Sjómannablaðið Víkingur - 01.07.1949, Blaðsíða 15

keyrzlu 850 karlmenn og við sjómennsku um
1200 karlmenn. Þessar tölur eru að vísu ekki
tæmandi um atvinnuskiptinguna í bænum, en
sýna þó ljóslega, hvernig krókurinn beygist frá
sjálfri framleiðslu afurðanna, og vart mun
nokkur maður svo rækilega heimskur, ef hann
reynir að hugsa af viti, að ímynda sér með
hliðsjón af ofangreindri atvinnuskiptingu og
með tilliti til þess, að Reykjavík hefur um 55
þúsund íbúa, að ekki væri hægt að fá þar nema
1200 manns til að stunda sjómennsku.
Þegar markaður fellur, velta ókunnugir vöng-
um og ræða um að skipin séu orðin of afkasta-
mikil og of mörg, og við verðum bráðum alveg
útundan á enskum og þýzkum markaði, þegar
þessar þjóðir hafa sjálfar eignazt nógu mörg
skip til þess að fiska þann fi.sk, sem þau þurfa.
Ég' hef að vísu engar tölur til sönnunar, en mér
er nær að fullyrða, að þó þessar þjóðir eignuð-
ust nýjan togara annan hvern dag allt árið um
kring, næstu tvo til þrjá áratugi, myndi það
ekki gera betur en fullnægja matarþörf þeirri,
sem skapast með fólksfjölgun á sama tíma, og
fylla í skörð þeirra skipa, sem týnast og úr-
eldast.
Það kemur að vísu hart niður á stóru, nýju
togurunum okkar, að selja fullfei-mi af fiski
fyrir ca. 6 til 7 þús. sterlingspund, í staðinn
fyrir 12 til 14 þús. pund, eins og þeir þurfa að
&era, miðað við núverandi kringumstæður, til
þess að rekstur þeirra sé eðlilegur. Það er hins
vegar fullkomin fásinna og mjög óheilbrigt,
uð svo tæpt sé teflt með reksturinn, að skipun-
um megi aldrei bregðast ein einasta sölu- eða
veiðiferð, svo að ekki sé öll rekstrarafkoma
Þeirra í veði, því það ætti að vera'hverjum heil-
vita manni ljóst, að sjósókn er einhver áhættu-
samasti atvinnuvegur, sem hægt er að velja hér
a landi, með tilliti til veðurfars og aflamögu-
leika, og er jafnfjarstætt að ætla sér að fá
júlan ársins hring stanzlausa velgengni, eins og
Pað er fjarstætt í spilum, að allir fái alltaf alla
aa2stu á eina hendi í sögn!
Þá verður einnig mörgum tíðrætt um það, að
iiskimiðin séu að tæmast, fiskurinn að eyðast,
jafnframt að með auknum aflaafköstum
verði engir markaðsmöguleikar.
Samkvæmt þeim athugunum og upplýsingum,
sem p. A. O. hefur gert og gefið um matvæla-
b°i'f þjóðanna í heiminum, telur nefndin, að
■Vi'ir síðustu heimsstyrjöld hafi fullur helming-
|ii alls mannkynsins, eða allt að % hlutar þess,
i að við stöðugan skort eða vanfóðrun. Auk
Pess kom svo styrjöldin með alla hennar neyð,
°g er enn langt frá því, að náðzt hafi sama á-
s and og fyrir stríð. Fæðumálusérfræðingar
v ' K l N □ u R
hafa reiknað það út, að ef reiknað er með sömu
meðalneyzlu á mann eins og hingað til, verði
ekki hægt að næra allt mannkynið í lok þess-
arar aldar, þó að öll þekkt ráð yrðu notuð.
Það þarf varla að taka fram í þéssu sam-
bandi, að ötullega er unnið að því að bæta úr
þessu ástandi, með því að skipuleggja nýtingu
matvælaframleiðslunnar, og öruggasta leiðin er
talin stóraukin fiskframleiðsla um allan heim.
Hvað því viðvíkur, að fiskur sé að eyðast, er
það augljóst og öllum kunnugt, sem um vilja
hugsa, að úthöfin búa yfir aflamagni, sem lítt
hefur verið nytjað til þessa. Víða eru fiskimið
að vísu rányrkt, einkum í Norður-Atlantshafi.
En ef litið er á kort yfir heimshöfin, sést það
fljótt, að svæði þau sem nú er ofboðið með
veiði, eru aðeins smáblettir hér og þar. Hins
vegar eru þau svæði, sem afli er lítt eða alls
ekki sóttur, geysilega víðáttumikil. Það er því
hin mesta fjarstæða, að horfa í gaupnir sér og
telja sér trú um að fiskur sé að hverfa úr haf-
inu af ofveiði!
Hvað snertir þær mótbárur, að fjármagn sé
ekki fyrir hendi til þess að stórauka fiski- og
farflota landsins á næstu 2 til 3 árum, vil ég
aðeins benda á, að meðan þjóðfélag vort hefur
efni á því að áforma byggingu almenningsleik-
valla, íþróttavalla, æskulýðshallar, útvarpshall-
ar, og hvað þær annars heita, allar hallirn-
ar, sem reisa á, fyrir tugi eða hundruð millj-
óna króna, og á meðan við höfum ráð á því að
borga um 60 milljónir króna í niðurgreiðslur til
þess að halda uppi hringavitleysu fjársóunar-
innar, að þá er fyrst hægt að tala um að illa
sé komið fyrir þjóðfélagi voru, ef við höfum
ekki einnig ráð á að kaupa atvinnutæki.
Atvinnumöguleikar og fjárhagsleg afkoma
þjóðarinnar byggist fyrst og fremst á því, að
nóg sé til af atvinnutækjum, og að rekstrar-
grundvöllur þeirra sé traustur.
Það er því siðferðisleg skylda sjómanna og
útvegsmanna, sem bezt þekkja hag sjávarút-
vegsins, að hefja hispurslausa baráttu fyrir því,
að treystur verði rekstur sjávarútvegsins, og að
íslenzka þjóðin eignist fleiri skip og fleiri sjó-
menn.
Halldór Jónsson.
Páll: — Ég hefi ekið bíl í tuttugu ár og aðeins lent
í tveimur bílslysum.
Pétur: — Ég hefi aðeins lent í einu.
Páll: — Hvað er langt síðan þú fórst að stýra bíl?
Pétur: — Ég byrjaði í gær.
155