Sjómannablaðið Víkingur - 01.05.1953, Side 11

botnvörpu- og dragnótaveiða á þessum slóðum.
í Faxaflóa eru víðáttumiklar klakstöðvar, og
þar eru ennfremur einhverjar þýðingarmestu
uppeldisstöðvar nytjafiska. Fiskgengd er því
ávallt mikil í flóanum, enda virðurkennt að
fornu og nýju, að þar séu einhver fiskisælustu
mið við strendur þessa lands.
Friðun Faxaflóa fyrir botnvörpu og drag-
nótaveiðum er því óneitanlega mjög þýðingar-
mikill þáttur í þeirri sjálfsbjargarviðleitni Is-
lendinga að koma í veg fyrir hóflausa rányrkju
á fiskimiðunum með aukinni friðun til verndar
fiskstofninum og því til öryggis og tryggingar,
að fiskveiðar hér geti í framtíðinni orðið Is-
lendingum lífvænlegur atvinnuvegur“.
Úr verstöðvum við Faxaflóa hafa mér aðeins
borizt tvær skýrslur, en í bókinni „Sjósókn“,
sem eru hinar fróðlegu endurminningar Erlends
Björnssonar á Breiðabólsstöðum, skráðar af
séra Jóni Thorarensen, er mjög ýtarleg lýsing
af fiskimiðum í flóanum með glöggum upp-
drætti af svæðinu frá Skipaskaga að Miðnesi,
og vísast til nefndrar bókar, bls. 129—135.
Þeir, sem skýrslur hafa sent mér, eru Ólafur
Þórðarson, skipstjóri og útgerðarmaður í Hafn-
arfirði, og Gísli Sighvatsson, Sólbakka, Garði,
eftir beiðni Guðjóns S. Magnússonar, Valbraut.
Þegar Ólafur hefur greint frá tölu togara og
stærri línubáta, sem gerðir eru út frá Hafnar-
firði, svo og frá djúpmiðum, sem þessir stærri
bátar sækja á og að afli þeirra hafi farið batn-
andi, segir hann um minni báta: „Síðla sumars
fóru margir árabátar og trillur héðan út í f jarð-
armynnið og fiskuðu þar smáýsu. Þurftu þeir
ekki að fara lengra en út að Helgaskersbungu.
Að smáýsa gangi hér inn á fjörð, hefur ekki
skeð í tugi ára. Annað, sem sjáanlega hefur
breytzt vegna friðunarinnar er það, að línu-
bátar hafa í vetur fengið á línuna töluvert
meira af ýsu í hverri lögn en undangengin ár.
Þetta tvennt tel ég að sé ávöxtur friðunar-
innar. Við hér vonum að á næstu tímum örfist
veiðin á grunnmiðum hér við flóann“.
Skýrsla Gísla er einhver fullkomnasta og
ýtarlegasta upptalning og staðsetning miða,
sem mér hefur borizt og hefði henni fylgt upp-
dráttur, eins og frá Filippusi Þorvaldssyni,
hefði hún verið enn meiri gersemi.
Vel skil ég, að Gísli leggi ekki á sig það
erfiði, en ef hann les þessar línur og hefur til
þess tómstundir, þá bið ég hann að semja kort-
ið, bæði fyrir mig og Garðbúa, því honum er
til þess treystandi, það hermir skýrslan.
Fyrst gerir Gísli grein fyrir grynnstu mið-
um vestur með landinu. Eru þau átta. Svo telur
hann miðin „á sandinum", frá grynnstu hraun-
miðum fram að svonefndri miðabrún, og eru
þau þrjú. Dýpsta miðið er „Súluáll“, sem vana-
legt er að sækja á.
En svo kemur talning fengsælustu miðanna,
sem ekki eru færri en átján, og voru á tímum
opnu skipanna einu nafni kölluð „miðin“ eða
„fram á miðin“.
Svo er kennileitum lýst, sem miðað er við,
og þessar skýringar gefnar: „Framanskráð mið
eru lúðu- og þorskamið. Fyrr á árum fékkst
lúða um allan Garðsjó, bæði smá og stór. Um
allt syðra hraun hef ég lagt lúðulóð og víðast
hvar orðið lúðu var á öllu því svæði.
Á Gerðaröst, nokkur hundruð metra frá
Gerðahólma, fékk Magnús Tobíasson einn á bát
ellefu flakandi lúður, fyrir um 20 árum síðan,
og er það mesti lúðuafli, sem ég 'hef séð eftir
einn mann, fiskað á handfæri.
Áður en byrjað var að nota dragnót, var al-
gengt, ef beitt var síld, að fá á 500 öngla línu
150 kg. af smálúðu. Dæmi er til að aflast hafi
allt að 400 kg. á sama önglafjölda. Síðan drag-
nótin kom til skjalanna, má heita að ekki hafi
orðið smálúðu vart í Garðsjó“.
Suðvesturland.
Frá Helga Sigurðssyni, f. h. fiskideildar
Stokkseyrar, hef ég fengið þessar lýsingar:
„Svæðið, þar sem fiskað er á með línu og
þorskanetum, markast að mestu leyti frá 20°
50' v. 1. til 22° v. 1. og frá landi 63° 20' n. br.
Innan þessa svæðis er mikið lögð lína SSV
til VSV frá Stokkseyri, ca. 10—20 sjóm. frá
landi.
Einnig á svæðinu frá Hafnarnesi til Krýsu-
víkurbergs um 3 sjóm. frá landi.
Þorskanetsmiðin eru á svipuðum slóðum og
línumiðin, þó frekar nær landi, sérstaklega ef
um sílfisk er að ræða. Annars hefur netaveiði
hér um slóðir orðið að miðast að miklu leyti við
að vera innan landhelgislínu vegna ágangs tog-
ara, sérstaklega erlendra“.
Þá er komið á boðleiðarendann og er síðastur
en ekki síztur Kristinn Haukur Þórhallsson úr
Grindavík.
Öll hafa erindin glatt mig, en sérstakan fögn-
uð og vonir hjá mér hefur þetta svar Kristins
Hauks vakið, því hann er aðeins fjórtán vetra
og lætur ekki undir höfuð leggjast, vegna áhuga
fyrir landhelgismálinu, áð leita til hinna reyndu
og kunnugu sjómanna.
Já, kæri, ungi vinur! Víst er það gaman,
þegar æskan sjálf réttir fram örfandi hönd, þá
er landhelgismálið á framtíðar vegi. Þá eign-
umst við Islendingar fyrr en varir landgrunnið
allt, sem Eyjan okkar hvíta stendur á.
V I K I N G U R
1G5