Morgunblaðið - 25.02.2008, Blaðsíða 20

20 MÁNUDAGUR 25. FEBRÚAR 2008 MORGUNBLAÐIÐ
Einar Sigurðsson.
Styrmir Gunnarsson.
Forstjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
HORFT TIL FRAMTÍÐAR
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson,borgarfulltrúi og oddvitiborgarstjórnarflokks Sjálf-
stæðisflokksins, hefur tekið þá skyn-
samlegu og réttu ákvörðun að falla
frá því ákvæði í samkomulagi Sjálf-
stæðisflokksins og F-listans, að hann
taki við borgarstjóraembætti að
loknum þeim tíma, sem Ólafur F.
Magnússon gegnir embættinu.
Með því hefur Vilhjálmur axlað þá
pólitísku ábyrgð á vandræðagangin-
um í kringum Orkuveitu Reykjavíkur
og REI-málið, sem krafa hefur verið
gerð um. Það er svo í höndum borg-
arstjórnarflokks Sjálfstæðisflokks-
ins að taka nýja ákvörðun um hver
gegni þessu embætti, þegar nær
dregur borgarstjóraskiptum. Hanna
Birna Kristjánsdóttir, einn af borg-
arfulltrúum sjálfstæðismanna svo og
Gísli Marteinn Baldursson og Júlíus
Vífill Ingvason hafa öll lýst áhuga á
að taka embættið að sér.
Nú getur hinn nýi meirihluti í borg-
arstjórn Reykjavíkur, sem starfar
undir forystu Ólafs F. Magnússonar
borgarstjóra, snúið sér að því verk-
efni að stjórna borginni og koma fram
sameiginlegum baráttumálum. Hinn
nýi borgarstjóri hefur farið vel af
stað í embættinu. Hann forðast sýnd-
armennsku og er greinilega staðráð-
inn í að láta verkin tala.
Í borgarstjórnarflokki sjálfstæðis-
manna er ný kynslóð að taka við. Vil-
hjálmur Þ. Vilhjálmsson hefur unnið
það afrek að koma Sjálfstæðisflokkn-
um til valda á ný í Reykjavíkurborg.
Nú verður það hans hlutverk að leiða
borgarstjórnarflokkinn til farsællar
ákvörðunar um framhaldið. Þá reynir
á hina nýju kynslóð. Með ákvörðun
um nýjan borgarstjóra að ári liðnu er
hún að taka ákvörðun um hver leiði
Sjálfstæðisflokkinn í næstu kosning-
um, að tveimur árum liðnum. Það er
mikilvæg ákvörðun. Ýmislegt hefur
gengið á og þýðingarmikið að kjörnir
fulltrúar Sjálfstæðisflokksins nái að
vinna vel saman og sameinast að lok-
um að baki nýjum leiðtoga. Með
ákvörðun sinni hefur Vilhjálmur Þ.
Vilhjálmsson sett flokkshag ofar per-
sónulegum hagsmunum. Það skiptir
öllu máli.
Framundan geta verið erfiðir
tímar í Reykjavík. Ef þróunin á al-
þjóðlegum fjármálamörkuðum verð-
ur á þann veg, sem verstu spár segja
til um, er vá fyrir dyrum. Slík þróun
mundi koma niður á atvinnustiginu
og þá ekki sízt í Reykjavík. Borgar-
stjórn Reykjavíkur gæti staðið
frammi fyrir mesta vanda í atvinnu-
málum borgarbúa í fjóra áratugi,
þegar komið er fram á veturinn 2009.
Þess vegna skiptir máli, að núver-
andi meirihluti í borgarstjórn
Reykjavíkur standi þétt saman og búi
sig undir það versta, þótt vonandi
komi ekki til þess að ástandið verði
svo slæmt.
Nú er kominn tími til að horfa fram
á við í borgarstjórn Reykjavíkur og
að meirihlutinn láti hendur standa
fram úr ermum í þágu hagsmuna
borgarbúa allra.
SPILAKASSANA BURT
Spilafíkn er alvarlegur vandi oggetur rústað líf einstaklinga og
fjölskyldna. Þeim hefur fjölgað, sem
leita sér aðstoðar við spilafíkn á Ís-
landi, og vandinn er orðinn algengari
meðal ungs fólks og kvenna en áður.
Spilakassar hafa verið sérstaklega
gagnrýndir í þessu sambandi og hlut-
verk þeirra í að kynda undir fíkninni.
Í Morgunblaðinu á laugardag var
greint frá því að þeim, sem þyrftu á
hjálp að halda vegna spilafíknar,
hefði fækkað mjög í Noregi og það
væri mál manna að ástæðan gæti að-
eins verið ein. Um mitt liðið ár voru
spilakassar bannaðir að undanskild-
um svokölluðum bingókössum. Í
fréttinni kemur fram að árið 2005 hafi
549 manns byrjað í meðferð vegna
spilafíknar, en árið 2007 hafi þeir ver-
ið 275. Þeim, sem hringdu í Hjálp-
arlínuna vegna þessa vanda, fækkaði
næstum því um helming. Spilafíkl-
arnir virðast yfirleitt ekki hafa leitað
annað þegar spilakassarnir hurfu og
kemur fram að margir þeirra hafi
sagt að það hafi leyst þá úr viðjum
fíknarinnar að þeir voru fjarlægðir. Í
fréttinni kemur einnig fram að fá til-
felli hafi verið af spilafíkn í Noregi
áður en spilakassarnir komu til sög-
unnar þar í landi á síðasta áratug.
Íslandsspil og Happdrætti Háskóla
Íslands reka spilakassa hér á landi.
Að Íslandsspilum standa Rauði kross
Íslands, Slysavarnafélagið Lands-
björg og SÁÁ. Spilakassar á Íslandi
eru í kringum þúsund og árstekjur af
þeim munu vera í kringum þrír millj-
arðar króna.
Upplýsingarnar frá Noregi eru slá-
andi. Ef sú einfalda ákvörðun að
banna kassana hefur svo afgerandi
áhrif hljóta menn að vakna til um-
hugsunar hér á landi. Í haust var
skipuð nefnd undir forustu Páls
Hreinssonar hæstaréttardómara til
að vinna að endurskoðun laga um
happdrætti. Þegar nefndarstarfið var
að hefjast sagði Páll að einn stærsti
þátturinn í endurskoðuninni sneri að
spilafíkn. Nefndi hann fjölbreyttari
meðferðarkosti en nú væru í boði.
Norðmenn tóku á málinu með fyrir-
byggjandi hætti. Eftir að kassarnir
voru bannaðir urðu einfaldlega færri
fíklar til, en áður. Fjölda einstaklinga
var bjargað frá að verða fíkninni að
bráð. Vissulega þarf að bjóða upp á
úrræði fyrir fíkla, en þá er skaðinn
skeður og einstaklingurinn jafnvel
búinn að missa allar sínar eignir, orð-
in stórskuldugur og í þokkabót búinn
að missa fjölskylduna.
Bann Norðmanna var aðeins tíma-
bundið og verða nýir kassar settir
upp seinna á þessu ári. Þá kemur í
ljós hvort fíklum fjölgar á ný. Er
hægt að verja það að RKÍ, Lands-
björg, SÁÁ og Háskóli Íslands reki
starfsemi, sem byggist á ógæfu fólks?
Væri ekki ráð að prófa norsku leiðina
og athuga hvort það skilaði sama ár-
angri á Íslandi að banna spilakassa?
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á slóðinni http://morgunbladid.blog.is/
Eftir Guðmund Sverri Þór
sverrirth@mbl.is
Ísamkomulagi F-listans og Sjálfstæðis-flokksins er gert ráð fyrir því að ég takistól borgarstjóra en því er ekki að leynaað í vetur hefur staðið mikill styr um
mig. Sumt af því sem valdið hefur þessu á ég
skilið en annað á ég alls ekki skilið og þetta
hefur eðlilega verið mjög erfiður tími fyrir
alla; flokkinn, mig persónulega og fjölskyldu
mína og alla borgarfulltrúana og þeirra fjöl-
skyldur. Þetta hefur verið átakatími sem hefur
reynt á okkur öll og ég hef stundum undrast
það í öllu þessu moldviðri hvað maður hefur
mikinn styrk. Ég hef hvorki brotnað né bogn-
að en þetta hefur tekið mikið á og ég hef reynt
að halda sjó allan þennan tíma,“ segir Vil-
hjálmur Þ. Vilhjálmsson, oddviti Sjálfstæð-
isflokksins í borgarstjórn, en eins og fram
kemur í yfirlýsingu sem Vilhjálmur sendi frá
sér í gær hefur hann ákveðið að sitja áfram
sem oddviti flokksins og formaður borgarráðs.
Ákvörðun um það hver verður borgarstjóri
verður að sögn Vilhjálms tekin þegar nær
dregur.
„Í ljósi alls þessa og þeirrar umræðu sem
verið hefur og efasemda fólks um að ég eigi að
setjast í stól borgarstjóra finnst mér eðlilegt
að borgarstjórnarflokkurinn allur fái tækifæri
til þess að ákveða í sameiningu hver verður
borgarstjóri fyrir hönd flokksins. Þetta geri ég
til að tryggja að allur hópurinn fái að koma að
þessari ákvörðun á nýjan leik. Það var búið að
ákveða fyrir fjórum vikum hver yrði borg-
arstjóri en ég vil að sá einstaklingur sem velst
úr hópnum fái skýrt umboð alls borgarstjórn-
arflokksins til þess að setjast í stól borg-
arstjóra,“ segir Vilhjálmur spurður um ástæð-
ur ákvörðunar sinnar. Hann segist þeirrar
skoðunar að ekki eigi að leita út fyrir núver-
andi borgarstjórnarflokk að borgarstjóraefni
en hefur hann útilokað að taka við embættinu
á nýjan leik sjálfur?
„Það mun koma í ljós hverjir það eru sem
vilja setjast í þetta mikilvæga embætti. Þetta
er krefjandi verkefni sem kallar á gríðarlega
mikla vinnu. Við höfum á að skipa mörgu hæfi-
leikaríku fólki og við ætlum okkur að samein-
ast um það, með hagsmuni flokksins að leið-
arljósi, að það veljist í þetta hlutverk
einstaklingur sem hefur traust og tiltrú og
hefur þann áhuga á þessu sem borgarstjóra-
efni okkar þarf að hafa. Við munum vinna úr
þessu sameiginlega og það er skylda okkar að
komast að niðurstöðu sem þjónar hagsmunum
borgarbúa sem best. Allir borgarfulltrúar
styðja þessa ákvörðun mína auk þess sem
borgarstjórnarflokkurinn hefur lýst yfir óskor-
uðum stuðningi við mig sem oddvita og tekur
undir það með mér að ekki sé ástæða til þess
núna að ákveða hver verður borgarstjóri eftir
rúmt ár. Við munum þegar nær dregur taka
sameiginlega ákvörðun um það hvert verður
borgarstjóraefni okkar og gera það með góð-
um fyrirvara. Mér er ekki kunnugt um neinn
flokk sem velur sér borgarstjóraefni með árs
fyrirvara, það er yfirleitt gert í prófkjörum.
Þannig var ég valinn í prófkjöri sem haldið var
í nóvember 2005 og þá voru u.þ.b. sex mánuðir
til kosninga. Það er því ekki verið að skapa
neina óvissu nema síður sé.“
Vilhjálmur segir formann Sjálfstæðisflokks-
ins hafa lýst yfir fullum stuðningi við þessa
ákvörðun. „Ég held að það sé mjög gott að
gera þetta með þessum hætti. Ég er ekki viss
um að einhver önnur leið hefði verið heppi-
legri. Við erum alveg ákveðin í því að vinna
samkvæmt þessu.“
Í pólitík til að hafa áhrif
Nú þegar ljóst er að opið er hver verður borg-
arstjóraefni flokksins, eins og það er orðað í
yfirlýsingu Vilhjálms, er eðlilegt að spyrja
hvenær ákvörðun verði tekin með tilliti til þess
að viðkomandi þarf væntanlega einhvern tíma
til undirbúnings. Vilhjálmur ítrekar að það
muni borgarstjórnarflokkurinn gera á eigin
forsendum og með góðum fyrirvara. „Sá aðili
sem velst í það hlutverk fær góðan tíma til að
sýna sig og sanna,“ segir hann en aðspurður
um hvernig staðið verði að valinu vill hann
ekkert segja annað en að það verði sameig-
inleg ákvörðun borgarstjórnarflokksins. En á
hann von á að margir muni gera tilkall til
stólsins?
„Fólk er í pólitík til að hafa áhrif og þetta er
mjög áhrifamikið embætti og skemmtilegt en
um leið vandasamt. Ég er viss um að okkur
mun ekki skorta áhuga á embættinu en við er-
um alveg sammála um það að hópurinn mun
taka þessa ákvörðun saman og það er alveg
sama hver verður fyrir valinu, viðkomandi
verður að njóta stuðnings til þess. Það verða
viðhafðar lýðræðislegar reglur þannig að allir
séu sáttir þegar þar að kemur. Andstæðingar
v
f
f
1
h
u
1
t
a
h
t
a
s
M
V
b
h
t
a
v
s
g
h
g
h
h
h
a
e
h
M
v
s
s
i
k
v
s
þ
u
f
v
h
þ
u
h
s
o
okkar munu eflaust fara að atast í okkur og
reyna að pressa á okkur að ákveða einhver
tímamörk en það er ljóst að við munum ákveða
tímann sjálf og á okkar forsendum og engir
aðrir.“
Aðspurður hvort hann vilji sjá einhvern um-
fram annan í stóli borgarstjóra segir Vil-
hjálmur: „Ég á eftir að fara yfir þessi mál með
mínu fólki en ég mun fyrst og fremst hafa
hagsmuni borgarbúa og Sjálfstæðisflokksins að
leiðarljósi. Þetta er mjög öflugur og duglegur
hópur og þessir einstaklingar hafa verið að
sýna sig og sanna í verkefnum frá því að við
tók um við meirihluta í borginni árið 2006.“
Peningahyggjan má ekki ráða
Þegar Vilhjálmur er spurður um sýn sína á
megináherslur hins nýja meirihluta segir hann
mjög góðan málefnasamning í gildi á milli
þeirra lista sem að meirihlutasamstarfinu
standa. „Málefnasamningurinn byggist mikið á
velferð og öryggi og í honum eru verkefni sem
lúta að því að tryggja þeim sem eiga erfiðara
um í samfélaginu meiri réttindi og þjónustu
þannig að þessir einstaklingar geti lifað betra
lífi. Einnig viljum við kappkosta að bæta kjör
þeirra og aðstæður eins og borgaryfirvöldum
er framast unnt að gera. Ég vil sjá borg-
arumhverfi sem leggur áherslu á að hjálpa
þeim sem eiga erfitt og gera þeim kleift að
hjálpa sér sjálfir. Mér finnst að við verðum að
horfa á þann vanda sem svo margir eiga við að
stríða og megum alls ekki gleyma okkur í pen-
ingahyggju og gullæði,“ segir Vilhjálmur og
nefnir sérstaklega húsnæðismál og málefni
eldri borgara. Hann bendir á að Sjálfstæð-
isflokkurinn hafi í samstarfi sínu við Fram-
sóknarflokkinn í fyrsta meirihluta þessa kjör-
tímabils komið mörgum góðum málum af stað
og muni hann leggja áherslu á að haldi verði
áfram þar sem frá var horfið.
„Meðal annars var tekin sú ákvörðun að
reyna að mæta þörfinni á félagslegu leigu-
húsnæði enda hefur mikill skortur verið á slík-
um úrræðum og þörfin brýn. Uppi voru áætl-
anir um að kaupa 50 íbúðir á ári í fimm ár og
fjölga þeim því um 250 en við ákváðum að tvö-
falda þá tölu, kaupa 100 íbúðir á ári og fjölga
þeim um 500. Vandinn er mikill, biðlistar eru
langir og þótt okkur takist ekki að útrýma
„Hef hvorki br
Situr áfram Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson segir undan