Sjómannablaðið Víkingur - 01.10.1953, Blaðsíða 15

voru fjórir mánuðir hafði hann þyngst um 100 kg.
og lengst um 40 cm.
Þarna í búrinu gafst sérstaklega gott tækifæri
til þess að athuga smokkfiskaveiði marsvínsins. Ef
bráðinni var sleppt beint fyrir framan trýnið eða
snoppuna á hvalnum, sá hann hana ekki vegna
fituhnúðsins framan á höfðinu, og því heppilegast
að renna fæðunni öðru hvoru megin við hausinn,
þá var hann snar að hremma hana, svo hún ekki
lenti hjá Jœppinautunum, en þeir voru bæði höfr-
ungar, skjaldbökur og fiskar.
Fyrst í stað var marsvínið hrætt við höfrungana,
en ekki leið á löngu unz það fór að hnoða þá eða
ýta við þeim með snoppunni og jafnvel glefsa i
þá, og sat það eftir slíka viðureign eitt og öruggt
að sinni bráð.
Þegar skoluð var fatan, sem smokkfiskarnir voru
bornir í, fann marsvínið á sér, að nú var máltíð-
inni lokið, og synti þá burt frá palli þeim, sem sá
stóð á, er máltíðina reiddi fram. Marsvínið hélt
einkrun til í suðurhluta búrsins, en þar var for-
sæla og kom þarna fram það, sem menn þóttust
áður vita, að marsvín eru einkum á ferli þegar
skuggsýnt eða dimmt er orðið.
Eftir níu mánaða dvöl í lagardýrabúrinu dó mar-
svínið. Það voru höfrunganautin, sem styttu því
aldur, þó miklu stærra væri, en um fengitímann
verða þau mjög grimm og létu höggin óspart dynja
ó „þeim stóra“, unz hann þoldi ekki meira.
Við þessu gátu varðmenn ekkert að gert.
Ekki hefur annað marsvín náðst, en í geyminn í
„Marine Studios“ hafa flutzt flestar tegundir höfr-
unga.
Eins og ég hefi áður sagt frá í erindinu „Hval-
irnir“, tókst tveimur kanadiskmn náttúrufræðing-
mn að ná rödd eða raddbrigðum höfrungsins
„Delphinapterus Leucas“ (hvíta höfrungsins) á
plötur hljóðfarans og samkvæmt þeim hljóðum eða
tónum hefur höfrungur þessi síðan verið nefndur
„kanarífugl hafsins".
Rannsóknir, sem gerðar hafa verið í „Marine
Studios“, leiða í ljós, að heyrnin hjá höfrungum er
mjög góð og að þeir nota hljóð til þess að gera hver
öðrum aðvart, eða öllu heldur, til þess að skrafa
saman. f hinu mikla lagardýrabúri hefir það nokkr-
um sinnum skeð, að höfrungakýr hafa kelft og
kom þá í ljós, að fyrst ber sporðinn að hjá hvöl-
unum, en ekki hausinn, eins og á sér stað hjá spen-
dýrum þeim, er á landi lifa.
Umhyggja móðurinnar fyrir kálfi sínum er mjög
mikil og hin nákvæmasta. Fyrst aðstoðar hún hann
til þess að komast upp að yfirborðinu, en þess þarf
hann sem fyrst, til að fylla lungun af lofti. Svo
fer hann að svamla og leita að móðurmjólkinni,
en með hreyfingu magavöðva bókstaflega spýtir
kýrin mjólkinni upp í kálfinn.
V í K I N □ U R
Höfrungavaða.
Svo ég víki aftur að hljóði eða skrafi höfrungs-
ins, þá var það dag nokkurn, er flytja átti höfr-
ungskú með kálfi úr einni vatnsþró í aðra á M. S.,
að kýrin var fyrst flutt og stiuð frá kálfinum með
grindum og jafnframt vatnsborðið lækkað. Meðan
á þessu gekk, voru þau stöðugt að skrafa saman,
kýr og kálfur, og heyrðist greinilega í báðum, en
þegar búið var að tæma vatnið í leiðslunni milli
geymanna, svo hljóð gat ekki lengur borist í því
eða með, þá synti kýrin frá grindinni, en kálfur-
inn hélt áfram að þvaðra í ákafa. Þegar þeim var
aftur hleypt saman, varð sýnilega mikill fagnaðar-
fundnr hjá báðum.
Er það nú álit þeirra manna, sem mest hafa
athugað hvalina, að heyrn þeirra sé miklu full-
komnari en sjónin. Er það og álitið, að vitsmunir
þeirra séu talsverðir og í röðun spendýranna eftir
vitsmunum er höfrungnum markaður bás milli
hundsins og chimpansapans.
Sá höfrungur, sem mesta eftirtekt hefir vakið
í M. S., er úr flokki þeirrá, sem á latínu nefnast
„Tursiopo tursio“ og verða 3 til 4 metrar á lengd,
einstaka 5 m. Er hann nefndur gælunafninu „Fil-
ippy“ (Filippus) og er búið að kenna honum ýmsar
listir, svo sem að draga upp merki eða flagg, þegar
hann er svangur. Gerir hann það með því að
stökkva hæð sína upp úr vatninu og læsa kjaftin-
um um rauðan knött, sem er neðst á stöng. Lætur
hann sig svo síga aftur í sjóinn, er hann hefur
náð knettinum og þó rennur upp á stöngina gult
flagg, sem í er dreginn svartm- höfrungur, og þá
brugðið við og „Pusa“ gefið.
Þá hafa og aktygi verið lögð á „Filippy" og hon-
um kennt að draga húðkeip eða lítinn, léttan fleka
Frh. á bls. 239.
235