Sjómannablaðið Víkingur - 01.08.1972, Page 13

enda var svo komið vorið 1927,
er ég kom þangað síðast í mín-
um fyrsta túr sem togaraskip-
stjóri, að fiskur var þá farinn að
tregast þarna svo mjög, að mér
þótti ekki taka því að fara þang-
að aftur og hef aldrei þar síðan
komið að vori til í fiskileit.Svip-
aða sögu er af öðrum mínum
samtíðarmönnum að segja hér-
lendum, en þó að við legðum
þessar austurferðir niður, þá
hafa útlendir togarar, sérstak-
lega Englendingar svo að segja
passað upp á hverja bröndu sem
þangað hefur leitað og þar með
girt fyrir að þessi mið nái sér
aftur. Sama sagan gildir hvar
sem er, þar sem áður voru auð-
ug fiskimið hér við land. Hver
þekltir t. d. Halann og Horn-
bankann nú og fyrir 20—40 ár-
um. Nei, þróunin er augljós nið-
ur á við öllum þeim, sem með
hafa fylgzt. Það er um greini-
lega ofveiði að ræða og það er
meira vandamál fyrir okkur en
nokkra aðra þjóð, sem leitar til
veiða hér við land. Það er höfuð-
nauðsyn fyrir okkur að gera öðr-
um þjóðum Ijóst hvert stefnir ef
ekkert er að gert, en það er vitað
mál að er þungur róður.
í átökunum um rétt okkar,
smáan eða stóran, til landgrunns-
ins, verða ýmsir fræðingar til
kvaddir, en það má víst segja,
að fræðilegar niðurstöður eigi að
byggjast á staðfestri reynslu.
Fiskifræðingarnir leitast að sjálf-
sögðu við að mæla eða ákveða
fiskmagnið í sjónum og hvaða
breytingum það tekur. Þeir vilja
þá miða við ákveðið fiskmagn
fengið fyrir ákveðna fyrirhöfn
og tala þá um ákveðinn öngla-
fjölda og ákveðinn togtíma. Við
þessa aðferð er það að athuga,
að útkoman getur ekki orðið rétt
nema að á sama tíma sé stöðvuð
öll tækniþróun við þessar veiðar.
Ég á við, að notuð séu sams konar
skip með nákvæmlega eins veið-
arfærum eða sem sagt engu
tæknilega breytt yfir tímabilið,
sem athugunin stendur yfir. Ég
hef hvergi orðið var við slíka
kyrrstöðu og vona að okkar menn
VlKINGUE
Sigurjón Einarsson.
gangi ekki inn á að togtími sé
það sama nema að nafninu til.
Enginn má láta sér detta í hug
að leggja að jöfnu í athugun tog-
tíma á nýtízku togara með öll-
um þeim hjálpartækjum, sem
við nú ráðum yfir og gamla tog-
aranum, sem var meira en helm-
ingi minni og snauður að öllum
hjálpartækjum. Mismunurinn er
svo stór að manni dettur í hug
sláttuvélin, orfið og ljárinn.
Þá er að athuga öngulinn á
línunni. öngullinn sjálfur hefur
ekki tekið neinum sérstökum
breytingum en þau skip, sem
honum beita, eru allt önnur og
meiri en áður var. Þau hafa sí-
fellt verið að breytast og eflast,
bæði hvað stærð, gang og hjálp-
artæki áhrærir. Þau geta því far-
ið víðar um og hnitmiðað öngul-
inn betur niður á veiðistað. En af
þeim ástæðum gefur nútímabát-
urinn ekki sömu reynd af fiski-
magninu í sjónum þá og nú. Þó
miðað sé við önglafjölda, eins og
gamli illa búni báturinn, sem
vegna smæðar og gangtregðu
var bundinn við mikið styttri
sókn og grynnri mið. Ekki einu
sinni skakfærið hefur staðið í
stað, því að nú nota menn nylon-
færi, sem gefa mikið betri ár-
angur en hampfærin, sem nú eru
alveg að falla úr sögunni.
Eg veit, að í átökum um land-
grunnið og umráðarétt okkar,
mikinn eða lítinn, yfir því verður
skýrslum skotið fram í sókn og
vörn. Með það fyrir augum hef
ég dregið hér fram þessar at-
hugasemdir í trausti þess að þær
nái eyrum þeirra manna er með
okkar mál kunna að fara þegar
til átaka kemur á alþjóða vett-
vangi, því þá verða skýrslur um
aflamagn veiðiflotans okkur
hættulegar séu ekki við þær gerð-
ar þær athugasemdir sem ég hef
hér fram sett.
1 skóla lífsins við fiskveiðar
lief ég sífellt verið að sannfær-
ast meir og meir um að fiskur
fari minnkandi hér við land.
Eg hef séð of mörg góð fiskimið
eyðast upp til þess að ég berji
höfðinu við steininn og segi að
allt sé í lagi, því það megi finna
önnur ný mið, en jafnvel þó svo
væri, en þau finnast engin fram-
ar á landgrunni íslands, þá
mundi fara um þau eins og önn-
ur okkar ágætu fiskimið, sem
einu sinni voru full af fiski en
eru nú fyrir ofveiði orðin svo
fátæk, að allir sem til þekkja
hafa stórar áhyggjur af. Eg full-
yrði, að á öllu landgrunninu í
kringum okkar land eru ekki
nein ófundin fiskimið. Styð ég þá
fullyrðingu mína með því að
benda á, að um áraraðir hafa
mörg hundruð skip siglt hér
fram og til baka um landgrunnið
í sífelldri leit að fiski, en engin
mið fundið, sem ekki er von, því
að fyrir löngu eru fiskiskip okk-
ar og annarra búin að rannsaka
og plægja þann akur svo ræki-
lega að segja má, að ekki sé lófa-
stór blettur eftir órannsakaður.
Það er og líka svo að leikurinn
hefur borizt lengra og lengra út
og er nú kominn út af landgrunn-
inum. Karfamiðin, sem fundizt
hafa í hafinu milli Islands og
Grænlands, sýnast ekki vera ó-
tæmandi, en þau hafa komið okk-
ur í góðar þarfir nú um skeið.
Það er aðeins spurning hvað
lengi þau endast, hitt er lítið
vafamál að þau eyðast upp á til-
tölulega stuttum tíma á líkan
277