Skinfaxi - 01.12.1990, Page 14

G R E I N
Umhverfi okkar
Björn B. Jónsson garöyrkjubóndi á Stöllum í Biskupstungum
skrifar um umhverfisvernd
Tímarnir breytast og mennirnir með.
Það sem álitið var gott í gær er sagt
slæmt í dag og svo öfugt. Fram til þessa
dags hefur verið álitið að hver og einn
einstaklingur, hvert og eitt land, eða
hver einstök heimsálfa gæti hagað sér
eins og þeim sýndist í umh verfismál um.
Öllum væri í sjálfsvald sett hvernig þeir
höguðu sér gagnvart náttúrunni.
Ein af undirstöðum lífsokkarájörðinni
er Ijóstillífunin, þ.e.a.s. beislun orku
Ijóssins til þess að breyta ólífrænum
efnum í lífræn efnasambönd. Súrefnið,
sem við öndum að okkur, er okkur jafn
nauðsynlegt og koltvísýringur grænum
plöntum. Þess vegna ríður á að samspilið
í andrúmsloftinu sé rétt svo bæði dýr og
plöntur geti þrifist vel. Margir halda að
þarna sé hætta á ferðum og þurfi mik i I lar
aðgæslu við. Regnskógar eru felldir,
um leið og jarðarbúar láta mun meiri
koltvísýring út í loftið en áður. Þannig
stefnum við plöntum jarðarinnar í hættu
(súrt regn) og þá um leið öllu
mannkyninu.
Það leiðir því af sjálfu sér að enginn
hefur leyfi til þess að haga sér að eigin
geðþótta í þessum efnurn. Það sem þú
gerir náttúrunni rangt kemur niður á
öllum,ekki barasjálfum þér. Þaðerþví
engin furða að allskyns lög og
reglugerðir séu settar til þess að
samræma umgengni við náttúruna. Má
þar nefna losun úrgangs í sjó, eyðingu
hættulegra efna, frárennslismál og margt
fleira.
Islendingar hafa átt því láni að fagna að
fá að lifa í nánast ómenguðu umhverfi
fram til þessa. En nú á allra seinustu
árum hafa orðið nokkrar breytingar þar
á. Bílaumferðhefuraukist til munaog
flugumferð einnig. Stóriðjur rísa, í
landbúnaði eru notuð óæskileg
efnasambönd sem eru óholl náttúrunni,
iðnaður af ýmsum toga skilar úrgangi
sem er óæskilegur og svo mætti lengi
telja.
En við megum ekki sofna á verðinum ef
við ætlum að selja ferðafólki aðgang að
landinu og hreinni náttúru. Eða þá ef
við ætlum að standa við það að
landbúnaðarvörur okkar séu lausar við
alla mengun að ekki sé nú talað um
sjávarútveginn sem er þjóðarbúinu svo
mikilvægur sem raun ber vitni. Þorir
einhver að hugsa þá hugsun til enda ef
alvarlegt mengunarslys yrði á
Islandsmiðum? Það yrði sjálfsagt kal lað
rothögg!
En við þurfum ekki að lifa við svartsýni
og mála skrattann á vegginn.
Einstaklingar, fyrirtæki, stofnanir, félög
og félagasamtök, ásamt tímabundnum
þrýstihópum standa vörð um umhverfi
okkar.
Þáttur
ungmennafélaganna
Nær alla þessa öld hefur
ungmennafélagshreyfingin verið eitt af
virkustu öflum þjóðfélagsins í
umhverfismálum. Má þar fyrst nefna
skógræktina, sem verið hefur stór liður
hjá mörgum félögum. Fyrir utan að
veita landinu skjól og fólkinu yndisauka,
og ef til vill smá aura seinna meir, þá er
kannski mesti ávinningurinn fólginn í
því að þessi tré umbreyta koltvísýringi
í súrefni? Væri það ekki
umhugsunarefni að fyrir hvem seldan
bensínlítra yrði skilað ákveðnu gjaldi
sem rynni til skógræktar, sem síðan
skilaði sér í trjám sem breyta
koltvísýringnum ísúrefni. Yrði þetta ef
til vill hagkvæmari lausn en að setja
hreinsibúnað í alla bíla sem eyða svo og
svo miklu meira bensíni við þá aðgerð?
Nýtt álver (ef af verður) mætti líka
koma inn í þessa umræðu.
Síðustu árin hefur annað stórt verkefni
verið í gangi hjá UMFI og þar á ég við
hreinsun á rusli meðfram vegum
landsins. Ótrúlegt magn af úrgangi
hefur safnast ár hvert og hefur það
margsannast að íslendingar virðast líta
á þjóðvegi landsins sem eina allsherjar
sorphaug. Þessum steynaldar-
hugsunarhætti verður að breyta sem
fyrst, en það er ekki hægt að neita því að
þetta framferði okkar minnir mann á
frásögn úr ákveðinni stofnun þar sem
sandur er tekinn úr hrúgu og settur í fötu
sem síðan er tekin og borin að trekt sem
liggur í sömu sandhrúguna aftur.
Gönguferðir, útreiðartúrar og allskyns
útivera að áeggjan UMFÍ hefur haft
mikil áhrif til betri umgengni við landið.
Enginn vill vera í sóðalegu umhverfi í
útilegu og er því Ijóst að öll hvatning til
hollrar útivistar er af hinu góða þegar
umhverfismál eru annars vegar.
Fjölskylduhreyfing eins og
ungmennafélögin eru ótvírætt, þarf að
beita sér fyrir útiveru og
almenningsíþróttum og fá fólk þannig
til þess að komast í snertingu við
náttúruna og læra að umgangast hana
og virða.
A sambandsráðsfundi UMFI í
Nesjaskóla í nóvemberbyrjun s. 1. voru
samþykktar ýmsar tillögur sem snerta
ólík málefni. Mjög áberandi voru
tillögurumumhverfismál. Máþarnefna
tillögur um umhverfisvænar vörur,
fósturbarn úrnáttúrunni o. 11. Af þessu
má sjá að engan bilbug er að finna á
ungmennafélögum til þess að uppfylla
markmið sitt um “ræktun lýðsog lands”.

14
Skinfaxi