Morgunblaðið - 24.12.2007, Qupperneq 48

48 MÁNUDAGUR 24. DESEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
SAGA mannsins er endurtekn-
ing á sambærilegum atburðum
auðs og múgæsingar.
Hinir svokölluðu
rómversku leikar
voru aðferðir auð-
manna þess tíma til
að halda múgnum
góðum og fá hann til
að sætta sig við öm-
urleg kjör sín í sam-
anburði við lifn-
aðarhætti auðmanna.
Þótt rómversku
leikarnir hafi verið
öllu blóðugri en þeir
leikar sem auðmenn
nútímans bjóða upp á
er margt líkt með
skyldum.
Nú á tímum er auðsöfnun sumra
manna sambærileg við auðsöfnun
manna á dögum Rómaveldis. Auð-
æfin eru tekin af öðrum með
hvers konar þvingunaraðgerðum í
krafti auðsins. Auðmennirnir
kaupa löggjafann til að vera ekki
að skipta sér of mikið af gerðum
þeirra. Það sem er ekki bannað
með lögum er leyfilegt þótt það sé
talið siðlaust af flestum hugsandi
mönnum.
Svokallað hlutabréfabrask og
gjaldeyrisbrask þessara auðmanna
er slíkur skrípaleikur sem er í
raun beint fjárhættuspil. Fjár-
hættuspil sem auðmennirnir
stjórna sjálfir á sama hátt og eig-
endur spilavítanna í Las Vegas og
Reno í Nevada-ríki Bandaríkja
Norður Ameríku.
Þeir sem græða á þessu eru
þeir sem hafa auðmagnið og þeir
stjórna risi og falli svokallaðra
verðmæta í hlutabréfum. Þeir
stjórna svokölluðum hlutabréfa-
mörkuðum hvað varðar hækkun
og lækkun á gengi hlutabréfa með
því að dreifa röngum og villandi
upplýsingum sem kallaðar eru
spár.
Stjórnunaraðferðin er að breiða
út ósannan orðróm um velgengni
þessa og hins fyrirtækis til að
ginna saklausa fjárhættuspilara til
að taka þátt í kapphlaupinu og
leggja fé í fjárhættuspilið. Til þess
nota þeir stóran hóp af fólki sem
þykist hafa vit á þessum málum
en er í raun eins og allir spámenn
aðeins mannlegir loddarar.
Hinir svokölluðu
auðmenn nútímans
reyna að bæta ímynd
sína hjá almenningi
með því að standa
fyrir fjárhagsstuðn-
ingi við margs konar
uppákomur þar sem
almúginn kemur sam-
an til ánægjustunda,
eins og fólk gerði sem
sótti rómversku leik-
ana, sem í raun er lít-
ið annað en múgæs-
ing.
Eftir að auðmenn-
irnir hafa blekkt fólk í fjárhættu-
spilinu eða selt því þjónustu á ok-
urverði hæla þeir sér af því að
þeir hafi grætt svo og svo mikið
til að réttlæta ofurlaun sín og
sinna nánustu samstarfsmanna.
Ekki eru þeir til viðræðna um að
greiða almennu verkafólki sínu
mannsæmandi laun þó að nægir
fjármunir séu fyrir hendi, né
lækka okurverðið á þeirri þjón-
ustu er þeir selja. Á hinn bóginn
eru þeir reiðubúnir til að standa
fyrir margs konar uppákomum ef
þeir geta auglýst sjálfa sig nógu
vel í sambandi við uppákomurnar.
Má þar nefna sem dæmi íþrótta-
viðburði eins og Landsbankadeild-
ina en áður var sambærileg
keppni kennd við VÍS. Einnig má
nefna hljómleika á Laugardalsvelli
og hljómleika á Klambratúni/
Miklatúni, að ógleymdum skrípa-
leiknum við að fá dýra skemmti-
krafta til að troða upp í afmæl-
isveislum.
Í uppákomur þessar sletta þess-
ir auðjöfrar u.þ.b. 1/000 af gróð-
anum til að kaupa sér vinsamlegt
andlit gagnvart fólkinu.
Fyrir hinn almenna borgara er
það verðugt umhugsunarefni að
hagnaður eins er tap annars. Hinn
svokallaði gróði er ekki til kominn
vegna einhverra töfrabragða.
Gróðinn skapast við svita og tár
þeirra sem tapa.
Einn auðjöfurinn tók sig til og
boðaði að hann gæfi tilteknum
skóla einn milljarð króna.
Ef skoðað er hvernig viðkom-
andi gat eignast einn milljarð sem
hann treysti sér til að láta frá sér
eins og um væri að ræða vasapen-
inga manns þá er vert að skoða
þessa upphæð.
Þessi upphæð er um 300 til 500
ársverk hins almenna launþega í
landinu.
Fæstir launþegar skila meira en
50 til 60 ársverkum á sinni starfs-
ævi og því er spurningin: Er þessi
maður fimmtán til tuttugu sinnum
meira virði (aðeins miðað við
þennan milljarð) fyrir þjóðfélagið
en hinn almenni þegn þess? At-
hugið að þessi maður var að gefa
vasapeningana sína sem hann
munaði ekkert um því miklu meira
var til.
Spurt er: Var þessa fjár aflað
með vinnu sem skattar voru
greiddir af eins og hinn almenni
borgari þarf að gera?
Svarið er: Nei.
Þessir menn hafa komist í að-
stöðu til þess að okra á sjúkum og
öldruðum þegnum landsins í skjóli
misvitra alþingismanna sem hafa
sett rangar leikreglur sem notaðar
eru í þeim tilgangi að blóðmjólka
þá sem minna mega sín í þjóð-
félaginu.
Er ekki kominn tími til að þegn-
ar þessa ríkis fari að snúast gegn
þessu arðráni íslenskra auðvalds-
braskara sem telja sér allt leyfi-
legt í skjóli ranglátrar lagasetn-
ingar Alþingis, og alþingismanna
sem virðast vera leiguþý og eru
auðkaupanlegir ef tilgangur með
settum lögum hefur verið sá sem
reynslan hefur sýnt þegnunum.
Íslenskir auðvaldsbraskarar
kaupa sér orðstír með tárum,
blóði og svita íslensks almúga-
fólks. Almúgafólks sem á heið-
urinn af því fjármagni sem auð-
valdsokrararnir ausa frá sér á
bæði borð til að kaupa nafni sínu
pláss í skráðum heimildum.
Rómversku leikarnir og
múgæsing nútímamannsins
Tár og sviti almúgamannsins
er undirstaða auðsöfnunar
braskara, segir Kristján Guð-
mundsson
»Nú á tímum er auð-söfnun sumra
manna sambærileg við
auðsöfnun manna á dög-
um Rómaveldis.
Kristján Guðmundsson
Höfundur er fv. skipstjóri.
Ólafur B. Blöndal, löggiltur fasteignasali.
Borgartúni 22 • 105 Reykjavík • Fax 5 900 808
fasteign@fasteign.is • www.fasteign.is
5 900 800
Starfsmenn fasteignasölunnar
fasteign.is óska landsmönnum öllum
gleðilegra jóla og farsælla
fasteignaviðskipta á nýju ári
með þökk fyrir viðskiptin á árinu sem er að líða.
Ólafur Blöndal
lögg. fast.sali
Íris Hall
lögg. fast.sali
Sveinn Eyland
sölufulltrúi
Steinar Orri
sölufulltrúi
Ásgerður
sölufulltrúi
Margrét
sölufulltrúi
Oddný
ritari
Sími: 533 6050 www.hofdi.is
Sendum viðskiptavinum okkar nær og fjær
og landsmönnum öllum hugheilar óskir um
gleðileg jól og farsæl fasteignaviðskipi á nýju ári.
Þökkum viðskiptin á árinu sem er að líða.
Starfsfólk Höfða fasteignasölu.
Í MORGUNBLAÐINU fimmtu-
daginn 20. desember birtist umsögn
um ástarsöguna Silju
eftir Guðrúnu Jónínu
Magnúsdóttur, eina af
nýjum bókum Vest-
firska forlagsins. Höf-
undur umsagnarinnar
er Hrund Ólafsdóttir.
Þar er svo mjög hallað
réttu máli, að illa verð-
ur undir því setið.
Fyrst er að nefna
sjálfa fyrirsögnina:
Veðjað á afþreyinguna.
Skýring á þessu orða-
lagi kemur í meg-
inmáli: „... hefur hagn-
aðarvon Vestfirska
forlagsins orðið vönd-
uðum vinnubrögðum
yfirsterkari þegar
ákveðið var að gefa
hana út.“
Þarna er hlutunum
snúið á haus með full-
yrðingum út í loftið.
Forlagið hagnast ekki
á útgáfu þessarar bók-
ar. Aldrei kom til álita
að forlagið myndi
hagnast á útgáfu henn-
ar fremur en margra
annarra. Bókin er
prentuð í 544 eintökum
eins og Prentsmiðjan
Oddi getur staðfest.
Þar af fær höfundur 45 eintök til ráð-
stöfunar. Jafnvel þó að þau tæplega
500 eintök sem fara í sölu seldust öll
og allt innheimtist fengist ekki fyrir
kostnaði. Það lá fyrir þegar í upphafi
og ekki var gert ráð fyrir öðru.
Vestfirska forlagið hefur fyrr og
síðar brugðist vel við óskum margra
höfunda, bæði þekktra og eins ann-
arra sem hafa aldrei áður birt eftir
sig stafkrók, um útgáfu verka þeirra
þótt fyrirfram væri vitað að útgefand-
inn myndi ekki hagnast á útgáfunni.
Forlagið er ekki gróðafyrirtæki og
hefur aldrei verið, heldur er þetta
áhugastarf. Bókaflokkar sem komið
hafa út jafnt og þétt í mörg ár skila
tekjum til þess að halda rekstrinum
gangandi og standa undir útgáfu
bóka sem standa ekki undir sér sjálf-
ar.
Einnig segir í umsögninni: „Hvorki
virðist bókinni hafa verið ritstýrt né
hún prófarkalesin almennilega og er
það forlaginu til mikilla vansa [svo!]
og höfundur geldur þess auðvitað.“
Um þetta er eftirfarandi að segja:
Höfundar þeirra skáldverka og ann-
arra rita sem Vestfirska forlagið gef-
ur út að þeirra beiðni skrifa þau sjálf-
ir, hugsanlega auðvitað með aðstoð
einhverra annarra ef þeim sýnist svo
án þess að útgefandinn skipti sér af
slíku. Þeir bera sjálfir
ábyrgð á verkum sínum
en ekki ég. Útgefandinn
tekur hugverk til útgáfu
– eða lætur það eiga sig
– en tekur ekki að sér
ritstjórn þeirra eða
samningu að meira eða
minna leyti.
Málfarsráðunautur
forlagsins, þrautreynd-
ur íslenskumaður, les
hins vegar texta og lag-
færir orðalag ef svo ber
undir, ýmist í samráði
við höfunda eða í umboði
þeirra. Jafnframt eru
textar prófarkalesnir og
snyrtir að öðru leyti eft-
ir því sem þörf krefur.
Ef yfirlesari hnýtur um
ósamræmi eða efnisglöp
eða álitamál af einhverju
tagi, þá ber hann það
undir höfundinn. Þetta
var allt gert hvað Silju
varðar.
Spyrja mætti vegna
ummæla í umsögninni:
Hvað eru fagurbók-
menntir? Höfundur um-
sagnarinnar, sem
reyndar fer lofsam-
legum orðum um skáld-
söguna sem hér um
ræðir og höfund hennar, segir fullum
fetum að hér sé ekki um fagurbók-
menntir að ræða. Hvers konar bók-
menntir eru þetta þá? Eða er þetta
eitthvað annað en bókmenntir?
Eitt enn: Svo virðist sem höfundur
umsagnarinnar haldi að formálinn sé
frá útgefandanum kominn. Svo er
ekki. Hann er frá höfundi bókarinnar.
Höfundur umsagnarinnar lýkur
máli sínu með þessum orðum um höf-
und Silju: „... það er skömm að því
hve Vestfirska forlagið kastar til
höndum við að hjálpa henni að taka
fyrstu skrefin á ritvellinum.“
Svo mörg voru þau orð.
Fyrir utan lofsamleg orð um skáld-
söguna sjálfa og hæfileika höfund-
arins einkennist umsögnin af van-
þekkingu, geðvonskulegu yfirlæti og
sleggjudómum út í bláinn. Morg-
unblaðið og lesendur þess verðskulda
betri og faglegri vinnubrögð en þessi
ósköp.
Sleggjudómar í
Morgunblaðinu
Hallgrímur Sveinsson
gagnrýnir bókadóm
í Morgunblaðinu
Hallgrímur Sveinsson
» Fyrir utanlofsamleg
orð um skáld-
söguna sjálfa og
hæfileika höf-
undarins ein-
kennist um-
sögnin af
vanþekkingu,
geðvonskulegu
yfirlæti og
sleggjudómum
út í bláinn.
Höfundur er bókaútgefandi.
FYRIR nokkrum vikum kom út mat-
reiðslubókin Eldað í dagsins önn eft-
ir Stefaníu Valdísi Stefánsdóttur.
Bók þessi er trúlega besta mat-
reiðslubókin sem út hefur komið í
áraraðir.
Það er erfitt að gefa út góða mat-
reiðslubók.
Góð matreiðslubók þarf að upp-
fylla margt. Hún þarf að vera auðles-
anleg, auðskiljanleg, hráefni sem
nota á í uppskriftina verður að vera
fáanlegt í flestum verslunum, mæli-
einingar verða að vera réttar og ná-
kvæmar og leiðbeiningar góðar.
Það sem er kannski hvað mik-
ilvægast er að auðvelt sé að fara eftir
leiðbeiningunum og leiðbeiningarnar
þurfa að vera réttar.
Það hafa komið út margar mat-
reiðslubækur undanfarin ár, bæði ís-
lenskar og þýddar. Þær bækur eru
að sjálfsögðu misjafnar.
Ég hef reynt að notast við ýmsar
bækur við kennslu í heimilisfræðum
á unglingastigi, en því miður hafa
þær ekki nýst mér vel sem slíkar..
Þegar uppskriftir eru settar niður
á blað, verðum við að miða við að sá
sem ætlar að nota uppskriftina kunni
alls ekki neitt í heimilisfræðum. Það
verður að útskýra allt ferlið mjög vel
þannig að rétturinn mistakist ekki.
Þá er mikilvægt að hafa öll mál í desi-
lítrum, grömmum eða stykkjum.
Uppskrift sem segir til dæmis:
Eitt ýsuflak, hálf dós kókosmjólk, ½
laukur, 1 bakki sveppir, brauðmylsna
og ostur, getur haft mjög margar út-
færslur.
Ýsuflökin eru mjög misstór, kók-
osmjólk er til í fleiri stærðum, ½
laukur getur verið jafnstór einum
litlum. Þó svo ég viti í dag, hvað mik-
ið er í einum bakka af sveppum, er
ekki víst að sama magn verði í bakk-
anum á næsta ári.
Það er mikilvægt að uppskriftir
falli sem næst ráðleggingum frá Lýð-
heilsustöð. Ein af leiðunum til að tak-
ast á við „ofeldi“ þjóðarinar er að
kenna fólki að elda góðan, vel sam-
settan mat. Ég hlakka til að nota
þessa góðu bók til kennslu í heim-
ilisfræðum.
GUÐRÚN ÞÓRA HJALTA-
DÓTTIR,
næringarráðgjafi/kennari og form.
félags hússtjórnar- og heim-
ilisfræðikennara.
Það er erfitt að skrifa
„góða“ matreiðslubók
Frá Guðrúnu Þóru Hjaltadóttur
Bréf til blaðsins
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík  Bréf til blaðsins | mbl.is