Morgunblaðið - 21.05.2008, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 21. MAÍ 2008 23
virkjanir, Hvera-
itruvirkjun. Í gær
ækisins að hætta við
að Skipulagsstofnun
ninni vegna um-
henni fylgja. Stjórn-
ramt að halda áfram
ahlíðarvirkjunar.
verði að framleiða
allt að 90 MW í Hverahlíðarvirkjun.
Þar er þegar búið að bora þrjár holur.
Áætlanir ganga út á að rafmagnsfram-
leiðsla geti hafist þar 2011.
Samkvæmt áætlunum átti Bitru-
virkjun að geta framleitt 135 MW.
Samkvæmt upplýsingum frá forstjóra
Orkuveitunnar er áætlað að fyrirtækið
sé búið að verja um einum milljarði
króna í rannsóknir og undirbúning
vegna virkjunarinnar.
Landsvirkjun rekur í dag 60 MW
gufuaflsvirkjun við Kröflu en und-
irbúningur er hafinn að því að stækka
virkjunina um 150 MW. Auk þess rek-
ur Landsvirkjun litla gufuaflsstöð í
Bjarnarflagi sem framleiðir 3 MW.
Landsvirkjun hefur fengið rann-
sóknarleyfi á tveimur svæðum, þ.e. við
Kröflu og Gjástykki. Auk þess hafa
Þeistareykir ehf., sem Landsvirkjun á
stóran hlut í, fengið rannsóknarleyfi á
Þeistareykjasvæðinu. Áætlað er að
Þeistareykjavirkjun geti framleitt allt
að 150 MW. Virkjanir á þessu svæði
tengjast áformum um uppbyggingu ál-
vers við Húsavík. Gert er ráð fyrir að
rannsóknum á svæðinu ljúki á þessu
ári og sala á rafmagni frá háhitasvæð-
unum á Norðausturlandi hefjist á ára-
bilinu 2012-2015.
Hitaveita Suðurnesja framleiðir í
dag 75 MW við Svartsengi og 100 MW
í Reykjanesvirkjun. Fyrirtækið hefur
fengið rannsóknarleyfi á tveimur stöð-
um, Trölladyngju og Krýsuvík.
Umsóknum um rannsóknarleyfi á
Torfajökulssvæðinu hafnað
Samkvæmt upplýsingum frá iðn-
aðarráðuneytinu vísaði Össur Skarp-
héðinsson iðnaðarráðherra frá í júlí á
síðasta ári umsóknum um rannsókn-
arleyfi í Brennisteinsfjöllum, Kerling-
arfjöllum, Torfajökulssvæðinu, Græn-
dal og á Fremrinámasvæði. Þetta var
gert á grundvelli stefnuyfirlýsingar
ríkisstjórnarinnar. Í ráðuneytinu er
núna aðeins ein óafgreidd umsókn um
leyfi til jarðhitarannsókna en hún er
frá Hrunamannahreppi og Hitaveitu
Flúða vegna jarðhita í sveitarfélaginu.
Auk þeirra rannsóknarverkefna sem
þegar hafa verið talin upp standa orku-
fyrirtækin sameiginlega að verkefninu
„Íslensk djúpborun“ en ef það skilar
tilætluðum árangri gæti raforku-
vinnsla með gufuafli margfaldast.
Þessar rannsóknir á djúpborun eru
hins vegar skammt á veg komnar og
mikil óvissa er um árangur.
kufyrirtækin í auknum mæli snúið sér að gufuaflinu
ma úr gufuafli og
gja fleiri virkjanir
Morgunblaðið/RAX
n sýnir hluta af svæðinu en í bakgrunni mjá sjá í nokkur hús í
a við virkjunina eftir að Skipulagsstofnun lagðist gegn henni.
fa í huga að [jarð-
ru náttúrlega reist-
um svæðum þegar
rfismála og þegar
Íslands“.
aölduveita kom til
tjórn á árinu 2006
ar Sjálfstæð-
ð þeir vildu að hætt
a en í staðinn ætti
leita annarra kosta
s við stórkaup-
með virkjun gufuafls
m sagði Steinunn V.
randi borgarstjóri
maður Samfylk-
pborana og annarra
ara við nýtingu jarð-
ur fram á að við
ega að standa í
um hverju sé fórn-
ki af okkar mestu
Alþingi þingsálykt-
fheiði Ingadóttur og
ngmönnum VG sem
stofnaður verði
eiti leiða til að um-
framkvæmdum á
erði haldið í algjöru
rgerð kemur fram
m.a. vegna þess að
rfisáhrif vatnsafls-
t sjónum manna að
gufuaflsvirkjunum og menn hafi von-
ast eftir að slíkar virkjanir skildu
ekki eftir eins alvarleg sár í við-
kvæmri náttúru landsins. Rask vegna
Hellisheiðarvirkjunar benti hins veg-
ar til þess að slíkar virkjanir hefðu
mikil áhrif á umhverfi.
„Umhverfisáhrif af jarðvarmavirkj-
unum eru þó þekkt að ýmsu leyti og
vitað að svæðin eru viðkvæm og lengi
að ná sér hafi þeim verið raskað. Þar
sem vinnsla er hafin á háhitasvæðum
blasa við borplön, stórvaxin háspennu-
möstur og -línur, haugsvæði, slóðar og
þéttriðin net uppbyggðra vega og
vatnsröra. Umgengni og frágangi
framkvæmdaraðila er í ýmsum til-
fellum ábótavant og alkunna er að
fyrstu rannsóknir, sýnataka og til-
raunaboranir spilla ásýnd svæðanna
umtalsvert,“ segir í greinargerð með
tillögunni.
s-
rðið?
Morgunblaðið/RAX
Hellisheiðarvirkjun Það kom mörgum á óvart hversu mikið rask fylgdi Hellis-
heiðarvirkjun og í kjölfarið jókst andstaða við byggingu nýrra gufuaflsvirkjana.
Fyrirsögn þessarar greinar, sem erulínur Hugleiks Dagssonar úr leik-ritinu Legi, hafa flogið um hugaminn núna síðustu dagana og á
endanum ákvað ég að mér væri ekki sama um
börnin og ákvað að skrifa þessa grein í minn-
ingu systurdóttur minnar. Hún lést einungis
26 ára nú í byrjun maímánaðar eftir langvar-
andi baráttu við fíkniefni, læknadóp og geð-
hvarfasýki. Ég læt öðrum um að fjalla um
veikindi frænku minnar en beini þessari
grein að högum drengjanna hennar tveggja
sem eru að verða 6 og 10 ára.
Það að vera barn geðsjúkrar móður hlýtur
að vera eitt erfiðasta verkefni sem litlum
börnum er fengið. Litlu guttarnir voru þó svo
heppnir að eiga fórnfúsustu og elskulegustu
afa og ömmu sem völ var á og
hafa þau verið vakin og sofin yfir
velferð dóttur sinnar og barna-
barna. Drengirnir hafa mikið
verið hjá afa og ömmu og þegar
keyrði um þverbak núna fyrir ári
í veikindum frænku minnar þá
var hún eftir mikið þref svipt for-
ræði yfir drengjunum og þeim
komið í tímabundið fóstur hjá
þeim. Það hefur verið gaman að
sjá hvernig þeir bræður hafa
opnast og orðið öruggari með sig
nú þegar þeir hafa haft öryggi og
aðgang að skilyrðislausri ást og
hlýju frá afa sínum og ömmu.
Óveðursskýin hafa hins vegar
verið að hrannast upp í kringum
frænku mína, sérstaklega eftir
áramót. Hún sótti hins vegar fast
að fá að vera með syni sína annað
slagið en eftir síðustu heimsókn
drengjanna þangað, sem vægast
sagt gekk brösulega, þá hringdi
systir mín, sendi tölvupóst og að
lokum skrifaði Barnavernd-
arnefnd Reykjavíkur bréf þar
sem hún sagði dóttur sína í engu
ástandi til að gæta sona sinna og
vildi ekki að þeir færu þangað
aftur í bráð. Hún var búin að tala
oft og mörgum sinnum við
Barnaverndarnefnd Reykjavík-
ur en annaðhvort var svarað
seint og illa eða þá hún fékk bara
samband við skiptiborðið. Það
var svo í lok apríl að frænka mín
fór fram á að fá drengina til sín í heimsókn.
Starfsmaður Barnaverndarnefndar Reykja-
víkur hitti hana og sagði við systur mína að
dóttir hennar væri í góðum gír, engin vand-
ræði hjá henni og hún ætti rétt á að fá dreng-
ina. Systir mín vísaði í bréfið sem hún hafði
áður sent og áréttaði að dóttir sín væri ekki í
góðu jafnvægi til að gæta drengjanna.
Barnavernd undi því ekki og krafðist þess að
drengirnir færu og keypti flugmiða undir þá
suður. Afinn og amman fengu engu ráðið og
neyddust til að senda drengina.
Þetta gerðist miðvikudaginn 30. apríl og
komu drengirnir þá suður á vegum Barna-
verndarnefndar Reykjavíkur og áttu að vera
yfir helgina hjá móður sinni. Föstudaginn 2.
maí sendi systurdóttir mín þá hins vegar frá
sér í gistingu. Það var ekki gert með vitund
Barnaverndar Reykjavíkur. Aðfaranótt laug-
ardags tekur hún svo inn stóran skammt eit-
urlyfja og læknalyfja og sofnar svefninum
langa. Yngri sonur hennar og faðir hans
koma svo að henni látinni á laugardags-
kvöldið. Þrátt fyrir að andlát hennar hafi í
sjálfu sér ekki komið á óvart, miðað við lang-
varandi veikindi frænku minnar, þá hófst
mikið sorgarferli í minni fjölskyldu og afinn
og amman komu suður. Það heyrðist ekkert í
Barnaverndarnefnd Reykjavíkur alla
helgina.
Mánudaginn 5. maí, tveimur dögum eftir
andlát frænku minnar, hringdi systir mín í
nefndina og sagði símadömunni (sem vænt-
anlega er sú manneskja innan þessarar
stofnunar sem hún hefur oftast talað við!) að
nú sé hún komin suður til að jarða dóttur
sína. Þegar hún svo loksins fékk fund með
ráðgjafa hjá Barnaverndarnefnd Reykjavík-
ur þremur dögum eftir andlát frænku minnar
þá kom ýmislegt forvitnilegt í ljós.
Það eru eiginlega viðbrögð og vinnulag
Barnaverndarnefndar sem eru kveikjan að
þessari grein. Í fyrsta lagi voru börnin á veg-
um nefndarinnar hér fyrir sunnan. Starfs-
maður nefndarinnar sem átti að koma í óund-
irbúnar heimsóknir hringdi tvisvar og í
hvorugt skiptið var svarað í símann (menn
geta ímyndað sér hvers vegna). Þetta lét
starfsmaðurinn gott heita og skýringar
nefndarinnar eru þær að fólk væri ekki alltaf
heima eða gæti tekið síma. Látið fólk á auð-
vitað erfitt með að taka síma, en þessir bless-
uðu frændur mínir hefðu alveg eins getað
verið í tvo daga yfir líki móður sinnar yfir
þessa helgi, nú eða bara úti í sandkassa og
það í boði Barnaverndarnefndar Reykjavík-
ur.
Það er ótrúlegt ábyrgðarleysi af nefndinni
að tryggja ekki öryggi frænda minna eða
a.m.k. ganga úr skugga um að allt væri í lagi
með þá alla þá daga sem þeir voru gegn vilja
ættingja á vegum nefndarinnar í Reykjavík.
Í öðru lagi var spurt um sálgæslu fyrir
drengina hjá Barnaverndarnefnd og svörin
sem afanum og ömmunni voru þá gefin voru
þau að ef þurfa þætti þá mætti e.t.v. „athuga“
slíkt. Ekkert var drengjunum boðið að fyrra
bragði. Þessir litlu snáðar hafa lent í mörgum
mjög erfiðum lífsreynslum í gegnum tíðina
en fálæti Barnavernd-
arnefndar Reykjavíkur við
móðurmissinum er með ólík-
indum. Nefndin var einnig
spurð út í réttargæslumann
eða lögráðamann fyrir dreng-
ina en fulltrúinn hafði aldrei
heyrt á slíkt minnst. Þetta er
náttúrulega fyrir neðan allar
hellur að fólk sem vinnur í
þessum geira kunni ekki
Barnaverndarlögin betur en
þetta. (Barnaverndarlög, 32.
grein, lög nr. 80/2002). Að
skipa drengjunum lögráða-
mann hefði átt að vera eitt
fyrsta verk nefndarinnar til að
tryggja að hagsmunum þeirra
væri sómasamlega gætt.
Að síðustu var afanum og
ömmunni, sem nýlega voru bú-
in að missa yngstu dóttur sína
á skelfilegan hátt, sagt að
vegna dauða hennar þá flyttist
forræði drengjanna sjálfkrafa
til feðra drengjanna. Ekki vil
ég halla á þá feður en þeir hafa
átt við talsverð vandamál að
stríða í gegnum tíðina og gátu
ekki tekið við forsjá þeirra
þegar móðirin var svipt for-
ræði á sínum tíma. Hvað hefur
breyst síðan þá er mér hulin
ráðgáta.
Síðan Barnaverndarnefnd
Reykjavíkur frétti af andláti
frænku minnar hefur enginn á
þeirra vegum haft samband við afann og
ömmuna og spurt um líðan drengjanna, það
er bara eins og þeir séu kennitölur í óþægi-
legu máli en ekki brothættar litlar sálir.
Eftir að hafa síðan farið inn í íbúðina sem
fulltrúi frá Barnaverndarnefnd Reykjavíkur
taldi fullboðlega fyrir frændur mína að búa í
var mér loksins nóg boðið. Íbúð sem gerir
sögusvið myndarinnar Trainspotting líkasta
barnamynd í samanburði við þann hrylling
sem blasti við okkur sem losuðum íbúðina.
Við fundum hass, hvítt duft, álpappír, plast-
poka, 100 kveikjara, brenndar skeiðar, skæri
og hnífa. Við það eitt að lyfta upp sessunni á
stofusófanum blöstu við ummerki um gíf-
urlega eiturlyfjaneyslu. Enginn hefur verið í
íbúðinni síðan frænka mín lést, þannig að all-
ur þessi ósómi hefur verið til staðar þegar
fulltrúi Barnaverndarnefndar Reykjavíkur
heimsótti frænku mína og gaf grænt ljós á að
hún fengi drengina í heimsókn. Ég bara spyr:
Hvernig líta þau heimili út þar sem Barna-
verndarnefnd Reykjavíkur telur að börnum
sé EKKI hollt að búa?
Nú hafa tveir ungir drengir misst móður
sína og eru að upplifa eina þá mestu sorg sem
unnt er að leggja á börn. Ég vona bara að
réttur þeirra bræðra til að alast upp saman
sé sá æðsti réttur sem fara eigi eftir. Reglur
og kerfi eru ekki alltaf af hinu góða en fyrst
við sem siðmenntuð þjóð höfum ákveðið að
búa til reglur um barnavernd þá finnst mér
fáránlegt annað en að fara eftir þeim.
Mér þykir nokkuð ljóst að Barnavernd-
arnefnd Reykjavíkur hefur algjörlega brugð-
ist þeirri skyldu sinni að vernda þessa litlu
frændur mína – hverjum er ekki sama um
börnin?
Ég vonast til að þessi greinarstúfur megi
verða til þess að betur verði hlúð að öryggi og
atlæti íslenskra barna í framtíðinni og að
þarfir þeirra verði ávallt hafðar í fyrirrúmi.
Það er til umhugsunar að þjóð sem ætlar sér
að komast í Öryggisráð Sameinuðu þjóðanna
virðist ekki hafa burði til að vernda okkar
minnstu bræður.
Hverjum er ekki
sama um börnin?
Eftir Ingibjörgu S.
Benediktsdóttur
Ingibjörg S.
Benediktsdóttir
» ...frændur
mínir hefðu
alveg eins getað
verið í tvo daga
yfir líki móður
sinnar yfir
þessa helgi, nú
eða bara úti í
sandkassa og
það í boði
Barnavernd-
arnefndar
Reykjavíkur.
Höfundur er tannlæknir og ömmusystir
tveggja móðurlausra hetja.