Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.1969, Qupperneq 3

SANNLEIKURINN
I BÁTADEILUNNI
ÖRN STEINSSON:
Bátadeilunni hefur nú verið
frestað um sinn. Auðvelt var að
koma endum saman í þessari
alvarlegu deilu, ef þrjózka stjórn-
valda hefði eklci komið til.
Kveðjur stjómarblaðanna til
yfirmanna bátaflotans og þá al-
veg sérstaklega til þeirra sam-
taka, sem mér hefur verið falin
forusta fyrir, knýr mig til að
ræða þessi mál mjög opinskátt.
Fyrir mánaðamótin okt-nóv.
sl. þótti félögum innan Far-
manna- og fiskimannasambands
íslands rétt að hafa samninga
sína lausa við bátaútgerðarmenn
um áramót. Kom þrennt til:
í fyrsta lagi voru samningaimir
orðnir 5 ára gamlir, í öðru lagi
var Sjómannasamband Islands
búið að vera nokkrum sinnum á
ferðinni og sleilct upp kjarabæt-
ur, er breytt höfðu eðlilegum
kauphlutföllum miðað við aðra
starfsmenn bátanna, og í þriðja
lagi sviku útgerðarmenn sam-
lcomulag um söltunarlaun fyrir
saltaða síld um borð í skipi, en
Því væri vert að liugleiða um ann-
an árstíma eins og t.d. í maí—júní,
þegar sólargangur er lengstur, vor í
lofti, árangur vertíðarinnar liggur
fyrir, og erfiðleikar vetrar að baki.
Mundi þá mun vænlegar að
skuggar tortryggni og togstreitu
leituðu síður á vansvefta sálir, í
sama mæli og í svartasta skamm-
deginu.
Ég mundi því leggja til að samn-
ingagerðir við sjómannasamtökin
hæfust með nægilegiun aðdraganda
fyrir aðal ársliátíðina; Sjómanna-
daginn, svo að „hetjur hafsins“
fengju notið á áþreifanlegan liátt
þakklætis og viðurkenningar al-
þjóðar fvrir störf þeirra og strit.
VÍKINGUR
það samkomulag var gert á síð-
astliðnu vori með tilliti til veiða
á fjarlægum miðum.
1 framsetningu okkar var gert
ráð fyrir að knýja útgerðarmenn
til að standa við fyrrnefnt sam-
komulag um söltunarlaun, sverfa
agnúa af samningsgreinum til
að komast hjá mistúlkun, fá
skilyrðislaust inn fatapeninga,
sem röskuðu kauphlutfallinu
verulega og þá ekki síður að taka
upp samninga um vísitölubætur
við útgerðarmenn, sem er algjört
samningsatriði, að minnsta kosti
á yfirborðinu að sjá.
Ef skyggnst er aðeins undir
þetta yfirborð, kemur í Ijós oð
samningsréttur um þetta atriði
er ekki til, nema á vegum Al-
þýðusambands Islands. Og þessi
mörk hefur enginn annar dregið
en hin ,,lýðræðislega“ stjóm
Bjama Benediktssonar.
Þessi stefna, ef ekki verður nú
þegar söðlað um, á eftir að verða
íslenzku þjóðlífi dýr.
Með því er ég ekki að halda
fram, að skerðing vísitöluákvæða
hafi ekki verið nauðsyn, og sjálf-
ur hef ég alltaf verið andvígur
prósentureikningnum við út-
reikning hennar, því að með hon-
um fengu þeir hæst-launuðu
mestar bætur.
En framkvæmdin hjá okkur
þarf alltaf að vera handahófs-
kennd, annað hvort í ökla eða
eyra. Sú framkvæmd, er nú tíðk-
ast, er að eyðileggja öll kaup-
hlutföll milli stétta, og er þegar
farið að bera á hinum mesta
glundroða víða út af þessu.
Eðlilegt tel ég að miða vísitölu-
upphæð við einhverja ákveðna
stærð, er kæmi síðan jafnt til
allra launþega. Á þann hátt yrði
komizt hjá launahlutfallábreyt-
ingum og þeim hættum, sem því
fylgja.
Dæmið um bátadeiluna ætti að
vera til vamaðar, því að undir-
menn bátanna njóta þar vísitölu-
bóta upp á 1135 kr. pr. mánuð,
þegar svo fatapeningar koma
inn í samningana hefur kauphlut-
fallið færzt saman um hvorki
meira né minna en 2235 kr., þeg-
ar kauptrygging er greidd. Því
miður hefur svo háttað að undan-
fömu, að bátar of margir hafa
ekki fiskað nema fyrir kaup-
tryggingu. Við slíkar aðstæður
verður þessi skilsmunur tilfinn-
anlegri.
Þótt litill afli komi úr sjó, þýð-
ir þaið ekki minni vinna eða
skemmri vinnutími sjómanna.
Það er þvi ekki óeðlilegt að hug-
anum verði hvarflað á land til
stétta, er þar vinna. Stéttir allar
á þurru hafa fast ákveðinn
vinnutíma og aukagreiðslur fyrir
störf sín, sem unnin eru utan
venjulegs dagvinnutíma.
TJm þetta er ekki að ræða hjá
sjómanninum. Vinnutimi hans er
að mestu óákveðinn og um engar
auka-greiðslur er að ræða, þótt
unnið sé á afbrigðilegum timum
landmanna. Með tilliti til þess
regin mismunar, sem er á vinnu-
aðstöðu land- og sjómanna þótti
ekki óeðlilegt að setja fram 26000
lcróna lágmarkslaunakröfu til
handa yfirmönnum bátaflotcms.
Var sú upphæð reyndar nokkuð
hærri en eitt og hálft núverandi
hásetalágmarkskaup, sem er að
upphæð 1U362 kr., en hcíseta-
kaupið er líka of lágt og þyrfti
að hækka til samræmis við lang-
an vinnutima þeirra svo lifvæn-
legt megi teljast, þar eð trygging
verður æ algengari. Fyrirmyndin
að 26000 kr. er líka fyrir hendi,
þvi að áVestfjörðum eru greiddar
'i'úmar 25000 kr. í tryggingu til
yfirmanna og verður ekki séð, að
bátar þar sæki neitt ver á miðin
en annars staðar á landinu. Rökin
útgerðarmanna hér gegn þessari
tryggingarupphæð hafa þau helzt
verið, að með svona hárri kaup-
Framh. á bls. UO
3