Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.1945, Blaðsíða 6
áhrif getur fólk þetta þó allt í einu losnað úr
þessari leiðslu, en þá er hætt við að hræðslan
fái yfirhönd.
FRÁSÖGN ÓLAFS TÓMASSONAR
stýrimanns.
„Þegar Dettifoss sökk, sýndu allir stillingu
og hjálpsemi við björgunina,“ sagði Ólafur Tóm-
asson, 2. stýrimaður. Ólafur var staddur í mat-
sal yfirmanna, er sprengingin varð. Hann tók
eftir klukkunni, því hann átti að fara á vörð kl.
8.30. Var hann að standa upp frá borðum, þeg-
ar klukkuna vantaði eina mínútu í hálf níu, og
sprengingin varð um leið. Hann fór þegar út í
vélarrúm og sá þá, að búið var að stöðva vél
skipsins og vélstjóri var að koma upp úr vélar-
rúmi. Er hann hafði náð sér í björgunarbelti,
fór hann út á þilfar til að gæta að hásetum, en
sá þá engan mann frammi á, svo hann fór að
björgunarbát þeim, er hann átti að sjá um, sem
var 1. bátur, eða stjórnborðsbáturinn miðskipa.
Komu skipverjar honum til aðstoðar.
Ólafur sá brátt, að ekki myndi þýða, að reyna
að koma stjórnborðsbátnum út, þar sem skipið
var farið að hallast mikið til bakborða, og fór
hann því að bakborðsbátnum og aðstoðaði við
að koma honum út.
Það vann hver að sýnu verki, segir Ólafur,
og ekki sást annað en ró á hverjum manni.
Skipstjóri gekk um og leiðbeindi farþegum,
hvert þeii' ættu að fara til þess að mest vón
væri um björgun. Ég sá alls staðar þar, sem
ég leit, að skipverjar voru að vinna að sínum
störfum, og allir hugsuðu um það eitt, að geta
orðið að liði.
Þegar björgunarbáturinn kom í sjóinn, flaut
hann aftur með skipinu, því það var enn á dá-
lítilli ferð. Skipið hallaðist stöðugt mtira og
meira á hliðina, og var erfitt að halda báinum
frá skipshliðinni. Nokkrir menn komust í bátinn
beint frá skipinu, en sumir köstuðu sér útbyrðis
og komust síðar upp í bátinn eða á fleka.
Mesta hættan var á, að bátsuglan lenti á bátn-
um um leið og skipið hallaðist. Munaði minnstu
að svo færi, rétt áður en báturinn komst frá
skipshliðinni. Bátsuglan hafði numið við borð-
stokk bátsins, en í sama mund skar skipverji á
fangalínuna og alda féll undan bátnum og um
leið tókst að ýta honum frá skipshliðinni.
Þegar skipið sökk, var öll ferð farin af því.
Stakkst það niður að framan og sökk þannig,
að íslenzki fáninn var það síðasta, sem sást af
skipinu, áður en það sökk í djúpið. Seint mun-
um við, er þarna vorum, gleyma þeirri sjón.
Þeir, sem í björgunarbátnum voru, settust
strax undir árar og reru þangað, er skipið hafði
sokkið, í þeirri von, að takast myndi að bjarga
einhverjum. Tókst það, þar á meðal frú Eugenie
Bergin, eins og áður er sagt.
Aðeins ein hugsun komst að hjá þeim, sem í
bátnum voru, en það var: „Eru ekki einhverjir
fleiri? Sjáið þið ekki fleiri.“
En brátt tók að hvessa og fleiri sáust ekki. —
1 björgunarbátnum voru þurr föt, ullarpeysur,
yfirhafnir o. þ. h. Var því skipt á milli þeirra,
sem í bátnum voru, og kom þetta að góðu haldi
fyrir marga, er bjargast höfðu fáklæddir.
Það er eitt dæmi, sem ég get sagt frá, segir
Ólafur Tómasson, sem mér finnst vera ein-
kennandi fyrir hug þann, sem ríkti hjá mönn-
um, er slysið bar að höndum.
Eftir að sprengingin varð í skipinu, hitti
Anton Líndal matsveinn félaga sinn á þilfarinu.
Félagi hans sagði við hann. „Ég er björgunar-
beltislaus. Hvar á ég að ná í belti ?“
„Hér er björgunarbelti," sagði Anton og tók
af sér beltið, sem hann var með og fékk félaga
sínum. En sjálfur kastaði hann sér í sjóinn belt-
islaus. Þannig vildu allir hjálpa hver öðrum sem
bezt þeir gátu.
Ólafur rómar mjög viðtökur þær, sem skip-
brotsfólkið fékk um borð í hersnekkjunni og
eins í landi, er þangað kom.
„Dettifoss“ var byggður í Friðrikshöfn í Dan-
mörku árið 1930. Var hann 1564 brúttósmálestfr
að stærð, með 1500 hestafla vél. Hafði hann
rúm fyrir 30 farþega, en gat flutt 1300—1400
tonn af vörum í ferð. Var hann talinn hið traust-
asta skip, og var stærstur skipa Eimskipafé-
lagsins og gangbeztur allra íslenzkra skipa.
Einar Stefánsson var lengstum skipstjóri á
Dettifossi. Er hann lét af störfum á árinu 1943,
tók Pétur Björnsson við skipstjórninni. I þess-
ari síðustu ferð var Jónas Böðvarsson skipstjóri.
(Að mestu eftir Morgunbl.)
Rausnarlegar gjafir.
Á fyrri hluta aðalfundar Stýrimannafólags ís-
lands, sem haldinn var á milli jóla og nýárs, var
sú ákvörðunar tekin, að gefa úr félagssjóði kr. 5000
— fimm þúsund krónur — til dvalarheimilis sjó-
manna. Skipstjórafélag íslands gaf þúsund krónur
í fyrra í sama tilgangi, og er Stýrimannafélagið því
annað stéttarfélag sjómanna í röðinni, sem gengur á
undan öðrum með góðu eftirdæmi. Eiga bæði þessi
félög þakkir skilið fyrir rausn sína og örlæti, því
vitað er, að gjafirnar í báðum tilfellum mun hafa
numið allt aö helming þess fjár, sem þau áttu í
sjóði. Vonandi er, að sem flestir fylgi dæmi þeirra.
46
VÍKlNGUlí