Sjómannablaðið Víkingur - 01.07.1954, Blaðsíða 11

■
wms,
, ■ ..
fStS3í5SÍSiíÍSíci^SÍÍg^+S5, *t 1 $ZÍ "■> »-ír4*-"
,CftjTiíí«f?ií?jf,+--íí;ríí?;íí’~íííiíJííi
■■ ■ ■ ••■■'•'■■. . ■
ÍÍ4M+* aiíj+'-Jítí f
■ ■ ■
jjrilhh "r ' :
■,;/:. ■ . ■ ■; ■

'VmíP'fjl
WmSm
.. •:;'
,
ÉBin.
■ -
■
/■'■■',' ■■■','
,';;■■■ - -'
, ... ' J".

■•
^ÍPSfÍíltfS#/' •'.<7ÍTTr
fi
^y r-r / ;■ ;

■

ÁÍKÍW*'’

1 - '•- • ■''*■->-

Hið fræga flaggskip Kólumbusar, „Santa María“. Hún lestaði aðeins 100 tonn.
þarfnast flotans þegar að friðarborðinu kemur,
og þá munu þeir vinna friðinn, sem hafa stærsta
og bezta flotann, jafnvel þótt þeir hafi tapað í
ófriði“.
Nú nálgumst við óðum þá stund, er ríki
Suður-Evrópu biðu lægra hlut fyrir Norður-
Evrópu, þar sem meiri framför og uppfynn-
ingar áttu sér stað. Mönnum hefur orðið tíð-
rætt um afdrif „Flotans ósigranda“. En áður
en ég sný mér að þeim hörmulega atburði, ætla
ég að fara nokkrum orðum um sjófærni smá-
skipa á þessu tímabili.
Vitanlega kemur það ennþá fyrir, að ein-
möstrungum (skútum) sé siglt um úthöfin, og
þær virðast gefa góða raun. En nú eru fyrir
hendi sjókort, áttavitar og önnur tæki, alls kon-
ar matur er niðursoðinn, og ef út af ber, eru
hundruð hafna, sem hægt er að leita til um
stundarsakir. En þegar Drake lagði af stað í
frægðarför sína umhverfis hnöttinn árið 1577,
þá hafði hann einungis skip, sem var engu
stærra en „Santa María“, næstum heilli öld
eldri. Og þótt hann breytti nafni skips síns,
sem áður hét óskáldlegu nafni, „Pelican“, og
nefndi það öðru skáldlegra, sem sé „Gullhindin“,
þá stækkaði litla skipið hans ekkert við það.
Það hélzt óbreytt eins og það hafði alltaf verið,
100 tonna þrísigld skúta, með skipshöfn, sem
var rétt mátuleg.
Agi var mjög strangur á skipum þessara
tíma. Húðstrýkingar voru vitanlega daglegt
brauð, þótt húðstrýkingar sem list væri ekki í
fullum blóma fyrr en í lok 18. aldar. En jafn-
vel þá voru menn hýddir fyrir að vera of sein-
ir, þegar skipun hafði verið gefin um að manna
rárnar, eða fyrir að vera of seinir niður aftur.
Menn voru húðstrýktir fyrir að guðlasta, bölva
öðrum sjómönnum eða fyrir skort á hreinlæti.
Venjuleg kaffæring, endurtekin þrisvareðafjór-
um sinnum, beið allra þeirra, sem beittu hnífi
V I K I N G U R
137