Sjómannablaðið Víkingur - 01.04.1975, Blaðsíða 18

þessum afla til þeirra, sem í
grenndinni búa, þá er ekki sama
hvernig að því er staðið.
Ég er algerlega á móti þeirri
stefnu að binda veiðileyfi við
vinnsluna í landi og tel að þar
sé verið að fara inn á skipulag,
sem ekki sé aðgengilegt fyrir
okkur.
200 míliirnar —
Þrýsíingur mun konia frá
IBroinm og Þjóðvcrjuni,
ef nrslit fást ekki í Genf
— Nú stendur hafréttarráð-
stefnan yfir. Þorir þú að spá um
málalok þar?
Um landhelgismálið vil ég
segja það, að það hefur auðvitað
komið í ljós, sem við áttum öll
að vita, að það sem skiptir mestu
máli er svæðið innan 50 míln-
anna. Það má fullyrða að á því
svæði hafa verið tekin um 95%
af aflanum á Islandsmiðum. Það
er því þetta svæði sem mestu
máli skiptir, að við náum fullum
tökum þar. Auðvitað dregur
þetta ekki úr mikilvægi þess að
ná valdi yfir svæðinu milli 50 og
200 sjómílna.
Það gæti líka reynst þýðingar-
mikið — og er — vegna síldveiða
og loðnuveiða. Einnig eru dálitl-
ir möguleikar á karfaveiði á
þessum slóðum.
Fiskimiðin er innan 50 míln-
anna, eru á hinn bóginn það,
sem skiptir mestu máli. Spum-
ingin er því sú: Tekst okkur að
fá 50 mílurnar og tekst okkur að
ná valdi yfir 200 mílna efnahags-
lögsögu? Losnum við t.d. við
Bretana fyrir fullt og allt, þegar
samningurinn við þá rennur út
13. nóvember í haust?
— Núverandi ríkisstjórn hefur
lýst því yfir að hún muni færa
landhelgina út í 200 mílur á
þessu ári og það verður væntan-
lega gert.
Ef þessi mál verða ekki til
lykta leidd á hafréttarráðstefn-
unni, þá er ekki minnsti vafi á
því, að koma mun fram mikill
þrýstingur af hálfu Breta og
138
Þjóðverja um það, að fá undan-
þágusamninga áfram.
Ég tel að slíkir samningar
komi ekki til mála. Við megum
engar undanþágur veita eftir 13.
nóv. í haust.
Bretar hafa fengið sinn um-
þóttunartíma og aðrir hafa
reyndar fengið hann líka. En
öllum þjóðum í Evrópu má vera
það Ijóst að hverju dregur á Is-
landsmiðum.
Um það, hvernig tekst um
samkomulag á alþjóðavettvangi,
vil ég ekki spá, ég vil ekki draga
úr því, að ég óttast það mjög, að
ef samkomulag tekst um þessi
mál, þá fylgi því einhver skil-
yrði, að strandríki beri að veita
einhverjar undanþágur til út-
lendinga um fiskveiðar.
Sumsé að rétturinn verði ekki
klár og ótvíræður.
— Ég held því hinsvegar fram
að við séum búnir að vinna svo
stóran sigur í þessu landhelgis-
máli, að við verðum að leiða 200
mílurnar til sigurs líka.
Imrfum ail cignasÉ
flciri Éogara
— En svo aftur sé vikið að
togveiðunum. Eru togaramir of
margir?
— Til þess að svara þeirri
spurningu er nauðsynlegt að
víkja að fáeinum grundvallarat-
riðum. Nýlega hefur það verið
tekið saman hversu mikið magn
af bolfiski fæst af íslandsmið-
um, eða meðaltalsveiði af bol-
fiski og nær skýrslan yfir 16 ára
tímabil. Það kemur í ljós að
meðaltalsaflinn hefur verið
728.000 tonn á ári. Sé tekið
lengra tímabil, kemur í ljós að
meðaltalsveiðin er nokkru meiri,
en var síðustu 16 ár.
Sveiflur í stofninum eru frem-
ur smáar og því má slá því
föstu, að hér megi veiða 700.000
til 800.000 tonn árlega, jafnvel
eina milljón lesta, þegar friðun-
arárangri hefur verið náð, eða
valdi yfir fiskistofnunum, og
dregið hefur verið úr smáfiska-
drápi.
— Það er staðreynd að af þess-
um mikla afla, koma aðeins 3—
400.000 tonn í hlut Islendinga
sjálfra (42—55%).
Þetta veiðir allur okkar tog-
ara- og bátafloti. Þetta er aðeins
um helmingur þess afla, sem
kemur af miðunum umhverfis
landið. Þó má gera ráð fyrir að
þetta færist upp í allt að 60%
af öllu, þegar 50 mílumar fara
að koma betur inn í myndina.
— Það er enginn vafi á því að
við verðum að búa okkur undir
það að nýta þessi fiskimið til
fulls. Við munum ekki komast
upp með það, þegar vald er feng-
ið á landhelginni, að láta fiskinn
deyja í sjónum. Við lifum í
hungrandi heimi og það yrði
aldrei liðið, að fiskurinn dæi úr
elli á Íslandsmiðum.
Við verðum því að búa okkur
undir það að veiða allan þennan
fisk sjálfir, því við viljum ekki
f ramsel j a útlendingum neinn
frumburðarrétt til fiskveiða hér.
Grundvöllurinn hlýtur því að
vera sá, að fiskistofnarnir séu
nýttir eðlilega af Islendingum.
— Það er því greinilegt að við
stöndum frammi fyrir því verk-
efni í náinni framtíð, að þurfa
að tvöfalda afköst veiðiflotans
og þá þurfum við fleiri skuttog-
ara. Helmingi fleiri.
— Við þurfum þessa ekki
einvörðungu vegna annarra
þjóða, heldur líka og miklu frem-
ur til þess, að mæta fólksfjölgun
í landinu sjálfu og til þess að
tryggja eðlilegan hagvöxt. Stað-
reyndin er því sú, að sá bátafloti
og togarafloti, af minni og stærri
gerð, er ekki fær um að skila
þessum afla á land, ekki síst
vegna þess, að stór hluti flotans
er ennþá tæknilega ófullkominn
og tilheyrir raunverulega liðinni
tíð. Svarar ekki kröfum tímans.
— Það var sú tíð að 60 tonna
bátur var mikið skip á íslands-
miðum. Þessir bátar voru topp-
skip á síldveiðum og þóttu úr-
valsskip á vetrarvertíð. Það er
sama hvert þú ferð núna, þú
sannfærir engan mann um að
VÍKINGUR