34-
/-14
'1-.
/140
/.14
'4//
5-0
5-3
51'
5/5
/3.(
'44.
/3-3
/3'(
/3-'
'/.-
1@-
/@(
/@'
'@4
/@1
4@5
4@.
4@0
'@3
/@3
/@1
/@5
4@(
4@.



 
 
 



 

 
Eins og viðvar að
búast sögðu
forsvars-
menn lág-
vöruverðs-
verzlana, sem Morgunblaðið ræddi
við í gær um verðhækkanir í verzl-
unum þeirra langt umfram vísi-
töluhækkanir, að á þessum verð-
hækkunum væru „eðlilegar
skýringar“.
   
Hvenær eru ekki slíkar eðlilegarskýringar á verðhækkunum á
Íslandi? Auðvitað eru eðlilegar
skýringar á því að lítri af súrmjólk
hækki um 38% frá því í janúar!
   
Auðvitað eru eðlilegar skýringará því að bleyjur hækki skyndi-
lega í verði!
   
Þolinmæði íslenzkra neytenda ernánast takmarkalaus. Það má
bjóða þeim nánast hvað sem er í
verðhækkunum. Það er einna helzt
ef benzínið hækkar úr hófi að neyt-
endur bregðizt hart við.
   
Sennilega er það gamall vani,sem veldur. Hér á þessari eyju
á fólk engra kosta völ. Og þótt
samkeppnin sé mikil og harðnandi
finna aðilar máls alltaf einhverja
leið til þess að hækka verð hver í
takt við annan án þess að um ólög-
legt samráð sé að ræða.
   
Hvert á fólk að fara? Ekki geturþað keypt mat frá degi til dags
í útlöndum. Ekki er hægt að kaupa
byggingarvörur í útlöndum.
   
Það er helzt að hægt sé að kaupafatnað í útlöndum enda hefur
hann lækkað umtalsvert í verði hér
á Íslandi.
   
Nei. Það eru alltaf eðlilegar skýr-ingar á verðhækkunum og al-
veg ástæðulaust að þusa eitthvað
út af þeim.
   
Eða hvað?
STAKSTEINAR
„Eðlilegar skýringar“
SIGMUND
NÝJAR tölur frá Eurostat um at-
vinnuleysi hjá Evrópusambandinu
sýna að 197,5 milljónir á aldrinum 15
ára og eldri voru þar starfandi á
vinnumarkaði árið 2005. Heildar-
hlutfall fólks á aldrinum 15–64 ára
sem hafði atvinnu var 63,8%. Hæst
var hlutfallið 75,9% í Danmörku,
73,2% í Hollandi og 72,5% í Svíþjóð.
Lægst var hlutfallið 52,8% í Póllandi
og 53,9% á Möltu. Af hinum 15
„eldri“ aðildarríkjum ESB var hlut-
fallið lægst á Ítalíu, 57,6%.
Á Íslandi var hlutfallið fyrir sama
aldurshóp hins vegar 83,8% og er
það hæsta hlutfallið í samanburði
Eurostat. Næst kemur Sviss með
77,2% og þá Danmörk sem áður er
getið með 75,9%, að því er segir á vef
Samtaka atvinnulífsins.
Á fundi leiðtoga ESB í Stokkhólmi
2001 var samþykkt að stefna að því
markmiði að árið 2005 skyldu a.m.k.
67% fólks á aldrinum 15–64 ára í
löndum ESB vera í vinnu til að hægt
verði að fjármagna hækkandi eftir-
launakostnað og rekstur kostnaðar-
samra velferðarkerfa. Eins og fram-
angreindar tölur sýna náðist þetta
markmið ekki. Á sama fundi var
samþykkt að stefna að því markmiði
að 70% fólks á aldrinum 15–64 ára
verði starfandi á vinnumarkaði. Var
þetta markmið liður í Lissabonáætl-
uninni um að gera Evrópusamband-
ið samkeppnishæfara fyrir árið 2010,
að því er segir á vef Samtaka at-
vinnulífsins.
Staða Íslands í samanburði við
aðrar Evrópuþjóðir er því góð. Hér
er atvinnuþátttaka mikil, aldurssam-
setning þjóðarinnar er hagstæð og
vel staðið að lífeyrismálum, þ.e.
byggt er á sjóðsöfnunarkerfi.
Um 84% fólks eru á vinnumarkaði
Hlutfallið er hæst á Íslandi af löndum í Evrópu samkvæmt tölum Eurostat
Á ÞEIM tveimur árum sem liðin eru
frá stækkun Evrópusambandsins
hefur fjöldi fólks frá A-Evrópu sótt
vinnu til V-Evrópu, þar á meðal til
Norðurlandanna. Aukið framboð á
vinnuafli hefur leitt til aukinnar
framleiðni, haldið vöruverði í skorð-
um og ýtt undir frjálsa verslun.
Þetta kemur fram í skýrslu Norð-
urlandaráðs.
„Samvinnuverkefnið hefur leitt í
ljós að hinn opni evrópski vinnu-
markaður hefur haft jákvæð áhrif.
Það hefur verið skortur á vinnuafli í
mörgum starfsgreinum á Norður-
löndum. Pólverjar, Eistar, Lettar,
Litháar og aðrir sem koma norður á
bóginn í leit að vinnu svara þannig
þörf sem er fyrir hendi á Norður-
löndunum. Á sama tíma fá þeir, sem
koma til starfa á Norðurlöndum,
tækifæri til að bæta lífsskilyrði sín,“
segir Bjarne Håkon Hanssen, vinnu-
mála- og aðlögunarráðherra Noregs,
í inngangi að skýrslunni.
Í skýrslunni kemur fram að mest
aukning á erlendu vinnuafli hafi orð-
ið í Noregi og á Íslandi. Heldur hefur
hins vegar dregið úr aðsókn erlends
vinnuafls til Finnlands og Svíþjóðar
þó erlendum starfsmönnum í lönd-
unum fjölgi enn ár frá ári.
Góð áhrif
af stækk-
un ESB
Jákvæðar breytingar
á vinnumarkaðinum
RÍFLEGA 37 milljónir króna söfn-
uðust síðastliðinn laugardag í lands-
söfnun Rauða krossins, Göngum til
góðs, og segir Sólveig Ólafsdóttir,
sviðsstjóri útbreiðslusviðs Rauða
krossins, að árangurinn hafi verið
framar öllum vonum. Féð sem safn-
aðist rennur til aðstoðar börnum í
sunnanverðri Afríku.
Landssöfnunin Göngum til góðs er
haldin á tveggja ára fresti og segir
Sólveig að áður en hún hófst í ár hafi
verið horft til þess að fyrir tveimur
árum söfnuðust 35 milljónir króna.
„Þetta fór vel fram úr því og við
erum óskaplega ánægð og þakklát
fyrir þátttöku landsmanna,“ segir
Sólveig. Um 2.600 manns voru
skráðir sjálfboðaliðar á laugardag,
en Sólveig segir að þeir sem gengu í
hús hafi verið mun fleiri, enda hafi
margar fjölskyldur farið saman í
söfnunarleiðangur.
17 til 20 þúsund krónur
söfnuðust í hvern bauk
Sólveig segir að í hvern bauk hafi
safnast að meðaltali um 17 til 20 þús-
und krónur, „sem er gífurlega há
upphæð“. Göngum til góðs sé frá-
brugðin öðrum söfnunum Rauða
krossins, sem oft gangi út á að
bregðast við neyð vegna hamfara
eða átaka. „Með þessu erum við að
leita til almennings að aðstoða okkur
við að leggja einhverju ákveðnu mál-
efni lið og þetta eru langtímaverk-
efni okkar sem við reynum að styðja
við með þessum hætti. Fólk verður
öðruvísi meðvitað um það þegar það
fer og gengur í hús og talar um mál-
efnið og safnar og einnig þeir sem
gefa þegar leitað er til þeirra með
þessum hætti,“ segir Sólveig.
Gengið til góðs
fyrir 37 milljónir
Í HNOTSKURN
»Söfnunarféð verður meðalannars nýtt til þess að byggja
þrjú barnaheimili í Malaví.
»Einnig verða efld götubarna-verkefni Rauða krossins í
Mósambík og alnæmisverkefni í
Suður-Afríku.
Morgunblaðið/Ómar
Góð þátttaka Ungir sem aldnir
gengu til góðs um síðustu helgi.