Skinfaxi - 01.04.1927, Page 25

SKINFAXI
57
búnaðarþjóð, og menning liennar bændamenning. Úr
jarðvegi þeirrar menningar bafa sprottið þeir kvistir,
sem borið hafa þjóðinni ávexti öldum saman. I skjóli
þessarar menningar hafa þróast þær bókmentir, sem
i órofnu samhengi allar götur frá upphafi ritaldar fram
á vora daga, hafa fullnægt bókhneigð og mentalöngun
þjóðarinnar og veitt henni svaladrykk við Mímisbrunn
norrænnar tungu.
pessa minningu ber okkur að vernda, því að ef við
hnckkjum henni, slitna margar þær taugar, sem tengja
þjóðina fastast við fortíðina, en þá um leið er bókment-
um vorum og tungu hætta búin.
petta dylst engum, sem ekki lítur á bæjalifið og veiði-
menninguna i gegnum lituð gleraugu skammsýni og um.
burðarlyndis.
pað dugar ekki að láta í Ijósi ættjarðarást og þjóð-
ernistrygð við hátíðleg tækifæri, eins og t. d. 1. desem-
ber og 17. júní, en elta þó erlenda tísku og venjur,
sletla dönsku og ensku í mæltu máli og riti, vitandi það,
að alt þetta er rangt og ósamboðið þeim, sem vill heita
góður íslendingur. — pjóðin okkar er smá og fátæk
að veraldlegum auð, þvi meiri ástæða er fyrir okkur að
standa fast saman um það að vernda þau verðmæti, sem
liafa verið, eru og munu verða lífsuppspretta hennar, en
það eru bókmentir vorar, tunga og fornmenning.
Að þessu vilja lýðskólarnir meðal annars vinna, bein-
línis og óbeinlínisi; í skjóli þeirra munu vel þróast hvers-
konar dáðir og þjóðlegar listir.
Eg ætla hér í stuttu máli að draga upp mynd af ein-
um slikum lýðskóla. — Hann stendur á góðum stað í
miðju hcraði, þaðan er vítt að sjá og reisulegt heim að
líta, glæsilegar byggingar, íslenskar i sniðum og sóma
sér vel með f jallsýn að baki.
Innan kaldra steinveggja þessara bygginga er þó hlýtt
og bjart; hitinn er úr iðrum jarðarinnar, frá lauga- eða
hveravatni.