Morgunblaðið - 29.09.2006, Qupperneq 36

36 FÖSTUDAGUR 29. SEPTEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
Í SUNNUDAGSBLAÐI Morg-
unblaðsins 24. sept. sl. kvartar rit-
stjóri undan því að
formaður Frjálslynda
flokksins, sem þetta
ritar, víki sér hjá
málefnalegri umræðu.
Tilefnið virðist vera
að ég ásakaði Morg-
unblaðið, þ.e. rit-
stjórn þess, um að
sjaldan væri fjallað
málefnalega í blaðinu
um málatilbúnað
þingmanna Frjáls-
lynda flokksins. Gott
og vel, látum djúpp-
lottin og smjörklíp-
urnar eiga sig að þessu sinni, þó
mín sannfæring sé að þær aðferðir
bæti ekki íslenska pólitík og séu
almennt ekki til eftirbreytni.
Við í Frjálslynda flokknum og
ritstjórinn erum væntanlega sam-
mála um það að margar minni
sjávarbyggðir hafa farið mjög
halloka vegna þess hvernig kvóta-
kerfið er útfært með einvaldi út-
gerðar til þess að selja fiskikvót-
ann (veiðiréttinn úr hafinu) burt
úr byggðinni. Það má gera hve-
nær sem hentar þeim sem veiði-
réttinum var úthlutað til.
Baráttan fyrir byggðunum
Þessi aðferð hefur sett fjöl-
marga smærri útgerðarstaði nán-
ast á hliðina í atvinnumálum og
hvaða byggð þarf á því að halda
að missa frá sér undirstöðu at-
vinnurétt þorpsins? Við þessa út-
færslu kvótalaga erum við í
Frjálslynda flokknum mjög ósátt,
enda engin þörf á því að safna
kvótum þorpanna á fáar hendur
stórútgerða eins og verið hefur nú
í mörg ár. Þó stórútgerða sé
vissulega þörf til veiða og vinnslu
á mörgum fisktegundum veldur
lagaramminn sem þær starfa í
byggðaröskun sem er óásættanleg.
Nú er það sama einn-
ig að gerast á fullri
ferð í smábátakerfinu
sem átti þó að verða
vörn smærri byggða
að því er sumir töldu.
Jafnvel núverandi
sjávarútvegsráðherra,
áður en hann gafst
endanlega upp fyrir
kvótaeigendum fyrir
fáum árum síðan eins
og landsfrægt er,
taldi veiðifrelsi smá-
bátasjómanna þá
einnig vörn byggð-
anna.
Við í Frjálslynda flokknum höf-
um reynt að finna leiðir til þess að
vernda sjósóknarrétt manna í
sjávarbyggðum en jafnan mætt
andstöðu núverandi ríkisstjórn-
arflokka.
Um langan veg
Við höfum bent á með málflutn-
ingi í þinginu að hægt væri að
létta fólki atvinnusókn í önnur
pláss og fjarlægari vinnustaði með
því að þeir sem kostuðu miklu til í
ferðalög til og frá vinnu fengju að
draga þann kostnað við atvinnu-
sókn frá tekjum áður en skattar
eru álagðir. Þetta gæti orðið til
þess að auðvelda atvinnusókn
fólks um langa veg og milli byggð-
arlaga svo fólk þyrfti ekki að
flytja frá byggð sinni og jafnvel
eignum, bótalaust. Þetta fyr-
irkomulag hefur verið þekkt í
Noregi árum saman. Ekki minnist
ég þess að Morgunblaðið hafi
fjallað um þennan vanda fólks
vegna kvótasölunnar, né að hægt
væri að gera fólki kleift að sækja
atvinnu um langan veg (flug eða
ferjuleið) og fengi að draga kostn-
að við þá atvinnusókn frá tekjum
eða frádrag frá álögðum sköttum.
Það gæti verið enn virkari aðgerð
til þess að koma í veg fyrir að fólk
flosni upp frá eignum sínum og
búsetu.
Bætt kjör
Í sex ár höfum við lagt til að
tekið væri upp frítekjumark fyrir
eldri borgara sem ekki skerði
þeirra bætur frá Tryggingastofn-
un. Ekki minnist ég þess að Morg-
unblaðið hafi tekið það mál til
skoðunar eða lagt út af því að
Frjálslyndi flokkurinn legði það til
í að bæta afkomu bótaþega frá
Tryggingastofnunar. Við höfum
bent á það ár eftir ár með mál-
flutning okkar á Alþingi að þessi
tillaga Frjálslynda flokksins væri
góð leið til þess að stíga mikilvægt
og gott skref í því að bæta kjör
eldri borgara. Fleira má draga
hér fram en að þessu sinni læt ég
þetta nægja, ritstjóri góður.
Málefnaumræða
Frjálslynda flokksins
Guðjón A. Kristjánsson fjallar
um málefnaumræðu Frjáls-
lynda flokksins og gerir at-
hugasemd við skrif Morg-
unblaðsins þar að lútandi
» Við í Frjálslyndaflokknum og rit-
stjórinn erum vænt-
anlega sammála um það
að margar minni sjáv-
arbyggðir hafa farið
mjög halloka vegna þess
hvernig kvótakerfið er
útfært …
Guðjón A. Kristjánsson
Höfundur er formaður
Frjálslynda flokksins.
VIÐVERA leikskólabarna hefur
aukist gríðarlega undanfarin ár,
enda mikið kapp lagt á að gefa öll-
um börnum frá unga aldri kost á
heilsdags vistun. Það finnst mér
varhugaverð þróun.
Velti því fyrir mér
hvort meira sé hugsað
um að þjónusta for-
eldrana og kröfur
vinnumarkaðarins eða
hvort hagsmunir
barnanna séu hafðir að
leiðarljósi. Tek þó
fram að ég er á engan
hátt að gagnrýna okk-
ar frábæru leikskóla.
En þegar vistun
flestra barna er orðin
8 tímar og rúmlega
það finnst mér mál að
staldra við og reyna að stytta leik-
skóladaginn. Enda ber mönnum
saman um að samverutími foreldra
og barna sé of lítill og að agaleysi
barna og unglinga í dag megi e.t.v.
rekja til of lítils samneytis við for-
eldra (sbr. umfjöllun Morgunblaðs-
ins „Er Ísland barnvænt samfélag“
24. sept. sl.)
Eins og staðan er í dag er gert
ráð fyrir að báðir foreldrar ungra
barna fari út á vinnumarkaðinn eftir
fæðingarorlof, yfirleitt í fullt starf,
og það jafnvel hvort sem það sé
fjárhagslega nauðsynlegt eða ekki.
Það virðist einfaldlega vera ríkjandi
sjónarmið að svona eigi þetta að
vera og að ytri aðstæður stjórni því
hversu lengi foreldrar séu heima
hjá ungum börnum sínum. Ég hef
lengi undrast hversu fáir stefna að
því markvisst að reyna að vera
meira heima eftir að fæðingarorlofi
lýkur. Þjóðfélagið gerir í raun held-
ur ekki ráð fyrir þessum möguleika
fjárhagslega (reyndar nýlega breyt-
ing til batnaðar í Kópavogi og
Reykjanesbæ fyrir foreldra yngstu
barnanna). Að mínu
mati ætti að gera for-
eldrum auðveldara fyr-
ir að vera meira heima.
Fjölskyldugreiðslur
myndu vafalaust
hjálpa til á þeim heim-
ilum þar sem annað
foreldrið er heimavinn-
andi. Þó eru misjafnar
skoðanir á þeirri búbót
sem sú fjárhæð er (30
– 50.000 krónur á mán-
uði), en er ekki lítið
betra en ekkert? Eins
vill oft gleymast að á
móti því að annað foreldrið sé heima
sparast önnur útgjöld, s.s. til dag-
mömmu, leikskólagjöld fyrir eldri
börnin, gæsla á frístundaheimilum
og ferðir til og frá vinnu. Þarna er
hægt að spara og þar að auki má
gera ráð fyrir að maki geti nýtt per-
sónuafslátt þess sem heima er. Þá
er ónefndur sparnaður á almannafé
ef annað foreldrið er heima.
Börnin vaxa hratt úr grasi og því
finnst mér til mikils að vinna að
geta verið sem mest heima með
þeim og að uppeldið sé á ábyrgð
fjölskyldunnar. Ég held að börn á
öllum aldri myndu njóta þess að
hafa foreldra sína meira heima.
Vissulega eru til fjölskyldur þar
sem þetta er ekki möguleiki fjár-
hagslega, en víða er þetta raunhæf-
ur kostur ef áhugi og hvatning væri
fyrir hendi, og í þeim tilvikum
kæmu fjölskyldugreiðslur sér vel.
Efasemdir hafa komið fram varð-
andi fjölskyldugreiðslur, að þær
væru skref aftur á bak í jafnrétt-
isbaráttunni, því skv. launakönn-
unum eru konur með lægri laun en
karlar og því myndu þær veljast til
að vera heima. Það er líklega rétt að
oftar yrði móðirin heima, en er það
svo slæmt hlutskipti að vera heima
hjá börnum sínum? Þó ekki væri
nema hálfan daginn? Væri það í
raun og veru skref aftur á bak? Og
þá fyrir hverja? Hér er ekki verið
að tala um að neinn sé þvingaður til
að vera heima, heldur að það sé létt
undir með þeim sem það kjósa og
að fólk hafi meira val. Í mínum
huga er það eitt dýrmætasta og eft-
irsóknarverðasta hlutverk sem
manni hlotnast á lífsleiðinni að vera
heima hjá ungum börnum sínum,
enda tiltölulega fá ár af starfs-
ævinni sem verið er að tala um. Þeir
sem geta og kjósa að vera heima
þurfa að forgangsraða og í sumum
tilfellum að færa vissar fórnir. Í
margumtöluðu lífsgæðakapphlaupi í
okkar samfélagi virðist sem börnin
séu komin á hliðarlínuna. Hægjum
á okkur og hlaupum með börn-
unum.
Eru börnin komin
á hliðarlínuna?
Guðrún Gestsdóttir skrifar um
hagsmuni barna »Ég held að börn áöllum aldri myndu
njóta þess að hafa for-
eldra sína meira heima.
Guðrún Gestsdóttir
Höfundur er sjúkraþjálfari með
meistarargráðu í heilbrigðisvísindum.
Breyðhyltingar
gera sér dagamun á
Breiðholtsdeginum
sem haldinn er 30.
september í ár. Há-
tíðahöldunum stjórna
starfsmenn Þjónustu-
miðstöðvar Breiðholts
í Mjódd, en meginhá-
tíðin fer einmitt fram
í Mjóddinni. Þar
kynna ýmis samtök
starfsemi sína, auk
þess sem starfsmenn
borgarinnar verða til
staðar og svo verður
efnt til fjöldahreyf-
ingar allra Breiðholts-
búa út frá Mjóddinni!
Það er margt gott
að gerast í Breiðholt-
inu sem er nú nánast
fullbyggt. Þó þarf
alltaf ýmislegt að
bæta. Við viljum auka
öryggi í umferðinni
og hægja á henni á vissum stöðum
í íbúðahverfum og þar sem gang-
andi vegfarendur eiga leið um. Við
viljum bæta aðstöðu fyrir leik-
skólabörn, þannig að þau hafi alls
staðar góða aðstöðu í uppbyggjandi
starfi, og við þurfum að halda
áfram að bæta aðstöðu í grunnskól-
unum. Lagður hefur verið góður
grunnur fyrir íþróttafélögin í
hverfinu og aðstaða til almenn-
ingsíþrótta er að
mörgu leyti góð. Þó
þarf að huga betur að
göngustígum, bæta
aðstöðu hér og þar og
vinna að því að bæta
og efla þann félagsauð
sem í hverfisbúum
býr.
Hér þrífst nú mikil
fjölbreytni, þótt
hverfið sé í sjálfu sér
ekki verulega frá-
brugðið öðrum hverf-
um. Hér eru íbúar
jafn öruggir og ann-
ars staðar í borginni.
Breiðholtið á sér
merkilega sögu sem á
sér rætur í verkalýðs-
baráttunni og til-
raunum stjórnvalda til
að bæta mannlífið í
borginni. Til að við-
halda góðu mannlífi
þarf vilja og vinnu
bæði íbúa og yf-
irvalda. Við viljum stuðla að því.
Þess vegna höldum við Breiðholts-
daginn hátíðlegan og ég hvet alla
sem geta til að mæta í Mjóddina á
morgun og vera með.
Breiðholtið
á góðri leið
Stefán Jóhann Stefánsson skrif-
ar um Breiðholtsdaginn
Stefán Jóhann
Stefánsson
» Það er margtgott að ger-
ast í Breiðholt-
inu sem er nú
nánast full-
byggt.
Höfundur er fulltrúi í Hverfisráði
Breiðholts og formaður Hverfafélags
Samfylkingarinnar í Breiðholti.
UPP á síðkastið hefur mikið
borið á andmælum við virkjun við
Kárahnjúka. Fjölmiðlar hampa
þessari neikvæðu
umræðu og virðist
kaffihúsahjal og pré-
dikanir eiga greiðari
aðgang að miðlum
fremur en einhverjar
rökræður um kosti
og lausnir.
Eru þeir himna-
feðgar á móti
virkjunum?
Nú er svo komið
að trúarhernaður er
hafinn gegn þjóðinni
sem býr utan 100
kílómetra radíuss frá
kaffihúsamiðju lands-
ins. Pattaralegir
prestar lýsa því yfir
opinberlega að þeir
séu vansvefta af
áhyggjum og geta því
að sjálfsögðu ekki
sinnt starfi sínu frek-
ar en sextíu aðrir
ríkisstarfsmenn sem
rita undir sprungup-
laggið góða. Þeir geta ekki einu
sinni vakað áhyggjulausir! Hvern-
ig eru afköstin hjá blessuðu fólk-
inu? Stólræður prestanna eru
loksins orðinn fréttamatur enda
byggir hinn nýi hernaður kirkj-
unnar á því að hið illa standi að
baki virkjunum og þeir félagar
Mammmon og Lúsifer muni hegna
„almennum borgurum“ þessa
lands þegar stíflan við Kárahnjúka
hrynur og vatnið fer sína gömlu
leið á ný!
Hvað verður um hina (þá
hjartahreinu?) sem ekki eru „al-
mennir borgarar“ er ekki til-
greint.
Helsti mógúll kaffihúsanna rit-
aði eitt sinn af mikilli jarð-
fræðlegri innsýn að: „Ísland er
eins og útglennt kunta á kletti
sem amerískur hervörður stendur
vörð um“ (Guðbergur Bergsson,
Ástir samlyndra hjóna). Kaffi-
húsajarðfræðin hefur því ekkert
breyst enda er Ísland
sprungusvæði. Þá var
það herinn, nú er það
eitthvað annað.
Sprungurnar gera
landið raunar byggi-
legt því virkni jarðar
gefur okkur hita, raf-
magn, vatn og brauð.
Ættu allir sem eru
haldnir svefnleysi
vegna virkjana á gos-
beltinu að forða sér
hið snarasta undir
gunnfánum prestanna
til öruggari landa,
hvar sem þau svo eru.
Meiri áhyggjur,
minni svefn – Minni
áhyggjur, meiri
svefn!
Áhyggjur prest-
anna, og hinna sem
undir sprunguplaggið
rita nær einnig til lýð-
ræðis, jarðfræði, rann-
sókna og sérstaklega
nagandi kvíða vegna arðsemis
virkjunarinnar. Mammon er því
kominn á stjá hjá hinum hjarta-
hreinu líka!
Kárahnjúkavirkjun er stað-
reynd. Við þurfum hita og raf-
magn, það er staðreynd. Prestar
og aðrir þeir sem rituðu nöfn sín
undir hernaðarplaggið þurfa svefn
og hvíld til að geta sinnt nauðsyn-
legum störfum sínum í þágu lands
og þjóðar. Það er staðreynd.
Förum því að sofa. Góða nótt og
sofum rótt.
Við viljum óháða
umræðu ekki mar-
traðir svefnlausra
Sigurjón Benediktsson gerir at-
hugasemdir við neikvæða um-
ræðu um Kárahnjúkavirkjun
Sigurjón Benediktsson
» Sprungurnargera landið
raunar byggi-
legt því virkni
jarðar gefur
okkur hita, raf-
magn, vatn og
brauð.
Höfundur er tannlæknir,
íbúi á gos- og sprungubeltinu.