Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.1979, Blaðsíða 8

Ritstjóraspjall
Menn segja að nú blási ekki byrlega fyrir
þjóðarskútunni. Fleytan sé lek, skipstjóri þreyttur
og yfirmenn ósáttir um hvernig taka skuli fyrir
lekann og hvernig sig/a beri framhjá skerjum. Frá
sjávarsiðunni fréttist fátt um góða drœtti, farskip
tróna enn bundin í höfnum þegar þetta er skrifað,
og allt útlit er fyrir að útgerðin verði rekin með
halla eitt misserið enn, og hljómar víst kunnug-
lega fyrir tómlátum eyrum, en nú œtlar ofstœki
Múhameðstrúarmanna í Austurlöndum að gera
fiskidrátt óarðbœran hér norður við ísland og
leggst þá á sveif með þeim landlœgu grýlum, ó-
stjórn og slakri hráefnisnýtingu. Jafnvel náttúran
lagar sig að okkar mannskapaða hallœri: nú
hefur verið svo kalt umhverfis okkur i sjónum að
svif sekkur og seiðum er vart hugað Uf — allt
slœmar fréttir sem gott er að fárast yfir með kaffi
og dísœtum kökum og kenna öðrum um.
En þótt varla teljist aðrar fréttir góðar en
slœmarfréttir nú á þessum síðustu og bestu tímum
er ekki úr vegi, svona til tilbreytingar, að minnast
á það sem vel er gert og veitir skynsömum huga
fróun og minnkar bölsýni. Augljóst er, þegar til
langs tíma er litið (afsakið þingmannatóninn), að
afkoma þjóðarbúsins verður ekki tryggð nema
með minni sókn í fisk og betri nýtingu hans, ann-
ars göngum við um of á stofnana og hœtt verður
við að kosturinn um borð í þjóðarskútunni
þrengist svo mjög að áhöfnin fari að hugsa til
hreyfings og munstri sig á önnur skip einsog
gerðist á síðustu öld. En ein er sú stofnun hér á
landi, sem vinnur markvisst að því með vísinda-
legum aðferðum að stuðla að betri nýtingu sjáv-
arhráefnis og þá ekki síst fjölbreyttari nýtingu
þess. Þetta er Rannsóknarstofnun fiskiðnaðarins.
Þar vinna tugir sérhæfðra manna í þremur deild-
um, efnafrœðideild, gerladeild og tœknideild, að
ýmsum verkefnum, sem hafa beint eða óbeint
ómælda þýðingu fyrir afkomu sjávarútvegsins og
þar með þjóðarinnar allrar. Starfið sem þar er
unnið, er þess eðlis, að t.d. dagblöðum þykir lítill
fengur í sögum af því á síðum sínum — hver vill
ekki frekar horfa á mynd af Páli Nýja (Paul
Newmann) við hliðina á kappakstursbíl en lesa
um næringarefnarannsóknir á lagmeti, svo eitt
dæmi af mörgum sé tekið?
En þó hlýtur það að vera áhugavert að vita til
þess, svo nokkur önnur dœmi séu tekin af handa-
hófi, að á rannsóknarstofu fiskiðnaðarins er verið
að vinna nýja rétti úr hráefni, sem áðurþótti ekki
til manneldis, rétti, sem eftilvill er hægt að selja
erlendis fyrir stórfé og sem gætu verið komnir á
hvers manns disk hér á íslandi eftir nokkur ár.
Það er ekki langt síðan að flestir fussuðu og svei-
uðu við humri — skepnan var svo Ijót að hún gat
ekki verið œt — en nú er humarinn allur að verða
sælkeramatur hér eins og hann hefur reyndar
verið lengi í útlöndum.
Þá eru rannsóknir í gangi á framleiðslu meltu,
en Danir hafa á undanförnum árum framleitt ár-
lega ca. 50.000 tonn af meltu úr brislingi, sandsili
og öðrum brœðslufiski tilfóðrunar á svínum, kúm
og kálfum, og engin ástæða til að œtla að við
gœtum ekki gert okkar búpeningi mat úr sama
úrgangi og Danir. Rannsóknarstofnun fiskiðn-
aðarins er að gera athugun á nýtingu fisks, aðal-
lega þorsks, eftir stærð, í handflatningu, vélflatn-
ingu og flökun. Engar endanlegar niðurstöður
liggja fyrir enn, enda athuguninni ekki lokið, en
kqmið hefur í Ijós gífurlegur munur í flökunar-
nýtingu eftir vinnslustöðvum.
Rannsóknir sem þessar geta og eiga að sýna
okkur hvernig við getum bætt vinnslutækni okkar
og nýtingu hráefnis. Þær geta allar til samans
fært þjóðarbúinu miljarða ef ekki miljarðatugi í
auknum tekjum af óbreyttu fiskmagni, og ef svo
vel verður á nœstu árum, þá verður að kenna öðru
um en fiskiðnaðinum, ef þjóðarskútan steytir á
skeri.
8
VÍKINGUR