Sjómannablaðið Víkingur - 01.07.1949, Blaðsíða 61

ENDURMINNINGAR
Asmunáar Asmundssonar
/ ÞESSU blaði hefst ágrip af ævi Ásmundar Ásmundssonar skipasmiðs í Hnífs-
dal. Hafði hann sjálfur ritað niður endurminningar sínar um fyrri hluta ævinnar, en
elcki lokið því er hann lézt. Asmundur var Borgfirðingur að ætt, fæddur 1859, lærði
bátasmíðar hjá Brynjólfi skipasmið í Engey, fluttist vestur í Hnífsdal árið 1896 og
átti þar síðan heima til æviloka, 1936.
Ásmundur var að ýmsu leyti merkilegur maður og kemur allverulega við sögu
vélbátaútgerðarinnar á fyrstu árum hennar, þar eð hann smiðaði fyrstu bátana, sem
smíðaðir voru sérstaklega undir mótorvélar hér á landi. Er ýmsan fróðleilc að finna
í minningablöðum Ásmundar, og því vert að halda þeim til haga.
I.
í Neðranesi í Stafholtstungum í Myrasýslu,
kjó á fyrri hluta 19. aldar maður, sem Helgi
hét, Jónsson; kona hans hét Katrín, ég man ekki
hvers dóttir hún var. Þau áttu mörg börn, Ás-
mund, Jón, Guðmund, Hróðnýju, Sigurlaugu,
Jórunni Margréti, Guðrúnu og allmörg fleiri,
sem dóu ung. Á bænum var vinnukona, Ragn-
heiður Davíðsdóttir að nafni. Um þær mundir,
sem Ásmundur var 18 ára, varð stúlka þessi
þunguð af hans völdum. Þótti föður hans þetta
mJög slæmt, og var stúlkan látin fara burt af
''einailinu og á bæ þann, sem hét Svartagil. Hann
?r í Norðurárdal. Þar fæddist krói þessi, sem
j skírninni hlaut nafnið Ásmundur. Er það sá
111111 sami, sem þessar endurminningar ritar.
Á Svartagili fékk ég að vera fyrsta ár ævi
mmnar, en lengur ekki. Þaðan var ég fluttur
nð Þingnesi í Bæjarsveit. Þar átti ég heima í
og leið mér þar mjög vel. Húsbóndi minn
Jóhann, kona hans Guðrún Ásmundsdóttir,
kona. Hún var mér eitthvað skyld. Þegar
eg var 9 ára dó Jóhann, svo ég varð að fara
Psðan. Þá var ég um skeið hjá fólki mínu á
eðranesi og átti þar góða vist, en eftir stuttan
*ma var ég fluttur þaðan; þar var svo margt
^rir af börnum. Fluttist ég nú að Hamraend-
jjm, næsta bæ við Nes, gat ég þá oft fundið
°*ur minn og frændfólk. Húsbóndi minn hét
aðmundur Jónsson, en húsmóðir Guðrún Gísla-
°ttir. Voru þau ágætis hjón og heimilið hið
'h a' ^eið m®r Þar 1 a^a staði vel. Þau hjón
a u tvær dætur. Hét önnur Sigríður. Hún var
aiciur við mig. Hin, sem var nokkru eldri, hét
e ga; góðar stúlkur báðar.
^að mun hafa verið í um það bil fjögur ár,
em allt lék í lyndi og ég var í bezta gengi með
V ' K l n G u R
barnshyggjur mínar. En þá syrti að og fékk
ég síðan að kenna á því, að allt er í heiminum
hverfult. Fyrst dó Helgi afi minn, sem mér
var orðinn mjög kær, því hann var mér ákaf-
lega góður. Litlu síðar missti ég einnig föður
minn, og var mér það mikill söknuður, því hann
hafði reynzt mér góður faðir. Man ég vel, að
ég grét mikið, er ég fékk þá harmafrétt, að
Ásmundur Ásmundsson.
hann væri dáinn. Var mér þá lofað öllu, sem
mér gat til huggunar orðið. Fyrst og fremst
lofaði minn góði húsbóndi því, að ganga mér í
föður stað, og er víst, að hann hefði efnt það
vel og trúlega, enda gerði hann það þann stutta
tíma, sem ég átti eftir að njóta hans. En sjald-
an er ein báran stök. Þegar ég var tólf ára, var
ég einnig sviftur þessum fóstra mínum og nýja
föður. Það bar að með þeim hætti, að skip
2D1