Sjómannablaðið Víkingur - 01.07.1949, Page 49

an þeir voru saman í Lokinhömrum mun Gísli
hafa haft úrskurðarvaldið og verið formaður-
inn, enda var hann eldri.
Þótt Lokinhamraheimilið væri mannmargt,
voru þar ekki svo margir hraustir karlmenn,
að þeir nægðu út á áttæring, því á þeim var
venjulega 9 manna áhöfn. Það þótti ekki heigl-
um hent, að vera í hákarlalegum á opnum skip-
um að vetrarlagi. Þeir bræður höfðu venjulega
fjóra aðkomumenn á hákarlaskipi sínu, og varð
að senda til þeirra í hvert sinn er farið var í
legu. Hér verður getið manns þess, er Samúel
hét; hann var bóndi í Svalvogum. Samúel var
marga vetur með þeim bræðrum í leguferðum.
Hann var hraustur maður og duglegur, en þótti
úrtölusamur og svifaseinn nokkuð.
Það var einhverju sinni nálægt miðjum vetri,
að Lokinhamrabræður fóru í hákarlalegu og
héldu á hin venjulegu hákarlamið sín, en það
mun hafa verið um það bil 30 sjómílur frá
Lokinhömrum. Mið þetta heitir Sandlækur og
Pell. Þar lögðust þeir fyrir stjóra síðari hluta
dags. Veðri var þannig háttað, að nokkur kaldi
var af suðaustri og skýjað loft. Er þeir höfðu
legið röskan klukkutíma, komu þangað þrír átt-
æringar frá Dýrafirði. Einn þeirra, Haukadals-
skipið, lagðist nálægt þeim, aðeins austar og
grynnra. Formaður þess var Jón Hákonarson
á Sveinseyri. Hin skipin tvö, Hólaskipið og
Mýraáttæringurinn lögðust austar og dýpra. Er
legið hafði verið fullan sólarhring, gerði snögga
veðurbreytingu, útkaldann lygndi og gerði
skafa-heiðbirtu. Hákarl hafði verið tregur, voru
konmar hj á þeim bræðrum átta tunnur af lifur.
Þá var heimburður vesturfalls og drógust nú
tveir hákarlar. Segir nú Gísli við þann, sem
dró hákarl á afturvaðinn: „Þú skalt ekki renna
aftur. Það réttasta, sem við gerum, er að hætta
þessu noggi og koma okkur til lands“. Maður-
inn sinnti þessu ekki eða þóttist ekki heyra, og
Iseddi sökkunum út fyrir borðstokkinn. Gísli tók
brátt eftir því, að maðurinn hafði rennt vaðn-
og ávítaði hann fyrir að gegna ekki. Þá
segir Kristján: „Ég legg til, Gísli bróðir, að
við leysum og færum okkur skipleiti dýpra“.
Skipleiti var sú vegalengd kölluð, er rétt sást
u milli skipa. Gísli sagðist ekki fallast á þá
tillögu. Bætir hann síðan við, með alvöruþunga
í röddinni: „Ef þið dragið ekki undir eins upp
vaðina, þá sker ég á færin og læt ykkur borga“.
Er Gísli hafði þetta mælt, hlýddu menn taf-
arlaust. Síðan var stjórafærið dregið inn, árar
lagðar í keipa og róið af stað til lands.
Eins og áður er getið, lá Haukadals-áttær-
ln8'urinn austar og grynnra, og var því ekki
V í K i n B u R
alllangt frá, er þeir réru framhjá. Alltaf var
hafður lifandi eldur í potti, og var hann skorð-
aður fastur í framstafni skipsins. Það var þann-
ig útbúið, að járngrind var utan um pottinn,
með álmum, er náðu út á brúnir pottsins. Sat
hann þar fastur og gat ekki haggast þótt skipið
ylti. f potti þessum gátu menn ávallt haft lifandi
eld, væri veður ekki því verra. Yfir pottinum,
en innan grindarinnar og fastur við hana var
svo ketillinn, sem í mátti hita vatn og kaffi.
Gísli kallar nú til manns þess, sem eldsins gætti,
og bað hann henda út tveimur logandi móflög-
um, og láta litla stund líða í milli^j.Ég vil með
því“, segir Gísli „vekja athygli Jóns Hákonar-
sonar á því, að við erum að fara í land“. Þeir
á Haukadalsskipinu sáu merkið. Þar um borð
var maður, er Jón Ólafsson hét; hafði hann
verið vinnumaður á Lokinhömrum og með þeim
bræðrum í hákarlalegum. Hann tekur til máls
og segir: „Nú eru Lokinhamrabræður að fara
í land; er það merki þess, að Gísli sér veður-
brigði, sem við hinir ekki sjáum“. Jón Hákon-
arson svarar því til, að enginn geti verið að
fara í land veðurs vegna í skafandi heiðbirtu
og rjómalogni, heldur muni ástæðan vera sú,
að maður hafi veikst hjá þeim bræðrum. Jón
Ólafsson svarar: „Ef svo væri, þá væru þeir
ekki að gefa okkur merki; ég þekki Gísla svo
vel, að það er veðurs vegna, sem hann fer í
land; honum skjátlast aldrei í þeim efnum.
Hann er að gefa okkur merki vegna þess, að
hann vill forða okkur frá að lenda í hrakningi
og mannhættuveðri“. Jón Hákonarson þvertók
fyrir það, að Lokinhamrabræður væru að fara
í land veðurs vegna. Líklegast væri, að einhver
háseta hefði tekið upp hjá sjálfum sér að henda
út flögunum að gamni sínu, bara til að narra
þá á Ilaukadalsskipinu til lands.
Nú víkur sögunni til Lokinhamrabræðra, þar
sem þeir sitja sveittir við árina og róa lognið,
því erfitt var að róa þessum skipum, enda ó-
venjulegt, að þurfa að taka landleiðina á ár-
um. Austurfall var, og bar þá austur eftir.
Samúel í Svalvogum var að þessu sinni með
þeim bræðrum, hraustmenni mikið, en þótti
stundum seinn til og úrtölusamur, eins og fyrr
segir. Þótti honum nú sækjast þungt róðurinn,
tekur til máls og segir: „Það eru undarlegir
menn, þessir Lokinhamrabræður. Þegar rofar
til í lofti neyta þeir hvorki svefns né matar,
eru á einlægu stjái út og inn nætur og daga,
eirðarlausir yfir því að komast ekki á sjóinn.
En svo hafa þeir það til í bezta veðri, að láta
háseta sína róa af djúpmiðum til lands, og
svíkja af þeim og sjálfum sér góðan afla. Hald-
ið þið að Dýrfirðingunum líki nú lífið að fást
109