Sjómannablaðið Víkingur - 01.07.1949, Side 46

Pétur Sigurðsson
íslenzkar sjómælingar
I tilefni af því, að fyrir nokkru síðan gaf Vita-
og hafnamálaskrifstofan út sjókort af Súganda-
firði, hið fyrsta sjókort, sem algjörlega er mælt,
teiknað og prentað hér á landi, hefur Pétur
Sigurðsson, skipstjóri á sjómælingabátnum „Týr“
ritað eftirfarandi greinarkorn um íslenzku sjó-
mælingarnar.
30. apríl s.l. var að sumu leyti merkisdagur
fyrir íslenzku sjómælingarnar, því þann dag
var fullgert fyrsta al-íslenzka sjókortið, — sjó-
kort, sem bæði var mælt, teiknað og prentað hér
á landi. Sjókort þetta er af Súgandafirði, í mæli-
kvarða 1:25000, 33x39 cm. að stærð. Aðalmæl-
Rússneskt lwalbrœðsluskip.
Samkvæmt samningi milli Ráðstjórnarinnar
og Hollendinga, eiga Hollendingar að byggja
stórt hvalbræðsluskip fyrir Rússa, og auk þess
tilheyrandi hvalveiðibáta. Bæði verksmiðjuskip-
ið og bátarnir munu verða drifin með diesel-
vélum. í bátunum verða 2.500 h.a. vélar.
í sambandi við þessar pantanir hafa Rússar
pantað 6 mótortankskip og nokkur kæliskip,
einnig hjá Hollendingum. Einnig hefur Rúss-
land samið um smíði á sex 80 feta dráttarbát-
um á Ítalíu.
•
Fiskverð.
Fiskverð í Svíþjóð hefur fallið nú undan-
farið. Þorskur kostar nú á markaði kr. 1,20—
1,30 og rauðspretta kr. 2,20—2,30. En í stað-
inn hefur fisksalan aukizt mjög mikið.
•
Samningur.
Vöruskiptasamningur milli Norðmanna og
Tékka hefur verið undirritaður í Prag. Sam-
kvæmt honum fá Tékkar síld, fisk og lýsi. Norð-
menn fá vefnaðarvörur, sykur, vélar, járn og
stál í staðinn. Verðmæti afurðanna er um 140
milljón norskar krónur á hvora hlið.
í næsta hefti verður m. a. grein um hval-
bræðslmkipið „Kosmos V“.
ing þess var gerð af sjómælingabátnum „Týr“
síðastliðið sumar, og í vetur var það svo teiknað
á Vita- og hafnamálaskrifstofunni, — og loks
prentað af prentsmiðjunni Lithoprent í Reykja-
vík.
Tilgangurinn með útgáfu þessa korts var
raunverulega að fá reynslu fyrir því, hvort til-
tækilegt væri að gefa út minni sjókort af fjörð-
um og höfnum hér á landi, — bæði hvað snerti
teiknun, prentun og síðast en ekki sízt kostnað.
Öll þessi atriði hafa þótt takast vonum framar.
Teikning kortsins tókst mikið betur en hægt
var að búast við af óvönum mönnum, prentun-
in ekki síður, — og loks varð sjálfur útgáfur
kostnaðurinn mikið minni en ætlað var í upp-
hafi.
Þegar einhverjum áfanga er náð í starfi, er
oft bæði hollt og gott að rifja upp fyrir sér að-
draganda hans, og hvað viðvíkur þessu litla sjó-
korti, þá þurfum við ekki að líta mjög langt
aftur í tímann.
Eins og kunnugt er, hafa nær allar sjó- og
landmælingar á íslandi frá upphafi og allt fram
á síðasta áratug verðir framkvæmdar af mönn-
um úr sjó- og landher Dana, og öll íslenzk kort
eru ennþá gefin út af þeim. Hefur hvorttveggja,
bæði mælingarnar og kortastarfsemin, verið
frábærlega vel og samvizkusamlega af hendi
leyst, þannig, að við stöndum á því sviði í mikilli
þakkarskuld við Dani. Eftir að fsland varð sjálf-
stætt árið 1918, fóru þó að koma fram raddir
um að við ættum að taka þessi mál í okkar
hendur, en vöntun á sérmenntuðum mönnum og
þröngur fjárhagur leyfði það þó alls ekki fyrst
í stað. Dönsku stofnanirnar, sem með þessi mál
fóru, voru þó reiðubúnar að veita okkur alla
aðstoð, og hafa síðar menntað þá mælingamenn,
sem við höfum óskað.
Hvað sjómælingunum viðvíkur, þá var það
ekki fyrr en árið 1929 að verulegur skriður
komst á að gera þær innlendar, er Friðrik V.
Ólafsson skólastjóri, þá skipherra á „Þór“, fékk
sérmenntun í sjómælingum á danska sjókorta-
safninu í Kaupmannahöfn. Við það hefjast
raunverulega hinar al-íslenzku sjómælingar, því
1B6
V I K I N G U R