Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.1945, Blaðsíða 26

Knúlur Arngrímsson, skólastjóri:
Sjóveldi Púnverja
Á útmánuðum árið 332 f. Kr. má sjá austar-
lega á Miðjarðarhafi nokkrar fönverskar gal-
eiður, er hafa samflot á vesturleið. Þetta eru
valin skip og vel mönnuð. Tröllefldir þrælar
sitja þar við hverja ár. Þeir eru þungbúnir á
svip og þögulir lengstum, en taki þeir að mæla,
má heyra orðum bregða fyrir á fjarskyldustu
tungum, allt frá málum Armeníu- og Kákasus-
þ.jóða í austri til þeirra tungna, sem talaðar eru
af Iberum og Keltum vestan við „Súlur Herak-
lesar".
Yfir hinni marglitu, hlekkjuðu þrælahjörð
vaka fönverskir skipstjórnarmenn. Hverjum.
sem örmagnast við árina, varpa þeir tafarlaust
í'yrir borð, og með bylmingshöggum slá þeir
taktinn, svo áralagi sé haldið. Þeir gefa sól og
landsýn gætur um daga, en pólstjörnunni um
nætur, svo ekki sé vikið af réttri leið. Með vor-
inu gefa norðaustanvindar byr í segl, og sól-
gylltur særinn freyðir um bógabreiðar gnoðir.
Víða hafa þessi skip verið í förum og verið
í'ermd og affermd í höfnum eyja og landa út við
yztu mörk hins þekkta heims. Og silfurfarma
hafa þau flutt og purpuralit klæði. En í þessari
ferð er farmurinn léttur, en vandfluttari öllu
öðru. Daglega ómar í eyrum skipverja grátur
barna og vein og stunur sjóveikra kvenna, því
erindi þessara skipa er það, að flytja konur og
börn frá borginni Týros í Fönikíu alla leið vest-
ur til Karþagóborgar í Afríku.
Geigvænlegir atburðir valda því, að þessi för
er farin. Alexander mikli situr um Týrosborg
og sækir hana af landi og sjó. Þegar Litla-Asía
féll í hendur hans og flestar borgir Fönikíu, þar
á meðal Sídon, þorðu ekki annað en ganga í lið
með honum, hafði kaupmannaaðallinn í Týros
að vísu haft vinmál við hann, en synjað honum
landgöngu á eynni, þar sem borg þeirra stóð.
Týrosbúar höfðu löngum stutt Persakonung með
i'lota sínum og vildu mega gera það enn, því þeir
óttuðust, að sigur Alexanders gegn Persakon-
ungi myndi hafa í för með sér vaxandi afskipti
Grikkja af verzlun og siglingum, og myndu þá
hinir gömlu gróðavegir Týrosborgar reynast
66
torsóttari en fyrr. Og vestan frá Karþagó höfðu
þeim borizt þau boð, að Karþagómenn, sem eínn-
ig eru nefndir Púnverjar, hétu stuðningi sinum,
ef þeir vildu veita Alexander mótspyrnu. Pún-
verjar hétu að fá Grikkjum á Sikiley nóg að
starfa, svo Alexander skyldi engin hjálp koma
þaðan, bein eða óbein. Auk þess mættu Týros-
búar senda konur sínar og börn til Karþagó-
borgar í öruggan griðastað.
Og þess vegna voru þessi skip á vesturleið.
Sá varnagli reyndist heldur ekki sleginn út í
bláinn, því eftir sjö mánaða frækilega vörn féll
Týros Alexander í hendur. Tvær þúsundir borg-
aranna lét hann krossfesta, en 35 þúsund selja
mansali. Sú Týrosborg, sem aftur var reist eftir ""
þessa hörðu hirtingu, var ekki fönversk, heldur
alþjóðaborg, þar sem kliðurinn á hverju torgi
bar hellenskan hreim.
Konurnar og börnin, sem flutt voru til
Karþagó vorið 332, voru því hið síðasta, sem
bjargað varð af gömlu Týros. En grátur þeirra,
er ómaði það vor út yfir öldur Miðjarðarhafs-
ins, er hið eina, er til vor hefur borizt af þús-
undum raunasagna, sem þarna hafa gerzt.
Aldrei sáu þessi börn feður sína aftur. Aldrei
litu þau framar ættborg sína á eynni við Mið-
jarðarhafsbotn. En Karþagó veitti þeim viðtöku.
Þar biðu þeirra örlög innflytjenda, margvísleg
að sjálfsögðu, en þó sennilega líf frjálsra manna
meðal fólks, er talaði sömu tungu og hélt við
sömu siðvenjum og tíðkazt höfðu heima hjá
þeim. Karþagó hafði byggzt frá Týros og átti
nú fimm alda sögu að baki. Og hafi hún, eins
og ýmsir vilja álíta, erft eitthvað af silfri og
gulli Tyrosborgar, er komið hafði verið undan
ásamt konunum og börnunum, þá væri synd að
segja, að þar hafi arfur fallið tómhentum í
skaut, því Karþagó var þá talin einhver auð-
ugasta borg í heimi. Silfur og gull eru félags-
lyndir málmar'og leita jafnan þangað, sem mikið
er af þeim fyrir.
Ég hefi leyft mér að hefja þessa frásögn í
miðjum klíðum, því hér voru atburðir að gerast,
sem telja má með réttu merkileg þáttaskipti í
VÍKINGUIl