Morgunblaðið - 20.03.2007, Blaðsíða 29

stundastarf. Í dalinn fer fjöldi barna í
fimleika, frjálsar, handbolta og fót-
bolta, skauta og sund, leiklist og ann-
að hjá KFUM og K, svo fátt eitt sé
talið.
Svör borgaryfirvalda til okkar íbú-
anna sem viljum ekki byggð á svæði
IV hafa verið þau að
samkvæmt að-
alskipulagi sé svæðið
merkt í sama lit og
íbúðasvæði, og því
íbúðasvæði. Þarna er
um nokkra einföldun
að ræða því sér-
staklega er tekið fram í
aðalskipulaginu að
stofnana- þjón-
ustusvæði og opin
græn útivistarsvæði
innan íbúðasvæðanna
eru ekki merkt sér-
staklega. Í gildandi að-
alskipulagi AR 2001–
2024 segir ennfremur
að ekki sé gert ráð fyr-
ir fjölgun íbúða á þessu
svæði né breyttri land-
notkun.
Í gildandi deiliskipu-
lagi fyrir þennan reit
er mikilvægi þessarar
spildu sem græns úti-
vistarsvæðis áréttað
sérstaklega undir lið 3.2.20.
„3.2.20 Svæði IV Nýtt garðsvæði
og endurbætt aðkoma austan Fjöl-
skyldugarðs. Gerð er tillaga að
bættri aðkomu frá Holtavegi að Fjöl-
skyldugarði og sameiginlegum bíla-
stæðum við KFUM. Einnig er lagt til
að opið svæði IV, við enda Holtaveg-
ar, verði nýtt sem útivistar- og garð-
svæði. Skýring: Bætt aðgengi að
Laugardalnum og betri þjónusta við
byggð umhverfis dalinn.“
Þarna er beinlínis verið að tryggja
að þetta græna svæði verði útivist-
arsvæði áfram og ekki lagt undir
mannvirki. Í gildandi deiliskipulagi
segir ennfremur: „Mikilvægt er að
missa ekki sjónar af þeirri heild-
arsýn sem mörkuð var í upphafi með
skipulagi Laugardalsins sem sam-
hangandi útivistarsvæðis með fjöl-
breyttum útivistarmöguleikum fyrir
alla aldurshópa auk aðstöðu fyrir
íþrótta- og tómstundastörf. Hin opnu
garðsvæði Laugardalsins myndast af
grænum svæðum og grænni um-
gjörð utan girðinga um einstök
svæði. Í þessu opna svæði eru garðar
og leiksvæði og þar er einnig gang-
stíga- og vegakerfi dalsins sem gefur
möguleika á mislöngum útivist-
arleiðum, jafnframt því að tengja
saman hin ýmsu skipulögðu athafna-
svæði.“
Það bendir margt til þess að alvar-
legt ósamræmi sé á milli þeirrar
breytingar á gildandi deiliskipulagi
sem er til kynningar þessa dagana og
Aðalskipulags Reykjavíkur 2001–
2024. Þar fyrir utan gengur tillagan í
berhögg við þau markmið sem árétt-
uð eru í gildandi deiliskipulagi svæð-
isins auk þess að brjóta gegn af-
mörkuðum þáttum skipulagsins hvað
varðar umræddan reit.
Einnig vil ég mótmæla þeim orð-
um borgarstjóra í Morgunblaðinu
fimmtudaginn 22. febrúar að um mis-
skilning hljóti að vera að ræða og að
ekki hafi verið haft samband við
borgaryfirvöld né heldur að um fjöl-
býlishús sé að ræða. Fulltrúar íbúa-
samtaka Laugardals hafa spurt for-
mann skipulagsráðs og
borgarfulltrúa í hverfisráði Laug-
ardals um þennan reit en fengið óljós
svör. Og samkvæmt kynningunni á
breyttu deiliskipulagi fyrir svæði IV,
sem nú er í gangi, kemur skýrt fram
að þarna er verið að tala um fjölbýlis-
hús (hvort um sig 450 fm með 6 íbúð-
um). Misskilningurinn, ef einhver er,
liggur ekki hjá íbúum við Laugardal-
inn.
Að lokum er rétt að það komi fram
að mótmæli mín við þessum bygg-
ingum snúa ekki á neinn hátt að
þeirri starfsemi sem þarna er fyr-
irhuguð heldur eingöngu að því að ég
vil ekki fækkun opinna, grænna
svæða í hverfinu.
NÚ ÞEGAR daginn tekur að
lengja svo um munar, vorið að ganga
í garð og náttúran fer að vakna eftir
vetrardvala leggja borgaryfirvöld
fram til kynningar
breytingar á deiliskipu-
lagi Laugardals. Þar
sem nú er grænn opinn
reitur, svæði IV, á að
byggja tvö lágreist 6
íbúða fjölbýlishús. Lág-
reist en samt á tveim
hæðum, samtals 12
íbúðir með einu bíla-
stæði fyrir hverja íbúð.
Þessi opni græni reitur
er við Holtaveg við
austurenda Laugardals
þar sem farið er inn í
dalinn.
Og hvað getur verið
að því að byggja þar?
Sem íbúi við dalinn
sem nýti mér kosti
hans allan ársins hring
sé ég ýmislegt að því að
byggja þarna. Aðkom-
an að dalnum þrengist
mjög. Fá græn, opin
svæði eru eftir í hverf-
inu þar sem hvorki þarf
að vera í íþróttafélagi til að komast á
svæðið né borga sig inn dýru verði.
Þessi grænu opnu svæði eru hluti af
lífsgæðum okkar íbúanna í hverfinu
og borgarbúa allra því margir telja
það nauðsynlegt fyrir andlegt og lík-
amlegt atgervi að hafa greiðan að-
gang að grænum svæðum.
Sem foreldri barna í Langholts-
skóla sé ég ýmislegt að því að byggja
þarna. Skólalóð Langholtsskóla sem
telur nú 600 nemendur er of lítil og
takmarka byggingar þarna mjög
möguleika á stækkun hennar. Að
auki slíta byggingar á þessum reit á
tengsl skólans við dalinn sem úti-
kennslusvæði, en skólinn notar þenn-
an fyrirhugaða byggingarreit og dal-
inn allan mjög í sínu starfi. Umferðin
um Holtaveg, framhjá skólanum nið-
ur að Laugardalnum, er nú þegar
talsverð (liggur að leikskóla og
birgðastöð Fjölskyldugarðsins) og
ljóst að 12 íbúðir bæta við þá umferð.
Ég get ekki séð hvernig hægt er að
bæta við umferðina þarna nema gera
ferð niður í dalinn enn hættulegri
fyrir þann fjölda barna sem fer um
hann á leið í íþróttir og annað tóm-
Laugardalur, svæði IV
Hildur Björg Hafstein skrifar
um skipulagsmál í Laugardal
Hildur Björg Hafstein
Höfundur er íbúi við Laugardal og
foreldri barna í Langholtsskóla.
» Þessi grænuopnu svæði
eru hluti af lífs-
gæðum okkar
íbúanna í hverf-
inu og borg-
arbúa allra.
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 20. MARS 2007 29
Í AÐSENDRI grein í Morg-
unblaðinu þann 6. mars er m.a.
fjallað um stjórnskipulagsvanda á
Landspítalanum. Falla
þar stór orð og má
einna helst lesa úr
greininni að á Land-
spítalanum logi allt í
illdeilum. Þessi boð-
skapur hefur um tíma
verið alláberandi og er
almenningur án efa
farinn að undrast að
stjórnvöld hafi ekki
fyrir löngu gripið í
taumana og fjarlægt
þá stjórnendur sem
virðast aðallega
stjórna með yfirgangs-
semi og stjórnlaga-
brotum.
Aðalforsenda of-
annefndrar fullyrð-
ingar um stjórn-
skipulagsvanda í
umræddri grein er
vandað svar umboðs-
manns Alþingis vegna
kvörtunar greinarhöf-
unda. Virðist að-
alstjórnskipulagsvand-
inn stafa af því að
svokallaðir sviðs-
stjórar séu að vasast í
stjórnun lækninga sem
þeim kemur ekki við.
Ég er sammála of-
annefndum aðilum um að umrætt
álit er mjög vandað. Túlkun þessa
álits er því miður mismunandi og
ræðst af því hvaða þættir eru þar
dregnir fram. Athygli vekur þó að í
þeim kafla úr svari umboðsmanns
sem birtur er með grein þeirra fé-
laga má lesa eftirfarandi setningu:
„Ég geng út frá því að þrátt fyrir
núverandi orðalag starfslýsinganna
[sviðsstjóra] hafi ekki, miðað við
fyrirliggjandi skýringar, komið til
þess að sviðsstjórar gengju inn á
lögmælt ábyrgðarsvið yfirlækn-
anna“. Með öðrum orðum, umboðs-
maður hefur ekki fengið upplýs-
ingar um eitt einasta tilvik þar sem
sviðsstjórar hafa með offorsi tekið
fram fyrir hendur yfirlækna hvað
varðar ábyrgð þeirra gagnvart sjúk-
lingunum. Þannig að ætla mætti að
stjórnskipulagsvandi þeirra þre-
menninga sé illa orðuð setning í
starfslýsingu sviðsstjóra. Einnig
mætti ætla að blaðaskrif þeirra þre-
menninga stöfuðu af því að yf-
irstjórn spítalans – eina ferðina enn
– ætlaði að sniðganga lög og rétt-
indi. Nei, ekki er það ástæðan. Það
liggur nú þegar fyrir að starfslýs-
ingum sviðsstjóra hefur verið
breytt. Og ekki bara það, bréf ligg-
ur fyrir frá forstjóra Landspítalans
til formanns stjórnar læknaráðs þar
sem fram kemur beiðni forstjóra
Landspítalans um að formaður
læknaráðs taki þátt í vinnu sem m.a.
á að fela í sér hvernig „stjórn-
unarleg ábyrgð yfirlækna verði auk-
in og treyst í stjórnskipulagi spít-
alans“. Umrætt bréf var kynnt á
fjölmennum almennum fundi lækna-
ráðs og fékk formaður læknaráðs
umboð fundarins til þessarar vinnu.
Yfirgnæfandi meirihluti fund-
armanna var á því að nú væru sam-
skipti lækna við yfirstjórn spítalans
komin í viðunandi farveg og ekki
væri ástæða til að vera með harð-
orðar yfirlýsingar á meðan sú vinna
færi fram. Má af því tilefni benda á
að einn af meðhöfundum ofannefnd-
ar greinar tók sérstaklega fram að
þörf væri á „vopnahléi“ og þá á báða
bóga á meðan þessi vinna væri í
gangi. Er það vel.
Ég held að allir læknar auk al-
mennings séu þokkalega ánægðir
með þá þjónustu sem hægt er að
veita og fá við núverandi aðstæður.
Aftur á móti held ég líka að allir átti
sig á því að núverandi aðstæður, og
þá fyrst og fremst þrengsli og að-
stöðuleysi sem læknar og annað
starfsfólk Landspítalans vinna við
og sjúklingum er boðið upp á, jaðrar
oft við að vera óboðlegt eða jafnvel
hættulegt.
Höfuðvandi sjúkrahússins er
þannig að flestra áliti gífurleg
þrengsli og tvískipting
hans. Það er því mikið
ábyrgðarmál ef seinka
á byggingu nýs spítala.
Að lokum vil ég taka
undir með þeim þre-
menningum um að lög
þau um heilbrigð-
isþjónustu sem nú
liggja fyrir á Alþingi
eru stórgölluð og þá
sérstaklega hvað varð-
ar öryggi sjúklinga.
Sjúklingur getur aldrei
verið öruggur um að
meðferð sú sem hann
fær sé viðunandi ef
enginn af þeim sem
veitir meðferðina ber
höfuðábyrgð á henni.
Þá ábyrgð hafa yf-
irlæknar borið og það
er mikilvægt að svo
verði áfram.
Það hefur komið
berlega í ljós að und-
anförnu að læknaráð
Landspítalans hefur
verið að vinna geysi-
lega gott og uppbyggj-
andi starf. Það er því
mikilvægt að í þessum
nýju lögum verði
áfram ákvæði um
læknaráð og jafnvel er ástæða til
þess að kveða á um enn frekari ráð-
gefandi aðild þess að stjórnun og
rekstri spítalans. Eins og fram kom
í grein þeirra þremenninga „hafa
flestir læknar spítalans aflað sér
mikillar sérþekkingar við nám og
starf á helstu háskólasjúkrahúsum
austan hafs og vestan. Læknarnir
sinna mjög sérhæfðu starfi og
þekkja af eigin raun hvernig há-
skólasjúkrahús erlendis starfa.“
Læknaráð er mikilvægur vett-
vangur til að þessi þekking nýtist
Landspítalanum.
Mál að linni og upp-
bygging hefjist?
Aðalbjörn Þorsteinsson
skrifar um skipulagsmál
á Landspítalanum
Aðalbjörn Þorsteinsson
»Meirihlutilækna var á
því að samskipti
lækna við yf-
irstjórn spít-
alans væru
komin í við-
unandi farveg
og ekki væri
ástæða til harð-
orðra yfirlýs-
inga á meðan.
Höfundur er yfirlæknir
á svæfinga- og gjörgæsludeild
Landspítalans.
AÐ LOKINNI leiksýningu stóð
starfsmaður Þjóðleikhússins í
teppaklæddum stigaganginum til
að passa að prúðbúnir leikhús-
gestir álpuðust ekki undir vatns-
lekann úr loftinu. Það er pollur á
gólfinu og ljótir, brúnir lekataumar
á veggjum leikhúss þjóðarinnar.
Nokkrum dögum áður sá ég grein
eftir Árna Johnsen um jarðgöng til
Eyja og á föstudag sé ég Árna
mæra hlutverk Morgunblaðsins í
íslensku samfélagi. Árni Johnsen
og Þjóðleikhúsið, vatnsþéttur dúk-
ur og Morgunblaðið? Er ekki teng-
ing þarna á milli sem vert er að
rifja upp?
Árni Johnsen stal ítrekað verð-
mætum úr okkar sameiginlegu
sjóðum, af fullum ásetningi og í
skjóli trúnaðarstarfa fyrir bygg-
ingarnefnd Þjóðleikhússins. Árni
laug oft að fjölmiðlamönnum á
þessum tíma, en einn atburður olli
vatnaskilum. Árni misnotaði traust
Morgunblaðsins og blekkti blaðið
til að birta frétt um að þéttidúkur
sem Árni hafði svikið út og flutt til
Eyja, hefði í raun verið geymdur á
Korpúlfsstöðum allan tímann.
Morgunblaðið trúði Árna, sem
stillti upp til myndatöku af dúkn-
um. Blaðið stóð nokkuð ber-
skjaldað að því loknu sem leik-
soppur í flótta þingmanns frá
sannleika og réttvísi.
Þykir lesendum ekkert ósmekk-
legt að sjá Árna mæra blaðið með
þessum hætti? Er ekki líka
ósmekklegt þegar maður sem
skaraði eld að eigin köku með þeim
hætti að fangavist lá við, að sjá
þann mann efast um heilindi þeirra
vísindamanna og opinberra aðila
sem voga sér að benda á vankanta
á því baráttumáli hans að grafa
göng til Eyja? Þetta yrðu lang-
lengstu veggöng undir sjávarmáli í
heiminum og auk þess í næsta ná-
grenni við síkvikt eldfjallasvæði.
Duga þar kannski þéttidúkar ef
goðin reiðast?
Er samt ekki ósmekklegust sú
niðurstaða sem virðist blasa við í
vor, að Árni Johnsen, dæmdur fyr-
ir þjófnað á almannaeigum í op-
inberu trúnaðarstarfi, taki á ný
sæti á Alþingi Íslendinga? Ég trúi
því ekki að sátt ríki um þessa nið-
urstöðu á öllum stöðum og ég neita
að láta kyrrt liggja. Þessi afstaða
hefur ekkert með skort á fyrirgefn-
ingu að gera. Hana má Árni fá frá
mér, ef hann kærir sig um. Ég er
heldur ekki að setjast í dómarasæti
yfir einum eða neinum, því mitt er
hvorki að dæma né fyrirgefa.
Þetta er einfaldlega heilbrigð
skynsemi. Ef þú blekkir mig,
máttu skammast þín. Ef þú blekkir
mig aftur, þá er skömmin mín.
Fjalar Sigurðarson
Þjóðleikhúsið,
þéttidúkurinn og
Morgunblaðið
Höfundur er ráðgjafi í
almannatengslum.
Á ÁHRIFARÍKRI ráðstefnu
Félags félagsfræðinga, sem ég sat
í síðustu viku, fóru sérfræðingar
yfir afleiðingar fátæktar á íslensk
börn. Hér á landi búa um 5.300
börn í fjölskyldum sem hafa tekjur
undir fátæktarmörkum og í könn-
un Gallup frá í janúar telur fjórð-
ungur Íslendinga að í fjölskyldu
sinni séu einhverjir sem eru fá-
tækir. Niðurstöður rannsóknanna
sem kynntar voru vekja sorg og
óhug.
Ein mældi upplifun unglinga á
peningaskorti á heimilinu og
tengsl við vanlíðan og vanda
barna, þátttakendur voru 7.500
skólabörn í 9. og 10. bekk 2006.
Önnur mældi upplifun barna á
fjárhagsstöðu foreldranna og
tengsl hennar við bágt heilsufar
þeirra sjálfra. Þar tóku þátt um
12.000 börn í 6., 8. og 10. bekk árið
2006. Niðurstöður beggja rann-
sóknanna eru marktækar: Bein
tengsl eru milli fjárhagslegrar af-
komu foreldra og andlegrar líð-
anar barna. Fátækustu börnin
voru margfalt líklegri til þess að
sýna mikil einkenni depurðar, að
vera leið og einmana, langa til að
gráta og eiga erfitt með að sofna.
Fátæk börn fóta sig verr í skóla-
kerfinu og gengur illa í námi. Fá-
tæku börnin töldu sig síður bundin
af reglum samfélagsins. Þeim
fannst heimurinn óréttlátur.
Börnunum sem upplifðu fátækt
fannst þau heilsulausari, þau
hreyfðu sig minna, voru of þung,
borðuðu óhollari mat, minna af
ávöxtum og fóru mun sjaldnar til
tannlæknis en önnur börn. Árið
2005 var rannsökuð tannheilsa
2.250 grunnskólabarna og nið-
urstöðurnar, – jú, því lægri sem
tekjur foreldranna voru þeim mun
meiri voru tannskemmdirnar.
„Drengir, sjáið þið ekki veisl-
una?“ – voru viðbrögð fjár-
málaráðherra Sjálfstæðisflokksins
við þeirri staðreynd að barnabæt-
ur hafa lækkað ár frá ári í tíð rík-
isstjórnarinnar þar til nú rétt fyrir
kosningar, en málið var rætt í
þinglok.
Þarf frekari vitna við að gefa
þurfi þessum stjórnarherrum frí í
vor?
Ásta R. Jóhannesdóttir
„Drengir, sjáið þið
ekki veisluna?“
Höfundur er þingmaður
Samfylkingarinnar í Reykjavík.